Ακόμη και τα πλέον τολμηρά οικονομικά άρθρα περιορίζονται στην αίτηση δημιουργίας θεσμών που θα προστατεύσουν την πραγματική οικονομία από τους κερδοσκόπους. Φυσικά τέτοια μέτρα πρέπει να παρθούν αλλά η συστημική διαφθορά των κοινωνιών είναι τέτοια ώστε δυσκολεύονται να το κάνουν. Ζητείται η επιστροφή στην εποχή εκείνη όπου οι τράπεζες «παρέχουν πίστωση στις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά, και συνδέουν τους επενδυτές με τους επιχειρηματίες». |
Λες και ο κόσμος εκείνη την εποχή της «πραγματικής οικονομίας» ήταν δίκαιος, δεν κατέστρεφε τις μικρές οικονομίες, δεν γεννούσε πολέμους, δικτατορίες, και δεν έκανε πλιάτσικο στον εθνικό πλούτο των μικρών χωρών οι οποίες βέβαια χαμένες μέσα στην δική τους χωριστικότητα δεν μπορούσαν να αντιδράσουν. Η διεύρυνση των ορίων της ενελικτικής φαντασίας H ικανότητά τους να ζωογονούν την ανθρώπινη επιθυμία αποδείχθηκε τόση που είχαν δημιουργήσει σε όλους την ψευδαίσθηση ότι επιτέλους έχουν «πιάσει τον ταύρο από τα κέρατα». Ένα λυπηρό θέαμα αν αναλογιστεί κάποιος αυτό που παρατήρησε ο καθηγητής Κοινωνιολογίας στο LSE και στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης, Richard Sennett: «Αποδεικνύεται, συνεπώς ότι οι ταλαντούχοι και οικονομικά ενάρετοι υπήρξαν βλάκες, μια και αγνοούσαν την ίδια τη φυσιογνωμία των προϊόντων που τους βοηθούσαν να πλουτίζουν. Αυτή η άγνοια, θεωρώ, εξηγεί και τους λόγους για τους οποίους η εκδήλωση της κρίσης υπήρξε τόσο ταχεία» [1] Αφετέρου όσον αφορά τα «τοξικά ομόλογα», μετά την δημιουργία τους και πριν το ξέσπασμα της κρίσης του 2008, αυτοί οι λίγοι φρόντισαν για την διασπορά τους σε ανυποψίαστα κελεπούρια! [2]
Η διασπορά της ενελικτικής φαντασίας Κάποια στιγμή θα γίνει μια μελέτη της «ανθρώπινης καταστροφικότητας» ανάλογη με αυτή που έκανε ο Εριχ Φρόμ, εστιασμένη όμως αυτή τη φορά σε εκείνους που είναι τόσο πολύ ωμοί και ειλικρινείς στην δίψα τους για δύναμη και για «συγκριτικό πλεονέκτημα» απέναντι σε όλους τους άλλους, που παραμένουν μια απειλή για την ελευθερία και την επιβίωση όλων των υπόλοιπων όντων. Το γεγονός και μόνο ότι συζητάμε για την κερδοσκοπία, έτσι όπως την ξέρουμε σήμερα, αποτελεί απόδειξη του πόσο έχει επεκταθεί ο οικονομικός ολοκληρωτισμός και του πόσο μια μεγενθυνόμενη «άσχημα τοποθετημένη δύναμη» επιτρέψαμε αυτή να μας ελέγχει. Τώρα που η κερδοσκοπία χτύπησε τις δυτικές κοινωνίες, υπάρχει ελπίδα να γίνουν κάποιες θεμελιώδεις αλλαγές, θεσμικές αλλά και ψυχολογικές.
Η δημιουργική φαντασία των ορθών ανθρώπινων σχέσεων Αν θέλουμε να έρθει το καινούριο και να δώσουμε στην τύχη μας ελπίδα οφείλουμε να υποστηρίξουμε εκείνα τα θεσμικά μέτρα που περιορίζουν την ασυδοσία κάθε μορφής δύναμης. Αν καταφέρουμε να διατηρήσουμε ένα τέτοιο εγχείρημα, [5] τότε μπορούμε να ελπίζουμε ότι έχοντας δώσει αρκετό χρόνο, στην δημιουργική φαντασία αυτή τη φορά – προσωποποιημένη ή όχι – θα μας βοηθήσει στην ατομική, κοινωνική και πλανητική αυτοπραγμάτωση. __________________ |
Αλέξανδρος Μπέλεσης 14 Ιουνίου 2010 |