Είναι δυνατόν ένας άνθρωπος να έχει σώσει τόσους ανθρώπους όσο το ένα πέμπτο των θυμάτων του Α΄ παγκοσμίου πολέμου και μάλιστα αφιλοκερδώς; Κι όμως αυτό είναι ένα μικρό δείγμα της δύναμης του τί μπορεί να κάνει ένας μόνο άνθρωπος. Μήπως τελικά η εμπορευματοποίηση των πάντων έχει βραχυκυκλώσει την κοινωνία μας; Τί θα μπορούσε να αποκαταστήσει την κυκλοφοριακή ροή του καλού; |
ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΗΣ ΙΔΙΩΤΙΚΟΤΗΤΑΣ Η μεγάλη κλίμακα είναι από δημιουργική σκοπιά τελείως κρίσιμη. Αυτό το βλέπει κανείς στη διαδικασία και στην αναγκαιότητα για παράδειγμα της βιώσιμης παραγωγής ιατρικών φαρμάκων, όπου όμως την ίδια ώρα εξελίσσεται η στρέβλωση της έρευνας και της αγοράς και ο σφετερισμός της γνώσης, που παράγεται με κοινωνικούς όρους. Αυτό είναι ένα παράδειγμα της φραγής της κυκλοφορίας που επιφέρει η ιδιωτικότητα και η αγορά. Η δύναμη του ατόμου για το καλό Την ίδια ώρα κάποιοι άλλοι εμπορευματοποιούν την μεταχείριση των αιμοληψιών, των προϊόντων αιμοληψίας και των δωρεών οργάνων, ως μεταφορικές εταιρείες και κάποιοι άλλοι βλέπουν ιδιωτικά ή χωριστικά και πρωταγωνιστούν σε αυτό – οι Έλληνες – στην αξιοποίηση του ομφαλοπλακουντιακού αίματος για τον «εαυτό» τους, παρά την πολύ περιορισμένη και χρονικά και ποιοτικά χρησιμότητα της πράξης τους για το πρόσωπό τους. Επιχειρούν άσκοπα να λειτουργήσουν ιδιωτικοικονομικά, χωριστικά, ανταγωνιστικά απέναντι στους άλλους με ιδιωτικές τράπεζες αποθήκευσης παρά το πρόσθετο και παρασιτικό κόστος που τους επιβαρύνει. Αυτό ακριβώς το ζήτημα – της στάσης που θεμελιώνεται στην ιδιωτικότητα – απέναντι στην έλλειψη αίματος που το χρησιμοποιήσαμε ως αφετηρία, νομίζουμε ότι πρέπει να το αξιοποιήσουν ιδιαίτερα, ακόμη και οι θεωρητικοί στοχαστές. Με την εσωτερική δύναμη και στάση –που τόσο παραδειγματικά εκφράζει ο James Harrison και τόσοι άλλοι- πρέπει να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα της ιδιωτικότητας. Η αντιμετώπιση αυτή δεν νοείται ως σύγκρουση με την ελευθερία και τον αυτοπροσδιορισμό αλλά με την ιδιοτέλεια, την αλλοτρίωση και την ειδωλοποίηση της ελευθερίας σε ιδιωτικότητα, ανταγωνιστικότητα και αγορά, κατανοώντας πολύ καλύτερα τη συστημική πολυπλοκότητα. Με αυτή την συστημική πολυπλοκότητα εμπλέκεται η οργανική ερμηνεία των πραγμάτων από την οποία είπαμε ξεκίνησε στην πραγματικότητα η οικονομική σκέψη. Και ο όρος «οίκος», είτε ως οικονομία είτε ως οικολογία δείχνει μια τέτοια συνάφεια. Μ’ αυτή λοιπόν τη διαλεκτική βλέπουμε ότι δεν μπορούμε να λειτουργήσουμε μηχανιστικά με μονήρεις έννοιες-αυθεντίες και κλειστά συστήματα. Εξ’ άλλου ούτε καν ο μαθηματικός λογισμός -παρά την θαυμάσια αρτιότητα της κατηγορικής και ορθολογικής δυναμικής του- δεν μπόρεσε να το κάνει όπως έδειξαν και τα θεωρήματα της μη πληρότητας του Κουρτ Γκέντελ [2] και όχι μόνο. Υιοθετώντας αυτή την λογική πρέπει να απαλλαγούμε από τις οικονομικές πλάνες, από τα είδωλα του οικονομικού θετικισμού και όχι μόνο. Να απαλλαγούμε – σε τελική ανάλυση – από τις πλάνες της αγοράς και όλη την κατηγορία των ειδώλων και των στρεβλώσεων με την οργανική διαλεκτική, τον οργανικό ολισμό, την οργανική υπερβατικότητα, εξελικτικότητα και συνθετότητα. Αυτή η οργανικότητα λειτουργεί οικολογικά, εσωτερικά και συμβιωτικά, συμπεριλαμβάνει την ανταγωνιστικότητα στον μηχανισμό των κινήτρων όμως επίσης συμπεριλαμβάνει την συμβιωτικότητα, την οργανική, κοινωνική, οικολογική και ψυχολογική ολοκλήρωση ενός οργανισμού, ως εσωτερικό μοντέλο και εξωτερικό μοντέλο, δηλαδή μέσα σε ένα οικοσύστημα. Είναι ανάγκη να απελευθερωθούμε από το καθιερωμένο πρότυπο της οικονομικής πολιτικής και θεωρίας πριν μας καταστρέψει αυτό. Κάτι τέτοιο όμως θα ήταν μοιραίο εάν δοκιμάζαμε να το ξανακάνουμε με έναν επικριτικό ριζοσπαστικό ολοκληρωτισμό που απλώς θα αναγεννάει ως Λερναία Ύδρα τον ίδιο τον μηχανισμό αυτής της μονοδιάστατης, της μονήρους και αντιδιαλεκτικής αντίληψης των πραγμάτων. Η ιδιωτικότητα ως φαντασίωση χωριστικής αυτοεξυπηρέτησης |
Αναφορές [1] Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΠΟΥ ΕΧΕΙ ΣΩΣΕΙ ΔΥΟ ΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΑ ΒΡΕΦΗ, www.solon.org.gr [2] Το πρώτο θεώρημα μη-πληρότητας του Γκέντελ δηλώνει ότι: «Οποιαδήποτε αποτελεσματικά παραχθείσα θεωρία που είναι ικανή να εκφράσει τη στοιχειώδη αριθμητική δεν μπορεί να είναι και συνεπής και πλήρης. Συγκεκριμένα, για κάθε συνεπή, αποτελεσματικά παραχθείσα τυπική θεωρίαπου αποδεικνύει συγκεκριμένες αλήθειες βασικής αριθμητικής, υπάρχει μία αριθμητική δήλωση η οποία είναι αληθής,[1] αλλά δεν μπορεί να αποδειχθεί από τη θεωρία» (Kleene 1967, p. 250) Θεωρήματα μη-πληρότητας του Γκέντελ – Βικιπαίδεια [3] OI ΠΑΡΑΞΕΝΕΣ ΙΣΟΡΡΟΠΙΕΣ ΤΗΣ ΑΛΗΘΕΙΑΣ, Μουτσοπούλου Ιωάννα, www.solon.org.gr |
Γιάννης Ζήσης, συγγραφέας Μέλος της γραμματείας της ΜΚΟ Σόλων ioanniszisis@solon.org.gr 21 Ιουλίου 2010 |