Συνέχεια από το: “Η σεξουαλικότητα ως αυτοπροσδιορισμός“
4) Η σεξουαλικότητα ως αντίδοτο του φόβου
Είναι φανερό από την πρώτη προφανή λειτουργία της σεξουαλικότητας ως πράξης διαιώνισης ότι συνδέεται με το φόβο του θανάτου ως πόλος αντίθεσης προς αυτόν. Έτσι η σεξουαλικότητα χρησιμοποιείται ασυνείδητα ως μέσον για αντιμετώπιση του φόβου είτε με την γέννηση απογόνων είτε και καθαυτή ως αισθαντικότητα της ζωής και της επαφής με άλλους ανθρώπους. Αλλά ποτέ οι φυσικές λειτουργίες της ζωής –όσο ορθές και αναγκαίες και αν ήταν- δεν μπόρεσαν να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά αυτόν το φόβο, γιατί δεν μπορεί το θέμα αυτό να αντιμετωπιστεί στο επίπεδό τους άμεσα και ολικά, μόνον έμμεσα και επικουρικά.
Έτσι, ο φόβος από το άλλο μέρος οδηγεί σε γάμους για ψυχολογική, κοινωνική ή οικονομική ασφάλεια, σε απαίτηση μιας στείρας πίστης και ρόλου, που είναι στείρα όσο η αφοσίωση δεν στηρίζεται σε άλλες περιεκτικότερες αρχές όπως η αγάπη και η ευρύτερη και βαθύτερη συνάφεια των μερών της σχέσης. Η «αγάπη» θεωρείται χλιαρή, φιλική, χωρίς πάθος και χωρίς αξία για τη νεότητα και μία απλή ανάγκη για τα γηρατειά. Αυτό βέβαια είναι μία πλάνη, αλλά τόσο πλατιά διαδεδομένη που είναι πια «γεγονός». Αυτή η νομιζόμενη αγάπη δεν είναι αγάπη. Η (σχετικά) αληθινή αγάπη διαθέτει ένα διαφορετικό πάθος, μεγαλύτερου βάθους, έντασης και διάρκειας, που διαλύει τις πλάνες της στρεβλωμένης σεξουαλικότητας ή τουλάχιστον την τρομερή ισχύ τους.
Ποιος όμως τη χρειάζεται ή, μάλλον καλύτερα, ποιος τη θέλει; Σχεδόν κανείς, γιατί αυτή η αγάπη δεν μπορεί να είναι αποτέλεσμα αντανακλαστικού του ενστίκτου σε οργανωμένες τυπικές συμπεριφορές ή συνθήκες, όπως η γοητεία ή η ανάγκη. Είναι αποτέλεσμα ελεύθερης βούλησης, η οποία μπορεί να κινητοποιηθεί μόνον μέσα από πλέγμα πολλών αφαιρέσεων ή μορφών απόρριψης των πλανών που είναι σχετικές με τη σχέση των φύλων, με τον εαυτό και το περιβάλλον. Αλλά η θέληση αντίκειται στην επιθυμία ή την απομίμηση της επιθυμίας που διαπερνάει όλες αυτές τις σχέσεις!
Μέσα λοιπόν από όλο αυτό το σκεπτικό ο γάμος γίνεται συχνά ο σκουπιδοτενεκές του φόβου και της ανασφάλειας ή ίσως και της σεξουαλικής επιθυμίας (εκφυλιζόμενης όμως σταδιακά) και η επιθυμία ταυτόχρονα ωθεί έξω από αυτό το κοινωνικό πλαίσιο (που είναι στρεβλό) λόγω της έντασής της αλλά και του φόβου της προσωπικής απαξίας που επιφέρει η πάροδος της ηλικίας. Οι περίφημες κρίσεις των ηλικιών είναι γνωστές και χρειάζονται κατανόηση και σώφρονα αντιμετώπιση, όχι για να διατηρηθούν οπωσδήποτε οι κατεστραμμένοι γάμοι, αλλά για να μην οδηγούνται οι άνθρωποι από λάθος σε λάθος και για να είναι συνεπείς στις υποχρεώσεις τους.
Η σεξουαλικότητα ως συνδεόμενη με την νεότητα δημιουργεί την ψευδαίσθηση ότι διατηρώντας τη σεξουαλικότητα παραμένει κανείς νέος και έτσι εξορκίζει το θάνατο. Βέβαια αυτό είναι μία πλάνη, γιατί ο μεν φυσικός θάνατος θα επέλθει οπωσδήποτε, ενώ ο συνειδησιακός θάνατος (που είναι ο πραγματικός θάνατος) έχει ήδη επέλθει με αυτό το είδωλο ως στατικότητα. Ο άνθρωπος, φοβούμενος τον θάνατο και το μέλλον, προτιμά να νεκρώσει τον εαυτό του ώστε να παραδώσει στο θάνατο κάτι ήδη νεκρό και έτσι να τον νικήσει. Θα αναρωτηθεί κανείς, γιατί ο άνθρωπος να κάνει αυτή την πράξη; Γιατί η διαδικασία της αυτογνωσίας είναι επώδυνη και δεν ολοκληρώνεται αμέσως, απαιτεί προσπάθεια σε μήκος χρόνου με αποτέλεσμα όχι μια πληροφορία αλλά μία βίωση σε βάθος τόσο του φόβου όσο και της απαιτούμενης αφοβίας, που θα αφήσει παροδικά τον άνθρωπο μετέωρο σε ένα κενό για να το αντιμετωπίσει. Εδώ υπεισέρχεται εξουσιαστικά ο φόβος για το φόβο και ανακόπτει κάθε πιθανότητα για προσπάθεια αυτογνωσίας και αυτοϋπέρβασης.
Έτσι, η σεξουαλικότητα γίνεται εργαλείο για τον μετασχηματισμό του φόβου του θανάτου σε μία ξέφρενη απομίμηση της νεότητας και της ζωτικότητας, καλύπτοντας με λήθη το φόβο. Δεν είναι τυχαίο ότι οι ηλικιωμένοι άνθρωποι όλων των εποχών ζούσαν πάντοτε με τις αναμνήσεις από την νεότητά τους, λες και η ζωή μετά από αυτήν να ήταν ανούσια και άσκοπη. Αυτή η νοσταλγικότητα ήταν νοσηρή και συνήθως δεν αποκάλυπτε τίποτε σημαντικό ως πράξη ζωής, αλλά απλώς την νεότητα ως αυταξία.
Επιπλέον η σεξουαλικότητα χρησιμοποιείται και ως ομοίωμα ανθρώπινων σχέσεων, μια και οι αληθινές σχέσεις απαιτούν την διεργασία αυτογνωσίας που προαναφέραμε. Μόνον που τέτοιες σχέσεις είναι επίπλαστες και ευκαιριακές και ακόμη και τα υποτιθέμενα μεγάλα πάθη σβήνουν εύκολα και μένουν σαν αναμνήσεις, γεμάτες μερικές φορές από την ψευδαίσθηση ότι έκρυβαν κάτι μεγάλο που οι περιστάσεις το έσβησαν.
Το ζήτημα του φόβου με οποιαδήποτε μορφή είναι το κεντρικό πρόβλημα του ανθρώπου και πρέπει να το αντιμετωπίσει. Αλλά αυτή η αντιμετώπιση δεν πρέπει να γίνει στο πεδίο των αποτελεσμάτων, αλλά στο πεδίο των αιτίων. Το πεδίο του αποτελέσματος είναι αυτό στο οποίο βιώνει κανείς τη δυσχέρεια, όπως π.χ. η πάροδος της νεότητας φέρνει ρυτίδες και έτσι προσπαθεί κανείς να σβήσει τεχνητά τις ρυτίδες, για να φαίνεται νέος και σεξουαλικός. Αυτό όμως δεν είναι πραγματική αντιμετώπιση του φόβου.
Η έλλειψη επίσης ανθρώπινων σχέσεων δεν αντιμετωπίζεται με την ευκολία των σεξουαλικών σχέσεων. Οι ανθρώπινες σχέσεις πρέπει να αποκτήσουν τον αναγκαίο πλουραλισμό, δηλαδή να είναι σχέσεις πρωταρχικά με τον εαυτό και όχι ξέχασμά του, με τους άλλους ανθρώπους και με το περιβάλλον. Και αυτές οι σχέσεις παρουσιάζουν δυσκολίες, αλλά δεν πρόκειται να έχουμε αληθινές σχέσεις αν δεν το επιχειρήσουμε στο επίπεδο της συνείδησης και όχι της ευκολίας. Αυτή μάλιστα η ευκολία στην πραγματικότητα μας αφήνει και εμάς ανέγγιχτους, παρά τις προκαλούμενες δυσκολίες που παραμένουν όμως στην επιφάνεια της συνείδησης και δεν αγγίζουν το βάθος της ώστε να προκαλέσουν την αναγκαία ανατροπή.
Η αντιμετώπιση του φόβου δεν γίνεται με εξωτερικές πράξεις που εξαλείφουν το αποτέλεσμα, αλλά με εσωτερικές πράξεις που διαυγάζουν το αίτιο και το αντιμετωπίζουν με συνειδησιακή υπέρβαση ανεξάρτητα από τα εξωτερικά αποτελέσματα. Η υπέρβαση δεν μπορεί βέβαια να είναι ούτε η μοιρολατρεία του παρελθόντος ούτε μία κυνικότητα, αλλά η χαρούμενη και δημιουργική ανακάλυψη της αυταξίας της ζωής ανεξαρτήτως των φαινομένων.
Διαβάστε παρακάτω όλα τα άρθρα:
1,2) Η σεξουαλικότητα ως ανισότητα και ως μέσον
3) Η σεξουαλικότητα ως αυτοπροσδιορισμός
4) Η σεξουαλικότητα ως αντίδοτο του φόβου
5) Η σεξουαλικότητα ως κοινωνικοποίηση
6) Η σεξουαλικότητα ως ελευθερία
7) Η σεξουαλικότητα ως γοητεία
8) H σεξουαλικότητα ως γοητεία στο γάμο
Ιωάννα Μουτσοπούλου, δικηγόρος
Μέλος της Γραμματείας της ΜΚΟ ΣΟΛΩΝ
Ημερομηνία δημοσίευσης: 24-09-2010
Φωτό: wikimedia
