ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΥΔΑΤΙΝΩΝ ΠΟΡΩΝ – Η ΜΑΣΤΙΓΑ ΤΟΥ 21ου ΑΙΩΝΑ

Μέχρι να διαβάσετε τις πρώτες γραμμές αυτού του κειμένου, ένα παιδί στον πλανήτη θα έχει πεθάνει εξαιτίας του νερού. 
       Το πιθανότερο είναι να μην έχει πρόσβαση σε πόσιμο νερό. 
      Αλλά, ακόμα και να έχει, οι πιθανότητες να είναι καθαρό και κατάλληλο προς χρήση θα είναι και πάλι ελάχιστες… 
       Πέραν της γνωστής εδώ και χρόνια έλλειψης υδάτινων πόρων, η  κακή ποιότητα τους, ίσως αποτελεί τη «νέα μεγάλη οικολογική μάχη» της ανθρωπότητας.

        Το 20^ο Συνέδριο World Water Week που διεξήχθη στην Στοκχόλμη της Σουηδίας ασχολείται με το ζήτημα της ποιότητας των υδάτινων πόρων του πλανήτη. Τις τελευτείες δεκαετίες η ανθρωπότητα έδωσε έμφαση στην προσβασιμότητα των πληθυσμών σε υδάτινους πόρους, παραβλέποντας όμως την ποιότητά τους. Τα στοιχεία που δημοσιεύονται από την χρησιμοποίηση ακατάλληλων υδάτων σε παγκόσμιο επίπεδο είναι δραματικά.

        Περίπου 1,8 εκατομμύρια άνθρωποι χάνουν την ζωή τους ετησίως εξαιτίας ασθενειών που προκαλούνται από ακατάλληλα για χρήση ύδατα, σύμφωνα με στοιχεία των Ηνωμένων Εθνών,. Η πλειοψηφία των θυμάτων αφορά παιδιά κάτω των 5 ετών, δεδομένο που σύμφωνα με τα στοιχεία του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, σημαίνει ότι κάθε 20 δευτερόλεπτα χάνεται ένα παιδί εξαιτίας των βρώμικων ή/και μολυσμένων υδάτων.

      Σύμφωνα με το Διεθνές Ινστιτούτο Υδάτων της Στοκχόλμης (SIWI), το οποίο ήταν και ο διοργανωτής του Συνεδρίου, οι προσπάθειες για πρόσβαση σε καθαρό νερό και εγκαταστάσεις υγιεινής, αποτελούν την νέα μεγάλη οικολογική μάχη της ανθρωπότητας, καθώς τα ακατάλληλα ύδατα έχουν ως αποτέλεσμα σε ετήσια βάση περισσότερους θανάτους από κάθε μορφής βίας και πολέμους. 
        Ο επικεφαλής του SIWI Άντερς Μπέρντελ, στην εναρκτήρια ομιλία του Συνεδρίου ανέφερε ότι «το κακής ποιότητας νερό σκοτώνει περισσότερους ανθρώπους από τον ιό του HIV, την ελονοσία και τους πολέμους, επηρεάζοντας τις ζωές των οικογενειών και την οικονομική ανάπτυξη πολλών κρατών στον κόσμο».

        Ο Bruce Gordon του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, στην εισήγησή του ανέφερε ότι από τις 4 δις περιπτώσεις στομαχικών διαταραχών που παρουσιάζονται παγκοσμίως, το 88% εξ αυτών έχουν ως αιτία την χρησιμοποίηση βρώμικου νερού, ενώ το 94% των περιπτώσεων θα μπορούσαν να έχουν αποφευχθεί!

       Το SIWI είχε εκτιμήσει τον Μάρτιο του 2010 σε έρευνά του ότι το ακατάλληλο νερό ή η έλλειψη πρόσβασής σε αυτό, είναι υπαίτιο για 3,6 εκατομμύρια θανάτους ετησίως. 
       Η υποβάθμιση των υδάτων σε παγκόσμιο επίπεδο όμως είναι πρωτοφανής τις τελευταίες δεκαετίες. Σύμφωνα με στοιχεία του SIWI:
-εκτιμάται ότι καθημερινά δύο εκατομμύρια τόνοι αποβλήτων προερχόμενων από ανθρώπινες δραστηριότητες ρίχνονται σε θάλασσες, ποτάμια και λίμνες, ενώ
-το 70% των βιομηχανικών αποβλήτων στις αναπτυσσόμενες χώρες ρίχνονται χωρίς προηγουμένως να έχουν υποστεί οποιαδήποτε επεξεργασία σε υδάτινες περιοχές μολύνοντας τον υδροφόρο ορίζοντα.

       Για την μεταμόρφωση του νερού από μείζον οικολογικό και κοινωνικό πρόβλημα, σε ένα αγαθό καθαρό και εύκολα προσβάσιμο το Διεθνές Ινστιτούτο Υδάτων εκτιμά πως απαιτούνται μερικά αποφασιστικά βήματα, όπως: 
-η χρηματοδότηση έργων πολλών εκατομμυρίων ή και δις δολαρίων για την δημιουργία εγκαταστάσεων καθαρισμού των υδάτων, εγκαταστάσεις ανακύκλωσης τους, 
-η καλύτερη διαχείριση των προερχόμενων από την ανθρώπινη δράση αποβλήτων, και
-η γνωστοποίηση όλων των υπευθύνων για την μόλυνση ή κακή διαχείριση των υδάτινων πόρων και η επιβολή κατάλληλης νομοθεσίας ώστε οι υπαίτιοι ρυπαντές να λογοδοτούν για τις πράξεις τους και να τιμωρούνται.

       Η διεθνής κοινότητα τις τελευταίες δεκαετίες στάθηκε ιδιαίτερα στην προσβασιμότητα των πληθυσμών σε υδάτινους πόρους, αλλά λανθασμένα, δεν έδωσε την κατάλληλη βαρύτητα στην ποιότητά τους. 
       Έτσι, μπορεί δύο δισεκατομμύρια επιπλέον άνθρωποι να έχουν πρόσβαση σε υδάτινους πόρους σε σχέση με το 1990, αλλά το ακατάλληλο νερό έχει μετατραπεί στην μεγαλύτερη αιτία θανάτων σε παγκόσμιο επίπεδο. 

(Πηγές: Inter Press Service , Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας , Development of an Enabling Policy Framework for Water Quality: the Role of Water Safety Plans. Moderated by: Bruce Gordon, Technical Officer, Water, Sanitation, Hygiene and Health, WHO – World Water Week 2010)

Άρης Καπαράκης
Συνεργάτης της ΜΚΟ Σόλων 
aris@solon.org.gr

13 Σεπτεμβρίου 2010