Τo Μπαγκλαντές εξαιτίας της γεωγραφικής του θέσης στο κέντρο της νότιας Ασίας αποτελεί μία από τις πρώτες περιοχές στον πλανήτη στις οποίες οι επιπτώσεις των κλιματικών αλλαγών αποδείχτηκαν καταστροφικές.
Η σοβαρή απειλή λιμού και δίψας μεγαλώνει καθώς το 2013 αποδεικνύεται μία από τις πλέον ασταθείς κλιματικά χρονιές, φέρνοντας σοβαρή ξηρασία σε μεγάλη περιοχή της χώρας.
Η εμφάνιση όλων και συχνότερων καταστροφικών κυκλώνων και ακραίων βροχοπτώσεων, η οποία ουκ ολίγες φορές στο παρελθόν έχει καταστρέψει τεράστιες εκτάσεις γης, εναλλάσσεται με περιόδους έντονης ξηρασίας.
Εκατομμύρια άνθρωποι έχουν αναγκαστεί να εγκαταλείψουν τις εστίες τους από τη δεκαετία του ’90, με τη χώρα να αποτελεί τον «οδηγό» των επιπτώσεων των κλιματικών αλλαγών, σε ολόκληρο τον πλανήτη.
Το 2013 αποτελεί ήδη μία από τις χειρότερες χρονιές συγκομιδής, καθώς η ξηρασία έχει πλήξει τεράστια τμήματα της χώρας ιδίως στις βορειοδυτικές περιοχές, με αποτέλεσμα ο ήδη εξαιρετικά φτωχός πληθυσμός να απειλείται με σοβαρές διατροφικές ελλείψεις, εξαιτίας της τρομερής ξηρασίας, η οποία ερημοποιεί και αχρηστεύει μεγάλα τμήματα -πρώην- καλλιεργήσιμων εκτάσεων.
Οι βορειοδυτικές περιοχές ήταν -μέχρι πρόσφατα- υπεύθυνες για το 64% της γεωργικής παραγωγής της χώρας. Καθώς η περιοχή λόγω γεωγραφικής θέσης είναι ιδιαίτερα ευάλωτη σε φαινόμενα ξηρασίας, έχοντας γνωρίσει πολύ μεγάλες περιόδους ξηρασίας που οδήγησαν ακόμα και σε λιμό, όπως το 1994, οι επιστήμονες τονίζουν ότι ακόμα και εξαιρετικά μικρές διαφοροποιήσεις στο κλίμα της, θα επιφέρουν τεράστιες αλλαγές στην συχνότητα και την ένταση των καιρικών φαινομένων.
Αν και η ξηρασία αποτελούσε για μεγάλο τμήμα της χώρας χαρακτηριστικό των περιόδων προ και μετά των μουσώνων, η κατάσταση από τα μέσα της δεκαετίας του ’90 άρχιζε να επιδεινώνεται αισθητά και κατά την περίοδο των μουσώνων, με παντελώς ακανόνιστο σε ένταση και συχνότητα αριθμό βροχοπτώσεων.
Οι κλιματικές αλλαγές συμβάλλουν κατά κύριο λόγο
1) στη διαφοροποίηση των χαρακτηριστικών των βροχοπτώσεων (ποσότητα, ένταση, χρόνος κατακρήμνισης), και
2) στη διαφοροποίηση των θερμοκρασιών, των ανέμων, της μείωσης της υγρασίας, της αύξησης της ηλιοφάνειας.
Η ποσότητα των υδάτων που διοχετεύονται στο έδαφος εξαιτίας των παραπάνω επιπτώσεων μειώνεται σταθερά καθιστώντας ακατάλληλες για καλλιέργεια μεγάλες εκτάσεις, ενώ και ηεπαναπλήρωση των υπογείων υδάτων, καθίσταται όλο και πιο δύσκολη και προβληματική.
Έτσι, η κλιματική αλλαγή σε συνδυασμό με την κάκιστη οικονομική κατάσταση μίας εκ των φτωχότερων χωρών του πλανήτη, έχει επιφέρει τους τελευταίους μήνες σοβαρές ελλείψεις τόσο σε διατροφικά προϊόντα (κατά βάση το ρύζι και την πατάτα-βάση της διατροφής στη χώρα), όσο και σε πρόσβαση σε πόσιμο νερό.
Τα προγράμματα χρηματοδότησης για τη δημιουργία εγκαταστάσεων προστασίας καλλιεργιών από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, τα οποία παρέχονται τόσο από την κυβέρνηση όσο και από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Τροφίμων (ο οποίος διαφημίζει δεόντως τα εξαιρετικά μικρά ποσά που διαθέτει για τη χώρα), μοιάζουν εξαιρετικά αδύναμα μικρά μπροστά στα ακραία και παντελώς ακανόνιστα καιρικά φαινόμενα τα οποία παρατηρούνται τα τελευταία χρόνια.
Πηγές: Inter Press Service News Agency, “Climate variability and change: adaptation to drought in Bangladesh” (pdf), Institutions for Rural Development, Selvaraju Ramamasy, Stephan Baas
Φωτό: Wikimedia Atlas
Άρης Καπαράκης
Συνεργάτης της ΜΚΟ Σόλων
ariskaparakis@gmail.com
9 Ιουλίου 2013
