Ο νους κατά τη διαδικασία της νοητικοποίησης θεμελιώθηκε πάνω σε ψυχολογικές εξελίξεις, ενελίξεις και ανελίξεις της ατομικοποίησης του ανθρώπου, και στο πλαίσιο αυτό λειτούργησε από τη μία ως όργανο εποπτείας και συνεπώς αποσύνδεσης, και από την άλλη σαν όργανο επινόησης (δηλαδή της επινόησης μιας αλλαγής), σαν αντιπαλότητα με το τοπίο της πραγματικότητας.
Αυτό ενδογενώς δίνει μια πραξιακότητα ως βιαιότητα στο νου, ταυτόχρονα όμως δίνει και μια απραξιακότητα, σαν μια φυγή από το τοπίο της πραγματικότητας, επειδή ακριβώς το τοπίο αυτό είναι ρηχό σε υποκειμενικότητα. Αυτό μπορεί να αναιρεθεί με το να βιώσουμε το μεγάλο υποκειμενικό βάθος και ύψος που ενυπάρχει στο τοπίο της πραγματικότητας.
Έτσι λοιπόν, ο νους λειτούργησε διπλά απραξιακά τόσο σαν αποσύνδεση εποπτική, όσο και σαν παρέμβαση αντιπαραθετική στο περιβάλλον και στην πραγματικότητα – ως φυγή. Αλλά βέβαια και σαν ένας παράγοντας αλλαγής (με την έννοια μιας βίας, μιας διακυβέρνησης από το πεδίο του νου) στο μοτίβο της ενέργειας που ακολουθεί τη σκέψη.
Παράλληλα μια τρίτη όψη της απραξιακότητας του νου συνδέεται με το γεγονός ότι δεν έχει συναρθρωθεί ολοκληρωμένα με την ψυχολογική του υπόσταση, με τη βιολογικότητα και την υπαρξιακότητά του. Αυτό είναι αποτέλεσμα μιας υπανάπτυξης του νου, βιωματικής και στοχαστικής, που δεν του επιτρέπει να επιφέρει βαθιές αλλαγές στην υπόσταση, αφήνοντας τον έτσι να λειτουργεί ο ίδιος σαν σχισματική οργανική μερικότητα.
Ο τέταρτος λόγος για τον οποίο ο νους είναι απραξιακός -δηλαδή η σκέψη είναι απραξιακή- βρίσκεται στην οδυνηρότητα-ενοχλητικότητα της πράξης, και στην αρνητικότητα που υπάρχει για την πράξη λόγω αυτής της οδυνηρότητας.
Απαιτείται μια πειθαρχία, μια εργασία και μια φιλία με την εργασία στο σύνολο των όψεων μας -στην αισθαντικότητά μας, στην αίσθηση μας- απαιτείται υπέρβαση της αδράνειας. Εδώ εμφανίζεται και η θεμελιώδης ανάγκη της βούλησης για να αναιρέσει την αδράνεια, μέρος της οποίας συγκεφαλαιώνεται στην επιθυμία. Η αδράνεια δηλαδή συγκεφαλαιώνεται στην επιθυμία, η επιθυμία διερμηνεύει αυτή την αδράνεια και της διαμορφώνει το καθεστώς της συνέχειάς της.
Και εδώ ακριβώς χρειάζεται η βουλητικότητα, η οντολογική εκείνη καθαρότητα, που θα κάνει αναγωγή στον σκοπό, στο νόημα. Που θα απελευθερώσει νέες δυνάμεις αιτίου στην εξέλιξη- νέες διαστάσεις αιτίου- σαφέστατα πιο υπερβατικές όπως θα έλεγε o Γιάσπερς, πιο καθολικές οντολογικά έναντι της ζωϊκότητας και των πλανών της.
Γιάννης Ζήσης, συγγραφέας
Ημερομηνία δημοσίευσης: 10 Σεπτεμβρίου 2014
