Η υπεραλίευση αφορά το ήμισυ και πλέον των αλιευτικών αποθεμάτων της Μεσογείου. Η ΕΕ έχει εγκρίνει σχετικό κανονισμό, τα κράτη μέλη όμως δεν έχουν λάβει ακόμη τα αναγκαία μέτρα.
Με βάση επιστημονικές αναλύσεις έχει διαπιστωθεί ότι ποσοστό πάνω από 54% των αλιευτικών αποθεμάτων της Μεσογείου αποτελεί αντικείμενο υπεραλίευσης.
|
Για την επίλυση αυτού του προβλήματος η ΕΕ ενέκρινε, ήδη από το 2006, τον «κανονισμό για τη Μεσόγειο», ο οποίος αποσκοπεί στη βελτίωση της διαχείρισης της αλιείας με στόχο την επίτευξη βιώσιμης αλιείας, την προστασία του ευάλωτου θαλάσσιου περιβάλλοντος και την αποκατάσταση των ιχθυαποθεμάτων σε υγιή επίπεδα. Ο εν λόγω κανονισμός ισχύει σε κράτη μέλη της ΕΕ γύρω από τη Μεσόγειο Θάλασσα. Για να δοθούν σε αυτά τα κράτη μέλη χρονικά περιθώρια για την ομαλή μεταφορά του εν λόγω κανονισμού στην εθνική τους νομοθεσία, συμφωνήθηκε τριετής μεταβατική περίοδος όσον αφορά ορισμένες από τις διατάξεις. Από την 1η Ιουνίου ο κανονισμός έχει τεθεί πλήρως σε ισχύ και πρέπει να εφαρμοστεί από τα οικεία κράτη μέλη. Τα εν λόγω κράτη δεν έχουν όμως λάβει ως επί το πλείστον τα αναγκαία μέτρα ώστε να υπάρχει βεβαιότητα ότι οι αλιείς τους θα μπορέσουν να συνεχίσουν να αλιεύουν κατά τον παραδοσιακό τρόπο. Η Επιτροπή εκφράζει τη λύπη της για την κατάσταση αυτή και καλεί επειγόντως τα κράτη μέλη να εφαρμόσουν τα εθνικά σχέδια διαχείρισης που έχουν χαράξει. Έχει έλθει η στιγμή να αναλάβουν δράση. Η Επίτροπος Θαλάσσιας Πολιτικής και Αλιείας Μαρία Δαμανάκη δεν κατανοεί για ποιο λόγο δεν έχουν τεθεί ακόμη πλήρως σε ισχύ τα μέτρα που εγκρίθηκαν τον Δεκέμβριο του 2006 στο πλαίσιο του κανονισμού για τη Μεσόγειο. «Τα κράτη μέλη είχαν χρονικό περιθώριο πάνω από τρία έτη ώστε να προετοιμαστούν και να συμμορφωθούν με όλους τους κανόνες, για τους οποίους είχαν συμφωνήσει ομόφωνα το 2006», δήλωσε. «Η κατάσταση στην οποία βρίσκονται πολλά ιχθυαποθέματα στη Μεσόγειο είναι ανησυχητική και οι ψαράδες αλιεύουν λιγότερες ποσότητες κάθε χρόνο. Εάν τα μέτρα είχαν κριθεί αναγκαία το 2006, σήμερα η εφαρμογή τους είναι ακόμη πιο επείγουσα. Πρέπει να ανατρέψουμε την ανησυχητική τάση των μη βιώσιμων αλιευτικών πρακτικών και της εξάντλησης των θαλάσσιων πόρων και πρέπει να το πράξουμε σήμερα. Για να συμβεί όμως αυτό, πρέπει όλοι να τηρήσουμε τους κανόνες που συμφωνήθηκαν. Καλώ τα κράτη μέλη να λάβουν τώρα μέτρα και να πράξουν τα αναγκαία ώστε να ολοκληρώσουν επειγόντως τα εθνικά τους σχέδια διαχείρισης. Η μεταβατική περίοδος έχει λήξει.» Ο κανονισμός για τη Μεσόγειο[1] ακολουθεί φιλοσοφία από την βάση προς την κορυφή για να αντιμετωπιστούν καλύτερα η ποικιλομορφία της λεκάνης της Μεσογείου και η ακεραιότητα των οικοσυστημάτων της – προσφέρει δε περισσότερες δυνατότητες για τα κράτη μέλη ώστε να προσαρμόσουν τα μέτρα ακριβώς στις τοπικές καταστάσεις. Η προσέγγιση όμως αυτή δεν μπορεί να λειτουργήσει και θα αποτύχει εάν τα κράτη μέλη δεν επιδείξουν την ανάλογη επιμέλεια. Ο κανονισμός εντάσσει τον περιβαλλοντικό προβληματισμό σε όλα τα επίπεδα της αλιευτικής πολιτικής και προβλέπει ένα δίκτυο προστατευόμενων περιοχών, στο οποίο απαγορεύονται οι αλιευτικές δραστηριότητες, με στόχο την προστασία των περιοχών γόνου, των περιοχών ωοτοκίας και του θαλάσσιου οικοσυστήματος. Επίσης, προβλέπει τεχνικούς κανόνες για τις επιτρεπόμενες αλιευτικές μεθόδους και την απόσταση από την ακτή, περιλαμβάνει δε κατάλογο με τα προστατευόμενα είδη και τα ενδιαιτήματά τους. Όταν ο κανονισμός τέθηκε σε ισχύ στις αρχές του 2007 προέβλεπε μια μακρά περίοδο σταδιακής προσαρμογής (έως τη 31η Μαΐου 2010) για ορισμένες διατάξεις. Συνεπώς, θα ήταν λογικό να υποθέσουμε ότι οι εθνικές διοικήσεις είχαν μεγάλο χρονικό περιθώριο να προετοιμαστούν για την μετάβαση και να εξασφαλίσουν τη συμμόρφωση προς τις διατάξεις του κανονισμού. Ωστόσο, ακόμη και σήμερα, φαίνεται πως δεν είναι προετοιμασμένες και το επίπεδο συμμόρφωσης προς τον κανονισμό, γενικά, δεν είναι το επιθυμητό: σε πρόσφατες επιθεωρήσεις από τις υπηρεσίες της Επιτροπής διαπιστώθηκαν σοβαρές παραβάσεις όσον αφορά το ελάχιστο μέγεθος ματιών των αλιευτικών διχτυών, το ελάχιστο μέγεθος ψαριών και άλλων θαλάσσιων οργανισμών και όσον αφορά λοιπά θέματα που αφορούν την επιλεκτικότητα. Και αυτό παρά το γεγονός ότι οι συναφείς διατάξεις ήταν δεσμευτικές, εφόσον ο κανονισμός τέθηκε σε ισχύ πριν από 3 έτη. Επίσης, τα κράτη μέλη δεν εκπλήρωσαν όλες τους τις υποχρεώσεις ως προς την υποβολή σχεδίων διαχείρισης ή τον καθορισμό πρόσθετων προστατευόμενων αλιευτικών περιοχών, όπως απαιτείται βάσει του κανονισμού. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εκφράζει τη λύπη της για τις προαναφερόμενες ελλείψεις, που θα έχουν οπωσδήποτε άμεσες συνέπειες στην κατάσταση των αποθεμάτων και στη βιωσιμότητα της αλιείας. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρότρυνε θερμά τα κράτη μέλη να ενεργήσουν άμεσα ώστε να επανορθώσουν την κατάσταση και συνεργάζεται στενά μαζί τους ώστε να επιλυθούν τα εκκρεμή προβλήματα. Σε περίπτωση που διαπιστώσει σοβαρή παράβαση, η Επιτροπή δεν έχει άλλη επιλογή από το να λάβει αυστηρά μέτρα ώστε να εξασφαλίσει την συμμόρφωση. Πρέπει να τονιστεί ότι ο κανονισμός δεν καταργεί οιονδήποτε παραδοσιακό ή «ειδικό» τύπο αλιείας, όπως κάποιοι ισχυρίζονται. Αντιθέτως, οι εν λόγω πρακτικές επιτρέπονται, εφόσον οι επιστημονικές αξιολογήσεις δείχνουν ότι ο αντίκτυπός τους στα είδη και στα ενδιαιτήματα είναι αποδεκτός και ότι αποτελούν αντικείμενο διαχείρισης στο πλαίσιο εθνικού σχεδίου. Η αλιεία στη Μεσόγειο δεν είναι δυνατόν να αποτελέσει αντικείμενο διαχείρισης μεμονωμένα από τον κανονισμό για τη Μεσόγειο ή από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Η εμπλοκή όλων των χωρών της λεκάνης της Μεσογείου είναι καίριας σημασίας και η ΕΕ δραστηριοποιείται έντονα στο πλαίσιο πολυμερών οργανισμών όπως η Γενική Επιτροπή Αλιείας της Μεσογείου και η ICCAT, ώστε να βελτιωθούν οι επιστημονικές γνώσεις και να διαμορφωθούν ισότιμοι όροι ανταγωνισμού με βάση τους οποίους θα προαχθεί η αειφορία.
Διαβάστε επίσης: |
|
8 Ιουνίου 2010 |
