ΠΑΙΔΕΙΑ & ΑΝΘΡΩΠΙΝΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ, ΣΥΝΘΕΣΗ & ΣΧΕΔΙΟ ΙΔΕΩΝ

Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΗΣ ΨΥΧΟΣΥΝΘΕΣΗΣ ΣΤΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΚΑΛΩΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ (‘Γ Μέρος)

images 24 - Σόλων ΜΚΟ
image_pdfimage_print

Psychology_baΑς εξετάσουμε τώρα τη δυνατότητα ή μη της επίλυσης του κεντρικού προβλήματος της ανθρώπινης αστάθειας και της θεραπείας της. Ας δούμε τι μπορεί να προσφέρει η ψυχοσύνθεση στο να μπορέσει ο άνθρωπος να ελευθερώσει τον εαυτό από αυτή την υποδούλωση, ώστε να πραγματοποιήσει μια αρμονική εσωτερική ολοκλήρωση  και να επιτύχει μια αληθινή αυτογνωσία και υγιείς σχέσεις με τους συνανθρώπους του. Και ας αρχίσουμε από την αγωγή. 
     

        Η αγωγή περικλείει ολόκληρη τη ζωή. Αρχίζουμε να δεχόμαστε την αγωγή, καλή ή κακή, από τους ανωτέρους μας. μετά μαθαίνουμε ή πρέπει να μαθαίνουμε να εκπαιδεύουμε τον εαυτό μας και τελικά αποβαίνουμε οι δάσκαλοι των παιδιών μας, των μαθητών μας, των κατωτέρων μας, των φίλων μας, και κατά κάποιο τρόπο και των εχθρών μας, στην πραγματικότητα όλων εκείνων με τους οποίους ερχόμαστε σε επαφή. 
      Δε θα είμαστε έξω από την πραγματικότητα και δε θα ήταν δύσκολο, νομίζουμε, σήμερα να αποδείξουμε ότι η τέχνη της αγωγής ασκείται ακατάλληλα και αδέξια. Πρώτα οι γονείς αντί να βοηθούν το παιδί να αναπτύξει τις δυνάμεις του, που βρίσκονται σε λανθάνουσα κατάσταση, προσπαθούν με αμοιβές και ποινές να το κάνουν να μοιάζει με ένα ιδεώδες που προέρχεται από την παράδοση, είτε από το κοινωνικό περιβάλλον στο οποίο ζουν είτε από τις προσωπικές επιθυμίες και προσωπικές αντιλήψεις τους. Ή, όπως συμβαίνει συχνά στην σύγχρονη κοινωνία, δίνουν στο παιδί αχαλίνωτη ελευθερία η οποία οδηγεί στην αποτυχία των γονέων ή των εκπαιδευτικών λειτουργών.

      Το σχολείο εξάλλου περιορίζεται σχεδόν ολοκληρωτικά στο να μεταφέρει στους νέους την πολιτιστική κληρονομιά του παρελθόντος, και φροντίζει για την επαγγελματική τους κατάρτιση. Δε λαμβάνει υπόψη την ανθρώπινη ύπαρξη, ή τη σχέση της με τις συνθήκες του περιβάλλοντος και επομένως αποτυγχάνει στο να δώσει μια αληθινή αγωγή. Όσο για την αυτοαγωγή ποιος σκέπτεται γι’ αυτήν σοβαρά; Πολλοί ενήλικες ακόμη ντρέπονται να παραδεχτούν ότι έχουν ανάγκη αγωγής, εκτός βέβαια από την τάση την οποία δείχνουν να παρακολουθούν τα εκάστοτε «Best Seller» ή να παρακολουθούν κάποιο κονσέρτο, ή θέατρο. Μερικοί ίσως υπερηφανεύονται για το γεγονός ότι διατηρούν αμετάβλητες τις ιδέες, τις συνήθειες, και τις αντιλήψεις των παιδικών τους χρόνων. Αποτυγχάνουν να αναγνωρίσουν ότι αν αυτό ήταν αληθινό, αντιπροσωπεύει μια λυπηρή κατάσταση, γιατί υποδηλώνει μια κατάσταση τέλειας στασιμότητας.

        Αλλά αντί να ασχολούμεθα με την κριτική, ας έλθουμε στη θετική φάση του προβλήματος. Τι «δέον γενέσθαι». Ας εξετάσουμε ποιες μεθόδους μας προτείνει η ψυχοσύνθεση. Κατ’ αρχήν η ψυχοσύνθεση παραδέχεται ότι τα ασυνείδητα των ατόμων επικοινωνούν. Στενή και εντατική είναι η επικοινωνία ιδίως μεταξύ των ασυνειδήτων του παιδιού και των δασκάλων του, είτε αυτοί είναι γονείς, είτε εκπαιδευτικοί, αφού τείνει να ταυτίσει τον εαυτό του με αυτούς. Εάν λάβουμε υπόψη ότι το 99% της ψυχικής μας ζωής επηρεάζεται από το ασυνείδητο, μπορούμε εύκολα να κατανοήσουμε με ποιο τρόπο τα παιδιά επηρεάζονται περισσότερο από το τι οι δάσκαλοί τους είναι στο βάθος της ύπαρξης τους παρά από το τι λένε.

        Πολλοί ειδικοί μας έχουν δώσει τα πιο χτυπητά παραδείγματα των καταστρεπτικών επιδράσεων που έχουν οι ασυνείδητες συγκρούσεις των γονέων. Τότε η σπουδαιότερη συμβουλή που θα μπορούσαμε να δώσουμε προς τους γονείς θα ήταν η εξής: Γίνετε σεις οι ίδιοι παράδειγμα άξιο μίμησης, ώστε τα παιδιά σας να σας αγαπούν και να σας θαυμάζουν χωρίς κίνδυνο αν θέλετε να ενισχύσετε την ψυχοσύνθεση των παιδιών σας, να ισχυροποιήσετε πρώτα τη δική σας. αυτό θα μπορούσε να αποτελέσει και τη βάση της επιλογής και της εκπαίδευσης των εκπαιδευτικών λειτουργών. Το βασικό δε μάθημα στα σχολεία πρέπει να είναι η ψυχολογία, τουλάχιστον από την εφηβική ηλικία μέχρι το Πανεπιστήμιο. Όλα τα άλλα μαθήματα θα πρέπει να συντονίζονται με βάση την ψυχολογία.
        Μπορούμε να κατοχυρώσουμε την άποψή μας αυτή απλώς λέγοντας ότι η σπουδαιότερη γνώση του ανθρώπου είναι η γνώση για τον ίδιο τον άνθρωπο.

        Τα παραπάνω νομίζουμε ότι ευσταθούν και από καθαρά επαγγελματική πλευρά. Ας πάρουμε σαν παράδειγμα τον μηχανικό. Οι μηχανικοί ασχολούνται κυρίως με τις μηχανές. Αλλά μόνες τους οι μηχανές είναι άχρηστα αντικείμενα. Δεν είναι δυνατόν να αποχωριστούν από τον άνθρωπο, ο οποίος τις σχεδιάζει, τια κατασκευάζει ή τις θέτει σε λειτουργία. Στην πραγματικότητα πάντοτε έχουμε να κάνουμε με την οργανική σύνθεση άνθρωπος-μηχανή. Επομένως ο μηχανικός, ο οποίος δε γνωρίζει τον άνθρωπο, είναι ατελής μηχανικός. Περισσότερο ενήμεροι γι’ αυτό το γεγονός είναι πολλοί από τους βιομηχάνους, οι οποίοι είναι πρακτικότεροι και γνωρίζουν καλά το στόχο τους και γι’ αυτό προσέχουν περισσότερο τις ανθρώπινες ιδιότητες, τις οποίες πρέπει να κατέχει εκείνος που πρόκειται να προσληφθεί ως μηχανικός τους.

        Ένα άλλο παράδειγμα αφορά τους γιατρούς, για τους οποίους νομίζουν πολλοί ότι η ψυχολογία δεν είναι απαραίτητη. Όταν το ανθρώπινο σώμα χωρίζεται από την ψυχή, συμβαίνει το ίδιο όπως και όταν η μηχανή χωρίζεται από τον άνθρωπο. Η ψυχανάλυση και η ψυχοσωματική έχουν αποδείξει αυτό με πολλούς τρόπους. Υποστηρίζουν δηλαδή ότι μερικές ασθένειες, οι οποίες παλαιότερα πιστευόταν ότι είναι οργανικής φύσεως πάντοτε παρουσιάζουν και ένα ψυχολογικό συστατικό.
        Το συμπέρασμα λοιπόν είναι ότι εκείνος ο γιατρός, ο οποίος δε θεραπεύει σώμα και ψυχή ταυτόχρονα, δεν είναι καλός γιατρός.
         Η ιατρική γενικά, όχι μόνο η ψυχιατρική, πρέπει να θεωρείται ως η θειότατη των επιστημών και οι άνθρωποι εκείνοι, οι οποίοι ασκούν το επάγγελμα αυτό (την επαγγέλλονται), πρέπει να ευλάβεια να τηρούν εκείνα, τα οποία ο μέγας Ιπποκράτης τόνισε:  «ιατρός, φιλόσοφος, ισόθεος». Είναι επομένως αδυσώπητη η ανάγκη να μορφώνεται ο γιατρός και ψυχολογικά.
        Η γέννηση του Ασκληπιού από το θεό Απόλλωνα συμβολίζει ότι ο άριστος γιατρός πρέπει να κοσμείται από θείες αρετές, από φωτεινή διάνοια θερμή ψυχή, ικανή να εμπνέει στον πάσχοντα συνάνθρωπο εμπιστοσύνη, αισιοδοξία, ψυχική τόνωση.

       Ας επανέλθουμε τώρα στην αγωγή της οικογένειας. Η οικογένεια αποτελεί τη μικρότερη και σπουδαιότερη ανθρώπινη ομάδα, και αποβαίνει ένα πρόβλημα αλληλοατομικής και διαπροσωπικής ψυχοσύνθεσης. Δεν είναι αρκετό για τους γονείς να αποτελούν δύο «ευυπόληπτα» άτομα. Είναι απαραίτητο να εναρμονίζεται ο ένας με τον άλλο μέχρι το υψηλότερο δυνατό επίπεδο. Τούτο απαιτεί μια ανεξάντλητη επιείκεια και ανοχή εκ μέρους και των δύο. Ο Βενιαμίν Φραγκλίνος με τη σοφία που τον διέκρινε είχε διατυπώσει τα εξής για το θέμα αυτό: «Άνοιξε καλά και τα δυο σου μάτια πριν να παντρευτείς. Όταν παντρευτείς, κλείσε το ένα».
       Αν τύχει οι γονείς να μη συμβιβάζονται μεταξύ τους, ας αποφεύγουν τουλάχιστον να διαπληκτίζονται μπροστά στα παιδιά τους, γιατί δημιουργούν σ’ αυτά το συναίσθημα της ανασφάλειας. Όταν οι γονείς έχουν φτάσει στο επίπεδο του «ψυχρού πολέμου», τότε τα παιδιά παίρνουν το μέρος πότε του ενός και πότε του άλλου. Είναι προτιμότερο λοιπόν οι γονείς να συμφωνούν ακόμη και για κάτι που είναι εσφαλμένο, παρά να διαπληκτίζονται, για να υποστηρίξουν ο καθένας τις απόψεις του μπροστά στα παιδιά τους.

        Η οικογένεια είναι ο τόπος στον οποίο αξιολογούνται οι στάσεις και οι σχέσεις τις οποίες αναπτύσσουμε με τους συνανθρώπους μας. στις σχέσεις μεταξύ των συζύγων, ή μεταξύ γονέων και παιδιών, συναντούμε τις δυσκολίες που χαρακτηρίζουν την κοινωνική ζωή της εποχής μας. Είναι η οικογένεια ο τόπος όπου μαθαίνουμε ή πρέπει να μαθαίνουμε τη δυναμική που βρίσκουμε μεταξύ των σχέσεων των ατόμων. Είναι ο τόπος στον οποίο διδασκόμαστε τις μεθόδους συνεργασίας. Εκείνο που μαθαίνουμε στην οικογένεια μας βοηθεί ή μας παρεμποδίζει στη συνεργασία με τους άλλους συνανθρώπους μας.
        Πριν από κάθε σύγκρουση υπάρχει μια διατάραξη της αρμονικής σχέσης μεταξύ των μελών της οικογένειας. Πολλοί αντί να προσπαθήσουν να βελτιώσουν τις σχέσεις τους, σκέπτονται πώς να λύσουν τη σύγκρουση και επομένως αυξάνουν την ανωμαλία στις σχέσεις τους. Καμιά λύση δεν μπορεί να δοθεί στη σύγκρουση, αν δεν καταβληθεί από την αρχή προσπάθεια δημιουργίας μιας ατμόσφαιρας φιλικής, που να οδηγεί στην αμοιβαία συνεργασία και κατανόηση.

        Δύο από τις μεθόδους τις οποίες προτείνει η ψυχοσύνθεση ιδίως για την οικογένεια είναι: 
1η εκείνη που αποσκοπεί στην ανάπτυξη της βούλησης, και 
2η
 εκείνη της «εσωτερικής σιωπής».       

Οι μέθοδοι ανάπτυξης της βούλησης περιλαμβάνουν:
     1)   Να σκεφτεί κανείς τα καταστρεπτικά αποτελέσματα για τον εαυτό του και για τους άλλους που είχε η επίδειξη αδυναμίας της βούλησής του κατά τη διάρκεια της ζωής του.

    2)   Να διαβάσει τη βιογραφία ανθρώπων, οι οποίοι διέπρεψαν με τις ιδιότητες εκείνες που περιλαμβάνονται στη βούληση.

     3)   Κάθε πρωί μερικές ασκήσεις που απαιτούν προσοχή, αποφασιστικότητα, γαλήνη, και θάρρος θα ήταν ωφέλιμες. 
         Οι ασκήσεις αυτές μπορούν να αποτελέσουν μια ικανοποιητική μέθοδο ανάπτυξης της βούλησης, γιατί όπως ο Γάλλος συγγραφέας Gillet έχει τονίσει «η γυμναστική αποτελεί το δημοτικό σχολείο της βούλησης……και μπορεί ακόμα να χρησιμοποιηθεί σαν πρότυπο άσκησης του πνεύματος». Στην πραγματικότητα κάθε σωματική κίνηση είναι μια πράξη βουλητική, μια εντολή που δίδεται στο σώμα η σκόπιμη δε επανάληψη τέτοιων πράξεων-με προσοχή, με καλή προσπάθεια και υπομονή-ασκεί και ισχυροποιεί τη βούληση. 
         Έτσι δημιουργούνται ορισμένα οργανικά αισθήματα όπως: η συνείδηση της σωματικής ρώμης, μια ταχύτερη λειτουργία του κυκλοφοριακού συστήματος, ένα αίσθημα θαλπωρής και ευκινησίας των άκρων καθώς και η ετοιμότητα τους για υπακοή. Όλα αυτά δημιουργούν ένα αίσθημα δύναμης, αποφασιστικότητας και κυριαρχίας που υψώνει τον τόνο της βούλησης και αναπτύσσει την ενέργεια της. Όμως για να έχουμε τα αποτελέσματα που περιμένουμε, πρέπει όλες αυτές οι ασκήσεις να γίνονται με στόχο την άσκηση της βούλησης. Πρέπει επίσης οι ασκήσεις αυτές να εκτελούνται με μετρημένη ακρίβεια και με μεγάλη προσοχή. Δεν πρέπει δηλαδή να είναι ούτε βίαιες ούτε κοπιώδεις. Πολλά σπορ όπως, το γκολφ, το τένις, οι παγοδρομίες, οι ορειβασίες και οι αναρριχήσεις, είναι ιδιαίτερα χρήσιμες για την άσκηση της βούλησης, αλλά όπου δεν είναι εύκολη η χρησιμοποίηση τους, απλές σωματικές κινήσεις μπορούν εύκολα να εφαρμοστούν και σε ένα από τα δωμάτια του σπιτιού μας. 

      4)   «Σπεύδε βραδέως». Πώς επιτέλους, θα μάθουμε να «σπεύδουμε βραδέως»; Η σύγχρονη ζωή με την υπερένταση της τείνει να δημιουργήσει μέσα μας τη συνήθεια του βεβιασμένου ακόμα και αν η περίπτωση δεν το απαιτεί-σαν αποτέλεσμα της ομαδικής υποβολής-. Βέβαια δεν είναι και τόσο εύκολο το να «σπεύδουμε βραδέως». Είναι όμως δυνατό και χαράζει το δρόμο για αποτελεσματικότητα και δημιουργικότητα, χωρίς ένταση και εξάντληση. Ακόμα και η απλή προσπάθεια στην καθημερινή μας ζωή αποτελεί ένα καλό τρόπο ανάπτυξης της βούλησης. 

     5)   Υποχρέωσε τον εαυτό σου να χαμογελά, όταν κύματα θυμού και επιθέσεως δημιουργούνται εξαιτίας οικογενειακών ή άλλων προβλημάτων. 

      6)   Όταν είναι δυνατόν, στην εργασία σου, μην αφήνεις τον εαυτό σου, να φτάσει στο επίπεδο της κόπωσης. Μικρά διαλλείματα ανάπαυσης είναι απαραίτητα. (Έχει εφαρμοστεί στις βιομηχανίες με αποτέλεσμα την αύξηση της παραγωγής). 

      7)   Προσπάθησε να ανακαλύψεις τα ασθενή σημεία στη βούληση στου και ισχυροποίησέ τα.

        Η ολοκληρωμένη πράξη της βούλησης έχει διάφορες φάσεις: το σκοπό, την εκτίμηση (Evaluation) την απόφαση, το σχέδιο και την εκτέλεση. Περιλαμβάνει ή πρέπει να περιλαμβάνει επίσης τρεις βασικές ιδιότητες: να έχει φρόνηση και να είναι υγιής και ισχυρή. Όλες αυτές οι φάσεις δεν είναι αναπτυγμένες στο ίδιο επίπεδο.
       Η άσκηση τώρα της σιωπής είναι απλή, αλλά μεγάλης σημασίας. Περιλαμβάνει την αποφασιστική διακοπή κάθε εσωτερικής δραστηριότητας για λίγο χρόνο (2-3 λεπτά). Απλή άσκηση, αλλά δύσκολη.

      Η εσωτερική σιωπή είναι προϋπόθεση κάθε δημιουργικής δραστηριότητας.       Η μέθοδος της σιωπής χρησιμοποιείται με μεγάλη επιτυχία στα σχολεία που εφαρμόζουν τη μέθοδο Μοντεσσόρι, καθώς και σε ορισμένες πνευματικές οργανώσεις. Αλλά μπορεί να χρησιμοποιηθεί ανεξάρτητα από ιδεολογίες, πάνω σε βάση καθαρά ψυχολογική.

      Αν συσχετίσουμε την άσκηση αυτή με το διάγραμμα, θα μπορούσαμε να πούμε ότι συνίσταται στην εκκένωση του χώρου εντός του κύκλου που αντιπροσωπεύει τη συνείδηση, ώστε να καταστεί δυνατή η κάθοδος των περιεχομένων του υπερσυνειδήτου προς τη συνείδηση για να δοθεί η απάντηση σε μια ανάγκη ή σε μια απαίτηση.
      Τα παιδιά αγαπούν την άσκηση της σιωπής, όπως μας αποκαλύπτει η Μαρία Μοντεσσόρι, και εκτιμούν την αξία της περισσότερο από τους μεγάλους. Η οικογένεια επομένως πρέπει να αφιερώνει μερικά λεπτά της ημέρας για την κοινή σιωπή.
      Η ψυχοσύνθεση, ως πορεία σύνθεσης ολόκληρης της ψυχολογικής πολλαπλότητας σε μια οργανική ενότητα, βασίζεται κυρίως στην ανακάλυψη ενός δυναμικού κέντρου μέσα στον εαυτό μας. η πραγματοποίηση αυτής της σύνθεσης, μπορεί να γίνει σε δύο διαφορετικά επίπεδα:
  1) Ανακάλυψη του μικρού εγώ μέσα στον εαυτό μας, πράγμα που οδηγεί στην προσωπική-ατομική ψυχοσύνθεση.
  2) Ανακάλυψη του Ανώτερου Εγώ, που βρίσκεται στην κορυφή του διαγράμματος.

      Όλα τα παραπάνω ισχύουν και για τους εκπαιδευτικούς. Η στάθμη της Παιδείας, τονίσθηκε στο παγκόσμιο παιδαγωγικό συνέδριο που έγινε στο Σίδνεϋ εξαρτάται από την ποιότητα των εκπαιδευτικών. Η άνοδος οποιουδήποτε λαού και ο βαθμός προόδου του εξαρτώνται από το επίπεδο της Παιδείας. Στην κήρυξη της έναρξης του συνεδρίου, ο τότε Πρωθυπουργός της Αυστραλίας είπε: «Θέλω να αποδείξω ότι ο πρώτιστος σκοπός της παιδείας είναι η δημιουργία πολιτών, οι οποίοι να πλησιάζουν την τελειότητα, όσο επιτρέπεται από την ανθρώπινη φύση. Είναι προτιμότερο να προσπαθήσουμε να διαπλάσουμε τέλειους τύπους ανθρώπων, με την παιδεία, παρά να περιοριστούμε στη δημιουργία μόνο καλών επιστημόνων, μηχανικών, δικηγόρων, ή τεχνικών. Η ψυχή της παιδείας είναι ο εκπαιδευτικός».

      Ως προς τα προσόντα του εκπαιδευτικού ο τότε πρόεδρος της παγκόσμιας συνομοσπονδίας οργανώσεων εκπαιδευτικών, Sir Ronald Gould, αφού ανέφερε ότι ο εκπαιδευτικός πρέπει να γνωρίζει άριστα το θέμα που θα διδάξει και να είναι ικανός να κατανοεί τα παιδιά και την ανάπτυξη τους, συνέχισε ως εξής:
      «Υπάρχει ένα τέταρτο προσόν στον άξιο εκπαιδευτικό, κάτι απροσδιόριστο αλλά ευκολογνώριστο, ένας συνδυασμός χαρακτηριστικών, που λέγεται προσωπικότητα, η οποία περιλαμβάνει ενθουσιασμό, ιδεαλισμό, συμπάθεια, ταπεινότητα, χιούμορ, και η οποία διακηρύττει δυνατότερα από τα λόγια ότι ο εκπαιδευτικός ανήκει σ’ ένα λειτούργημα, μια αποστολή, ένα ιερατείο. Θα ήθελα, συνεχίζει ο ίδιος, να προσθέσω ένα πέμπτο, λιγότερο αναγνωριζόμενο αλλά εξίσου σπουδαίο, προσόν: Ο εκπαιδευτικός πρέπει να είναι ηθικός σταυροφόρος. Τα βασικά προβλήματα του σημερινού κόσμου δεν είναι τεχνικά. Καρδιές έχουν μεταμοσχευθεί. Η πυρηνική ενέργεια μπήκε σε πρακτική εφαρμογή. Ο άνθρωπος πήγε στο φεγγάρι. Ναι, αλλά τα ανθρώπινα προβλήματα, όπως είναι η επιθετικότητα, οι συγκρούσεις, η απομόνωση, η αδιαφορία, παραμένουν ανεξιχνίαστα. Πρέπει λοιπόν όλοι οι εκπαιδευτικοί να ενδιαφερθούν και για τα πολύπλοκα προβλήματα που αντιμετωπίζει η κοινωνία και τα οποία αντανακλώνται στο σχολείο. Και ιδού το ερώτημα, συνεχίζει ο Sir Gould: Πώς θα αποκτήσουμε άξιους εκπαιδευτικούς; Πρώτο και κύριο: Με την καλή αμοιβή. Κατόπιν πρέπει να απαιτούμε υψηλά διανοητικά και άλλα προσόντα κατά τις εξετάσεις. Δώστε στους υποψήφιους εκπαιδευτικούς μακροχρόνια και εντατική εκπαίδευση σε ιδρύματα πανεπιστημιακού επιπέδου. Προσέξτε τις συνθήκες κάτω από τις οποίες εργάζονται και, τέλος, μεταχειριστείτε τον εκπαιδευτικό σαν επιστήμονα, που είναι άξιος εμπιστοσύνης».

        Η ψυχοσύνθεση πιστεύει ότι ο άνθρωπος έχει μια αδήρητη ανάγκη για ανάπτυξη, και αποδίδει μεγαλύτερη σημασία στην αποτίμηση των επιτεύξεων του ατόμου και στην ενίσχυση των θετικών του προσπαθειών μάλλον, παρά στην ανάλυση της νεύρωσης του. Χωρίς όμως να παραγνωρίζει τελείως το δεύτερο, προσπαθεί (η ψυχοσύνθεση) να εξυψώσει την αυτοαπεικόνιση του ανθρώπου, βοηθώντας τον να εκτιμά και να χαίρεται τις επιτεύξεις του στο επίπεδο που του επιτρέπουν οι ικανότητες του.
        Με την αύξηση της αυτοεκτίμησης του ο άνθρωπος γίνεται περισσότερο ικανός να διαπιστώνει τα σφάλματά του και να προσπαθεί να ανταλλάξει τα αυτόματα πρότυπα της νευρωτικής συμπεριφοράς με εκείνα της δημιουργικότητας και της παραγωγικότητας.

        Η ζωή του σύμπαντος μας παρουσιάζεται σαν ένας αγώνας μεταξύ πολυμέρειας και ενότητας, μια προσπάθεια και μια φιλοδοξία για ένωση. Κατά συνέπεια η πνευματική δύναμη που διαθέτει ο άνθρωπος εργάζεται επάνω και μέσα σε κάθε δημιουργία και τη σχηματίζει με τάξη, αρμονία και ωραιότητα, που ενώνει όλα τα ανθρώπινα όντα με τον δεσμό της αγάπης, κι έτσι πραγματοποιεί αργά αλλά δυναμικά την «Ανώτατη Σύνθεση». 

       Ας μην απογοητευόμαστε από τη σύγχυση, το άγχος και τη νευρικότητα που επικρατούν σήμερα στην κοινωνία. Ας θυμόμαστε πάντα εκείνο που οι μεγάλοι φιλόσοφοι και οι ποιητές έχουν τονίσει, ότι δηλαδή «Εκεί όπου υπάρχει ο κίνδυνος, αναβλαστάνει η σωτηρία», ή εκείνο της Αγίας Γραφής: «όπου επλήθυνεν η αμαρτία, επερίσσευσεν η Χάρις του Θεού».

Γ. Η ΨΥΧΟΣΥΝΘΕΣΗ ΣΤΙΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ 
ΤΡΙΑΝΤ. Τ. ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΥ Ph.D.
Επίτιμου Συμβούλου Α’ του ΚΕΜΕ Υπουργείου Παιδείας

Διαβάστε επίσης:
Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΗΣ ΨΥΧΟΣΥΝΘΕΣΗΣ ΣΤΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΚΑΛΩΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ (Ά Μέρος)
Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΗΣ ΨΥΧΟΣΥΝΘΕΣΗΣ ΣΤΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΚΑΛΩΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ (‘Β Μέρος)

19 Aυγούστου 2008