Το ον ζει μέσα στη συνείδησή του. Μέσα από αυτή εργάζεται, επικοινωνεί και μαθαίνει. Μέσα σ’ αυτή αντιλαμβάνεται τον εαυτό του ή καλύτερα αυτή αναγνωρίζει ως τον εαυτό του. Η συνείδηση έχει μια διττή αντιληπτική κατεύθυνση: από τη μία αντιλαμβάνεται το περιβάλλον και αντιδρά με αυτό με αυτόβουλες δράσεις και από την άλλη αντιλαμβάνεται τον εαυτό της. Το σημαντικό χαρακτηριστικό της είναι η εγρήγορση. Αυτό σημαίνει ότι εστιάζει, ερμηνεύει και κατανοεί το συμβαίνον. Η κάθε ερμηνεία ή κατανόηση έχει την εκκίνησή της από την κοσμοθεώρηση-ιδεολογία που έχει συνθέσει το άτομο. Έχει την εκκίνησή της σε υποκειμενικά πεδία. Η ίδια η συνείδηση είναι μια εσωτερική διαδικασία. Πραγματώνεται στο υποκειμενικό πεδίο και λειτουργεί εσωτερικά.