ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΗΓΕΣΙΑ, ΣΥΝΘΕΣΗ & ΣΧΕΔΙΟ ΙΔΕΩΝ

ΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΙΚΟΥ ΛΟΓΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΓΕΝΙΚΟΛΟΓΙΑΣ (του Γιάννη Ζήση)

newspapers and glasses 700 - Σόλων ΜΚΟ
image_pdfimage_print

newspapers and glasses 700 - Σόλων ΜΚΟΓ’ Μέρος του άρθρου «Τα αίτια, τα όρια και τα αποτελέσματα της πολιτικής γενικολογίας»

Τα αποτελέσματα αυτά είναι πολλά και αλληλοσυνδεόμενα, όπως:
(α) Αυτή η πρωιμότητα με την οποία αναπτύσσεται γενικόλογα και ανώριμα ο πολιτικός λόγος σε τομείς ακόμη αναδυόμενους και μη κατανοητούς, όπως στην πράσινη ανάπτυξη που προαναφέραμε, επιφέρει ορισμένα αρνητικά αποτελέσματα. Κατ’ ουσίαν, ο πολιτικός λόγος αναπτύσσεται σαν ένα θέατρο, σαν ένας σκηνοθετικός κορεσμός του πεδίου, και ουσιαστικά με αυτόν τον τρόπο λειτουργεί και σαν πολιτικός αποκλεισμός πραγματικών προγραμματικών ιδεών και περιεχομένων, καθώς επίσης και ιδεολογικών ουσιαστικών κριτικών ή ανασυγκροτήσεων.

Εκτονώνει ρητορικά τις ανάγκες, λειτουργώντας έτσι σαν ένα παυσίπονο της πολιτικής επικοινωνίας και σαν ένα αναβλητικό ντόπινγκ της, σαν αναβολή της πραγμάτωσης, σαν διεκδίκηση και κατοχή πολιτικού χρόνου διακυβέρνησης και αντιπολίτευσης (υπό την έννοια ότι και η αντιπολίτευση αναπτύσσει την πολιτική γενικολογία) και αυτή η θεατρική εναλλακτικότητα εξελίσσεται σε μια ανακυκλωτική γοητεία και, τελικά, σε μια παγίωση στην κομματική αυταπάτη των οπαδών, σαν παγίωση της κομματικής τους ταύτισης.

(β) Η πολιτική γενικολογία, ως μια αμβλύτητα δικαιϊκή-θεσμική και ως μετατόπιση του επίκεντρου από τη λειτουργία των θεσμών στην πολιτική επικοινωνία, συμβάλλει στη διαφθορά και στην αδιαφάνεια

(γ) συμβάλλει στη χαμηλή παραγωγικότητα της πολιτικής και των κομμάτων

(δ) δημιουργεί ένα πεδίο πλασματικής πολιτικής ανταγωνιστικότητας ή αγοράς

(ε) συντελεί σε μια μακροχρόνια μαζική ταύτιση

(στ) δημιουργεί ένα σχηματισμό συλλογικού πολιτικού υποκειμένου με κομματικό χαρακτήρα, επειδή στον βαθμό που ο πολιτικός λόγος δεν φασματοποιείται- πνευματικοποιείται ουσιαστικά, δεν αναδεικνύεται στο συγκεκριμένο και στο πεδίο της διαρθρωτικής πολλαπλότητας των δομών και των υποκειμένων και δεν λειτουργεί με όρους σύνθεσης της αναφοράς στο πολιτικό σώμα, στον βαθμό αυτό έχει σημαντικές επιπτώσεις και στη συγκρότηση του πολιτικού υποκειμένου, οδηγώντας το σε τεμαχισμό, χωριστικότητα και στεγανοποίηση, οδηγώντας σε κλειστές δομές λειτουργίας της πολιτικής επικοινωνίας που τελικά αναπαράγουν εσωτερικά τη δυναμική της αναποτελεσματικότητας και της σύγχυσης με την ψευδαίσθηση της κομματικής έκφρασης.

(ζ) οδηγεί αυτό το πολιτικό υποκείμενο να έχει αμβλεία πολιτική ζήτηση και να ικανοποιείται από μια υπο-ποιότητα πολιτικής προσφοράς μέσα σε αυτό το πεδίο πλασματικής πολιτικής ανταγωνιστικότητας ή αγοράς

(η) επιφέρει πολιτική ανία, μια ανταπόκριση που δεν αρθρώνεται τελικά σε επαναδιαμόρφωση της πολιτικής ζήτησης για μια ποιότητα και μια νέα περιεκτικότητα πολιτικού λόγου.

(θ) και έτσι διαμορφώνεται μια δυναμική επανακαθήλωσης της πολιτικής γνώμης και άποψης και μιας αδρανειακής δέσμευσής της στο πολιτικό τοπίο.

 (ι) Επίσης ταυτόχρονα διαμορφώνει την απόκλιση της διακυβέρνησης από την προγραμματική εξαγγελία και τη διολίσθηση της πολιτικής διακυβέρνησης μακράν της αναφοράς στο συγκεκριμένο και εμπράγματο.

Τελικά, η κομματική και ιδεολογική διαφοροποίηση του πολιτικού κοινού λειτουργεί σαν ένα πεδίο εναλλακτικών θεατρικών παραστάσεων με μια αμβλύτητα διαφοροποίησης της πολιτικής ποιότητας και φασματικοποίησης του πολιτικού λόγου.

(ια) Την ίδια ώρα που η κομματική πολιτική εμφανίζει μια προοπτική διαχειριστικής σύγκλισης, η πολιτική ρητορεία και γενικολογία επιτείνει την κρίση της πολιτικής συνείδησης, της πολιτικής στελέχωσης και της πολιτικής επικοινωνίας και αυξάνει τελικά την ενδοτικότητα των θεσμών στις ατέλειες του ανθρώπινου παράγοντα.

Το πρόβλημα πάντως βρίσκεται στο γεγονός ότι ακόμη και όταν γίνονται εγχειρήματα είτε διαβουλευτικά, είτε στοχαστικά, είτε σαν προγραμματικές συγκεκριμενοποιήσεις προς υπέρβαση της πολιτικής ρητορείας και γενικολογίας, και πάλι τα εγχειρήματα αυτά εν τη γενέσει τους βυθίζονται σε ρητορεία και καταλήγουν τελικά να έχουν σοφιστικό περιεχόμενο υπό την έννοια θα λέγαμε μιας έκφρασης εντροπίας, αδυναμίας και φθίνουσας απόδοσης της πολιτικής αντίληψης και του ναρκισσισμού ή της αυτοϊκανοποίησης του πολιτικού λόγου και του πολιτικού υποκειμένου σε ατομικές και συλλογικές εκδοχές του.

(ιβ) Παράλληλα, ο πολιτικός λόγος και η πολιτική επικοινωνία είναι διαμορφωτής γενικώς της κουλτούρας. Διαμορφώνει δηλαδή πρότυπα γλωσσικά, πρότυπα εννοιολογικά με ευρεία διάχυση. Είναι ολιστικός ελκυστής της πολιτισμικής δυναμικής του λόγου.

Προφανώς, μια από τις κυρίαρχες επιπτώσεις της γενικολογίας είναι η ανάδειξη των ιδεών ως συγκεκριμένων και συντελεστικών παραγόντων της πολιτικής (χωρίς να είναι κατ’ ανάγκην πραγματική ή ορθή), πράγμα που είναι συναφές και με τα εννοιολογικά πρότυπα και πολιτισμική δυναμική του πολιτικού λόγου στο εδάφιο αυτό. Το πεδίο της πολιτικής είναι κύριο πεδίο για τις ιδέες (ασχέτως της χρήσης που τους γίνεται) και γι’ αυτό οι ιδεολογίες είχαν τόσο μεγάλη ισχύ. Όμως είναι ταυτόχρονα και πεδίο για την ανακύκλωση και την παγίωση της νομενκλατούρας, γεγονός το οποίο οδηγεί σε απαξίωση και κακή χρήση και επίκληση των ιδεών για λόγους προσωπικής ανάδειξης και εκπλήρωσης συμφερόντων.

Εδώ πρέπει να θεωρήσουμε το πρόβλημα του πολιτικού λόγου και στο εσωτερικό των κομμάτων σαν μέρος της εσωτερικής πολιτικής επικοινωνίας και διαδικασίας.

Το ζήτημα της γενικολογίας, επομένως, έχει βαθιά σχέση με το πεδίο της έννοιας και, αν ο άνθρωπος δεν αρθεί σε αυτό το πεδίο, δεν θα μπορέσει να ελέγξει τις παραπάνω διαδικασίες προς όφελος της δημοκρατίας, αλλά θα παραμείνει έρμαιο αυτών των διαδικασιών.

Γιάννης Ζήσης, συγγραφέας

Πρώτη δημοσίευση: 12 Ιουνίου 2015

(solon.org.gr)


Διαβάστε επίσης:
– Τα αίτια της πολιτικής γενικολογίας

– Τα όρια της πολιτικής γενικολογίας

 

Σχετικά άρθρα