Ο άνθρωπος είναι εκείνη η μορφή ζωής που βιώνει συνεχώς -ως ελλειμματική- τη σχέση του με τον εαυτό του, με το Είναι, τη ζωή και το περιβάλλον.
Ένα μέρος του ερεθίσματος της αντίληψης αυτής της ελλειμματικότητας είναι θεμελιωμένο στο βιολογικό, αρχέγονο.
Ένα άλλο μέρος αυτού του ερεθίσματος της αντίληψης της ελλειμματικότητας είναι εγγενές ψυχολογικό.
Αυτή η ελλειμματικότητα βιώνεται στη σχέση της προσέγγισης της συνείδησης στο Είναι και στη νοηματική μορφοποιητική ή διαμορφωτική παράσταση του Είναι του κόσμου.
Το άγχος της συνύπαρξης
Έτσι γεννιέται ένα “άγχος ασυμβατότητας και ασυμπτωτικότητας“. Είναι το “άγχος της συνύπαρξης με έναν ασυμπτωτικό, ασύμβατο, αδήλωτο παράγοντα“. [1] Αυτό το νοητικό άγχος δημιουργεί στη συνείδηση ολοκληρωτικές τάσεις ή τάσεις κατοχής, επιδιώκοντας την αναίρεσή του. Οι ολοκληρωτικές τάσεις προς το “έχειν – κατοχή”, όμως, μεγεθύνουν αυτό το άγχος, ενώ ταυτόχρονα πυροδοτούν την επιθυμία -σαν πρόσθετη διάσταση- σε σχέση με το πεδίο του αισθητού.
Με αυτό τον τρόπο η συνείδηση παγιδεύεται ολοκληρωτικά -στις τροποποιήσεις, στη μεταβλητότητα και στο χρόνο. Η παγίδευση της συνείδησης αποκαλύπτεται από την υπερβολική εμμονή στις μορφές. Άρα, λοιπόν, το πρωτογενές πρόβλημα της συνείδησης είναι η ενάργεια ως προς το άμορφο και τηλειτουργία του ως πεδίου αρμονικότητας. Η ανάδειξη, δηλαδή, του υπερβατικού, της αφαίρεσης, του αδήλωτου ή του ανεκδήλωτου ως όντος.
Δύο παγκόσμιες πρακτικές
Η συσσώρευση δυνάμεως στην οποία έχει προβεί ο άνθρωπος μέσα από τη συμβολοποίηση και την εργαλειοποίηση του κόσμου, του επιτρέπει πια να λύσει όλα τα προβλήματα με δύο θεμελιώδεις κινήσεις:
i) Η κίνηση της υπηρεσίας ή της προσφοράς χωρίς συμβολικό κίνητρο ανταπόδοσης. Μέσω της προσφοράς χωρίς συμβολικό κίνητρο ανταπόδοσης απελευθερώνεται από τον βιοτικό κύκλο προβλημάτων που προκύπτει από τη στενότητα και την ανταγωνιστικότητα. (Το βίωμα της στενότητας σε ένα βαθμό είναι ψευδαίσθηση, καθώς το πυροδοτεί η ανταγωνιστική χωριστική προσέγγιση της ζωής. Έτσι, λοιπόν, ο άνθρωπος απελευθερώνεται από αυτό το μέρος του άγχους το οποίο έχει καταγωγή βιολογική-οικολογική.
ii) Η κίνηση της διαλογιστικοποίησης, της υπερβατικοποίησης της συνείδησης προς το άμορφο, το ανεκδήλωτο, ή αδήλωτο, προς την αφαίρεση, στη βίωση του όντος ως θανάτου ή ως υπέρβασης, ως σύνθεσης και τελικά ως απελευθέρωσης. Αυτή είναι η απάντηση στο δεύτερο στοιχείο του αρχέγονου άγχους που σχετίζεται με το ψυχολογικό και υπαρξιακό εγγενές ζήτημα της συνειδητότητας ως προς το Είναι, τη Ζωή, τον Εαυτό.
Έτσι απελευθερώνεται από το αρχέγονο πρόβλημα της συνείδησης και της εμμονής στη μορφή ή της αδρανειακής της υστέρησης ή της υπολειμματικής καθήλωσης μέσα σε μορφές. Έτσι η συνείδηση απελευθερώνεται:
1. μέσω της υπηρεσίας ο άνθρωπος απελευθερώνεται ψυχολογικά και ενεργειακά μέσα στο βιοκοινωνικό πεδίο της ζωής. Είναι η επιλογή του υπηρετούντος στην εξελισσόμενη κοινωνία ζωής.
2. μέσω ενόρασης απελευθερώνεται από την καθήλωση στα σύμβολα δύναμης.
Με αυτές τις δυο κινήσεις ο άνθρωπος μπορεί να τερματίσει την αρχέγονη τάση άρνησης της εργασίας [3] και να συμφιλιωθεί με την εργασία στο θεμελιώδες υπαρξιακό συμβόλαιό της, στο “εργάζεσθαι” και “φυλάττειν”. Ταυτόχρονα απελευθερώνεται από τη χωριστικότητα με μια πρωτογενή ενότητα και αλληλεγγυότητα και αναδυκνύεται η ικανότητα για πραγματική αποσύνδεση απο τον φαύλο κύκλο του παρελθόντος.
Εδώ αξίζει να σημειώσουμε ότι ο πλουτισμός -είτε με την έννοια της εμμονής στην κατανάλωση αγαθών που υπερβαίνει τα όρια μιας ουσιαστικής ανάγκης, είτε με την έννοια της συμβολικής συσσώρευσης εξουσίας- είναι συνυφασμένος με το μίσος για την εργασία ή τη δημιουργία. Είναι μια προσπάθεια να τεθεί ένα τέλος στην εργασία. Με αυτόν τον τρόπο, αντίθετα ανοίγει ένας φαύλος κύκλος εργασίας και η εργασία γίνεται δουλεία αντί απελευθέρωση.
Επιγραμματικά
Το ανθρώπινο είδος χαρακτηρίζεται από το συνεχές βίωμα του “άγχους της συνύπαρξης”.
Αυτό το βίωμα προέρχεται από:
i) το βιολογικό αρχέγονο
ii) το εγγενές ψυχολογικό
Το πρωτογενές πρόβλημα της συνείδησης είναι η ενάργεια ως προς το άμορφο και τη λειτουργία του ως πεδίου αρμονικότητας.
Δύο πράξεις απελευθερώνουν τον άνθρωπο απο το αρχέγονο πρόβλημα της συνείδησής του.
1. μέσω της υπηρεσίας χωρίς αναζήτηση ανταμοιβής.
2. μέσω της ενόρασης [4] που απελευθερώνει από την καθήλωση στα σύμβολα της δύναμης.
Αναφορές:
[1] Γιάννης Ζήσης, “Η αναδιάρθρωση του αρχέγονου λάθους”,
[2] Ιωάννα Μουτσοπούλου, “Το αυτογνωσιακό νόημα της ευτυχίας και οι ανθρώπινες σχέσεις – Ο επαναπροσδιορισμός της αγάπης, της επιθυμίας και της ελευθερίας”,
[3] Γιάννης Ζήσης, “Δοκίμιο: Ο φόβος απέναντι στο χρόνο ή ο φόβος απέναντι στη δημιουργία και την εξέλιξη”,
[4] Henry Bergson, “Εισαγωγή στη Φιλοσοφία», εκδόσεις Δίφρος, 1962, σελ. 60
«Προτιμώτερο δεν είναι τότε να ονοματίσωμε με άλλο όνομα μιά λειτουργία πού δεν είναι βέβαια εκείνο πού συνήθως ονομάζεται διάνοια; Εμείς λέμε πως είναι ενόρασι. Αντιπροσωπεύει την προσοχή πού δίνει το πνεύμα στον εαυτό του, ενώ προσηλώνεται στην ύλη, πούναι το αντικειμενικό του. Η συμπληρωματική αυτή προσοχή μπορεί να καλλιεργηθή μεθοδικά και να αναπτυχθή. Έτσι θα συσταθή μια επιστήμη του πνεύματος, μια πραγματική μεταφυσική, που θα ορίση το πνεύμα θετικά, αντί ν’ αρνείται απλώς, όσον αφορά αυτό, παν ό,τι γνωρίζομε για την ύλη. Έτσι εννοώντας την επιστήμη, αναθέτοντας στην ενόρασι τη γνώσι του πνεύματος, δεν αποσύρομε τίποτ’ από τη διάνοια, γιατί υποστηρίζομε πώς η μεταφυσική πού ήτανε έργο καθαράς διανοίας απέκλειε το χρόνο, πώς από τη στιγμήν εκείνη αρνιότανε τα πνεύμα, ή το ώριζε με αρνήσεις· την ολότελ’ αρνητική αυτή γνώσι του πνεύματος την αφήνομε πρόθυμα στη διάνοια, αν η διάνοια επιμένει να την κρατήσει· υποστηρίζομε απλώς πώς υπάρχει και κάποια άλλη»
Γιάννης Ζήσης, συγγραφέας
Ημερομηνία δημοσίευσης: 12 Σεπτεμβρίου 2012
Φωτό: wikipedia
