Μια ρεαλιστική και αρκούντως «ωφελιμιστική» για τον άνθρωπο θεώρηση της σχέσης του με τα ζώα
1.«Και τί μας νοιάζουνε εμάς τα άλλα ζώα;»
Την ίδια ερώτηση θα έκαναν κι οι Τυραννόσαυροι – αν δέν είχαν εξαλειφθεί από προσώπου Γής. Και την ίδια ακριβώς ερώτηση θα κάνει κι εκείνο το βιολογικό είδος που θα μυρμηγκιάσει αργότερα τον πλανήτη, μετά την προβλεπόμενη εξαφάνιση του ανθρώπινου είδους.
Ο ΚΑΘΕΝΑΣ ΜΕ ΤΗ ΣΕΙΡΑ ΤΟΥ…
Εσείς όμως, σ’ αυτό το μεταξύ, τί απάντηση θα νοιώθατε πως θέλετε να δώσετε;
Πιθανώς μίαν απ’ τις επόμενες εναλλακτικές, ίσως: – Η ζωή είναι ένα Σκάνδαλον, συμπαντικό σχεδόν: Πάνω σ’ ετούτον τον κόκκο κόνεως ενός ασήμαντου Γαλαξία (μέσα σ’ ένα άβιο, κρύο και άπειρο Σύμπαν) νοιώθω ηδονή που είμαι μέσα σ’ αυτό το απίστευτο Ρεύμα της Ζωής – κι απλώνω με λαχτάρα τα χέρια-μου ν’ ακουμπήσω στα συμπλέοντα έμβια όντα… Μην ξεχνάμε οτι κατα το δεύτερο σενάριο της Παλαιάς Διαθήκης για την δημιουργία του κόσμου (Γένεσις, β`18,19): «Δεν είναι καλόν να είναι ο άνθρωπος μόνος, θέλω κάμει εις αυτόν βοηθόν όμοιον με αυτόν. Έπλασεν δε Κύριος ο Θεός εκ της γής πάντα τα ζώα του αγρού και πάντα τα πετεινά του ουρανού. Τ’ ακούσατε; Τα ζώα, λέει ο Θεός, είναι όμοια με εμάς – όσο κι άν στεναχωρούνται μερικοί οπαδοί της «intelligent creation», σφετεριστές της θεϊκής σοφίας. 2. Μέσα στην Ομάδα «Άνθρωποι και ζώα», έχει άραγε νόημα να μιλάμε για Δικαιώματα των Ζώων; Συνολικώς όμως, εντός της Ομάδας «άνθρωποι-ζώα», είναι εμφανέστατη η εκ των ζώων ωφέλεια του ανθρώπου. Οχι κατ’ ανάγκην: Παρ’ όλο όμως οτι συμβαίνουν όλ’ αυτά τα «απανθρωπικά», δέν αναιρέθηκε το περι ανθρωπίνων δικαιωμάτων αίτημα – το οποίο ικανοποιείται σε όλες τις άλλες περιστάσεις. Θέλω δηλαδή να ‘πώ οτι, επειδή, κατα τις κρατούσες αντιλήψεις, είναι κρεωφάγοι ή επειδή κάμποσοι αποδέχονται τα επι ζώων φαρμακευτικά πειράματα, τούτο δέν σημαίνει οτι μπορούμε να ξεφύγομε απ’ τον προβληματισμό περι των δικαιωμάτων των ζώων – και είναι αυτό το συμπέρασμα μια βασική νομίζω πρόοδος στην ανάλυσή μας. β) Αλλ’ όπως και στην περίπτωση των «ανθρώπων προς ανθρώπους», έτσι κι εδώ, το επιχείρημα do ut des δέν μας πηγαίνει πιο πέρα. Στα περι ανθρώπων, αναγνωρίζομε και δυνητικά οφέλη του Ανθρώπου, σαφώς «συναισθηματικής» φύσεως. Και, μάλιστα, κανείς δεν είχε τολμήσει να τα σνομπάρει που (άκου να ‘δείς) δέν ήσαν «λογικής» κατηγορίας: Τα οφέλη αυτά είναι χειροπιαστά και ευρέως επαληθεύσιμα. Πρόκειται για την ηδονή που νοιώθω όταν συν-Πάσχω με τον απειλούμενον Αλλον, κι όταν συν-Μετέχω και στη χαρά τού Αλλου απ’ την αποσόβηση των κινδύνων που τον απειλούσαν. Ιδού τώρα το (πρακτικότατο, κατ’ εμέ) ερώτημα: Ετούτα τα φαινόμενα είναι λιγότερο καταγεγραμμένα, αλλ’ είναι πολύ σ μαντικά για το θέμα που μας απασχολεί. Η επικοινωνία ανθρώπων και ζώων ενισχύθηκε με την εκδήλωση των γλωσσικών ικανοτήτων ορισμένων ζώων: Συνειδητοποιούμε έτσι καλύτερα ενα, έως χθές ασαφές, πάθος των ανθρώπων για όλο και περισσότερη επικοινωνία με ζώα. Και δέν διαθέτομε άλλην ερμηνεία αυτής της επιθυμίας, απ’ την ερμηνεία που δίδεται στην ανάλογη επιθυμία της επικοινωνίας και των διαπροσωπικών σχέσεων μεταξύ ανθρώπων: Πρόκειται για την υποστασιακή ανάγκη της Επιβεβαίωσης. 3. Μ’ αυτά λοιπόν τα νέα δεδομένα (ενος διερυμένου Ωφελιμισμού), μπορούμε νομίζω ευκολότερα να προωθήσομε περαιτέρω την ανάλυσή-μας για το περι των ζώων ενδιαφέρον μας. β) Μια σειρά απο ειδικότερες νομικές ρυθμίσεις γ) Λαμβάνονται επίσης μέτρα για τον ρυθμιστικό περιορισμό του Κυνηγιού και της Αλιείας, προκειμένου Στο σημείο αυτό, θα μπορούσε κανείς να αντιστρέψει τον συλλογισμό. Να υποστηρίξει δηλαδή οτι το γεγονός οτι τέτοιες σημαντικές μεταβολές αποφασίσθηκαν μέσα σε Χώρες δημοκρατικές, αποδεικνύει οτι η πλειονότητα των ανθρώπων σ’ αυτές τις Χώρες αισθάνεται όντως αυτήν την συν-Πάθεια προς τα ζώα. Είναι δε τού το μια πρόοδος προς τη σωστή κατεύθυνση, εν συγκρίσει με τις οιονείφιλοσοφικές αθλιότητες του παρελθόντος, όπως λ.χ.: Ευτυχώς αυτές οι αφέλειες ξεπεράσθηκαν. Ναί; |
Θεοδόσης Π. Τάσιος, Ομότιμος Καθηγητής του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου Πηγή: Βήμα Ιδεών |
Δείτε επίσης τη: ΔΙΑΛΕΞΗ ΤΟΥ ΚΑΘΗΓΗΤΗ ΘΕΟΔΟΣΗ ΤΑΣΙΟΥ, ΜΕ ΘΕΜΑ: ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΩΝ ΖΩΩΝ, η οποία αφορά σε μια σειρά ομιλιών του Κύκλου: “Φιλοσοφία & Κοινωνία”, και η οποία πραγματοποιήθηκε στο Megaron Plus. |