Πολλοί αναρωτιούνται γιατί δεν μπορούμε να βρούμε καλούς πολιτικούς, που να ενδιαφέρονται για τη χώρα και τον λαό της. Αυτό είναι σαφώς παγκόσμιο φαινόμενο, που σημαίνει ότι δεν έχουμε κριτήρια σύγκρισης στην πράξη και ότι μερικά πράγματα ως ανθρωπότητα τα εκλαμβάνουμε ως αυτονόητα, όπως το ποιοι είμαστε και πού πάμε.
Κατά τους τελευταίους 18 μήνες, συνέβησαν ορισμένα σημαντικά γεγονότα που ερμηνεύτηκαν μέσω δύο εντελώς διαφορετικών κοσμοθεωριών: lockdowns COVID-19. άνοδος του κινήματος BLM (black lives matter), οι ταραχές και η βία στις μεγάλες πόλεις, η εκλογική διαδικασία των ΗΠΑ και οι συνέπειές της, και ασφάλεια των εμβολίων.
Η κλασσική μορφή δημαγωγού και δημαγωγίας περιλαμβάνει την απεύθυνση από ισχυρούς ανθρώπους προς το πλήθος με εργαλείο τα συμφέροντά τους ή τα συναισθήματά τους (φόβους, μίση, προτιμήσεις, ελπίδες κλπ) προκειμένου να κάνουν αυτό το πλήθος όργανό τους και να το πειθαναγκάσουν να συμπεριφερθεί όπως αυτοί θέλουν.
Θέλουμε τη δημοκρατία για να μας λύσει τα προβλήματα και να είμαστε ευτυχισμένοι. Αυτό φαίνεται τόσο φυσιολογικό και αυτονόητο, που συνήθως δεν σκεπτόμαστε το βαθύτερο νόημα που αποδίδουμε σε αυτούς τους όρους και, γι’ αυτό, δεν καταλαβαίνουμε ότι αυτό που θεωρούμε αυτονόητο δεν είναι καθόλου αυτονόητο.
Η οικονομική επιστήμη μπορεί να συμβάλλει σε αυτή την κατεύθυνση στο βαθμό που αποτινάξει τον εναγκαλισμό της από την φιλελεύθερη ατομικιστική ιδεολογία, αλλά και την τουλάχιστον αφελή πίστη περί της καλοκάγαθης ανθρώπινης φύσης και να συνεισφέρει στην δημιουργία μιας κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας
Η συζήτηση για τον ορισμό, τον προσδιορισμό και τη θέση του δούλου μέσα στην πολιτική κοινωνία από τον Αριστοτέλη είναι μακρά και πολυσύνθετη. Ειδικά στην εποχή μας υπερτονίζεται στρεβλά, ιδιαίτερα στους κόλπους ορισμένων [παρα]μορφωτικών ιδρυμάτων ή και μεμονωμένων μελετητών
Η εθνική στρατηγική λειτουργεί κυρίως στο πεδίο του υπαρκτού ρεαλισμού, ενώ ο πολιτισμός στο πεδίο των ποιοτήτων και της ταυτότητας. Λέγοντας «υπαρκτού» εννοώ ότι ο ρεαλισμός θα μπορούσε να έχει και μία άλλη έκφραση, αλλά μένω στο πεδίο του ρεαλισμού όπως αυτός γίνεται κατανοητός σήμερα.
Κανείς δεν μπορεί να αμφιβάλλει ότι η κοινή γνώμη είναι στο επίκεντρο της πολιτικής ζωής. Η προπαγάνδα απευθύνεται στο πλήθος των ανθρώπων, ώστε να πείθεται για την αλήθεια αυτών που ισχυρίζεται η εκάστοτε εξουσία και να μην αντιδρά.
Πώς όμως θα ερμηνευτεί και θα επιτευχθεί αυτή η ισορροπία πολιτικών και προτεραιοτήτων; Εδώ βλέπουμε ξανά την ανάγκη για ενεργό ωριμότητα του λαού. Η ισορροπία πρέπει να έχει κατεύθυνση, αλλιώς θα μιλάμε για το ανέφικτο, δηλαδή για ισορροπία μέσα στο χάος.
Όταν μιλάμε για ηγεσία, συνήθως, σκεπτόμαστε την οργανωμένη εξουσία, αυτήν που έχει δύναμη επιβολής. Κανένα άλλο στοιχείο της ηγεσίας δεν μας απασχολεί, παρά μόνον μία επιπλέον αόριστη προσδοκία ή ευχή ότι ο ηγέτης θα είναι αρκετά καλός ώστε να φροντίσει για το καλό του λαού.
Μία κυβέρνηση είναι όργανο της εκτελεστικής εξουσίας, που χρησιμοποιεί τον κρατικό μηχανισμό για να εκπληρώσει τους σχεδιασμούς της σύμφωνα με τον κοινό νόμο και το σύνταγμα.
Η λαϊκή εντολή είναι η εντολή που δίνει ένα πολιτικό υποκείμενο, ο λαός, στους εκλεγμένους αντιπροσώπους του να κυβερνήσουν. Η εντολή αυτή, εφ’ όσον πηγάζει από το κυρίαρχο πολιτικό υποκείμενο, τον λαό, δεν μπορεί παρά να έχει τουλάχιστον μια κάποια βαρύτητα, παρά τις δυσκολίες που υπάρχουν στο να λειτουργήσει πραγματικά.
Μέσα από τα σημερινά προβλήματα που αντιμετωπίζει ο κόσμος, αρχίζει να διαφαίνεται η ανάγκη για επαναπροσδιορισμό ορισμένων εννοιολογικών αφαιρέσεων και της σημασίας τους για την ανθρώπινη ζωή, όπως είναι η αξία του ανθρώπου αλλά και άλλες.
Οι όροι, στην πραγματικότητα, αποτελούν φορείς νοημάτων. Και οι συμβολισμοί (όχι τα σύμβολα) είναι μεν φορείς νοημάτων, αλλά στο παρόν άρθρο τούς χρησιμοποιώ με έναν συγκεκριμένο τρόπο που ίσως δεν είναι απόλυτα ακριβής.
Μπορεί κανείς να απορήσει στον υπέρτατο βαθμό πώς είναι δυνατόν το μεγάλο πλήθος των ανθρώπων, με την προφανή δύναμη των αριθμών που διαθέτει και την αγανάκτηση που συνήθως αισθάνεται εναντίον κάθε εξουσίας, να είναι τόσο αδύναμο μπροστά της.
Θα έλεγα ότι σίγουρα υπάρχει σκοπός στην πολιτική. Όμως η εξουσία συχνά επιχειρεί να πείσει την κοινωνία ότι η ατομική και κοινωνική ζωή δεν χρειάζεται να έχει κάποιον σκοπό, ότι μπορεί να αναλώνεται στο χάος, στον ατομισμό και στην απαξίωση των κοινών.
Για να εξηγήσω τι εννοώ με τον τίτλο του άρθρου, παραθέτω ορισμένους ορισμούς για το τι είναι η πολιτική.
Στη δημοκρατία δεν υπάρχει μόνο η ελευθερία αλλά και η ευθύνη. Η ελευθερία χωρίς την ευθύνη είναι αδύνατη. Όσον αφορά τους ενεργούς παράγοντες που εμπλέκονται στη δημοκρατία, όπως και οπουδήποτε, αυτοί είναι: Η συλλογικότητα και τα μέλη της ως ο υποκειμενικός παράγοντας
Το παρόν προορίζεται να είναι το πρώτο σε μια σειρά άρθρων με κύριο θέμα την κρισιμότητα αλλά και την αναζωογόνηση της πολιτικής. Καταλαβαίνω πως δεν πρόκειται για εύκολο εγχείρημα, καθώς είναι δύσκολο να δοθούν «έτοιμες» απαντήσεις.
Σύμφωνα με τον προβληματισμό που θα παραθέσω πιο κάτω, δηλαδή το εύρος του ορθολογισμού, δεν νομίζω ότι είναι τόσο εύκολο να δώσω και την απάντηση. Οπότε κυρίως θα θέσω ερωτήματα και θα προσπαθήσω να αφαιρέσω στάσεις και θεωρήσεις, που σε μια πιο προσεκτική εξέταση αναδεικνύονται ανορθολογικές και παντοτινή υπονόμευση της λογικής.
Δεν έχετε ακόμη λογαριασμό;
Δημιουργία λογαριασμού
