Ας εξετάσουμε τώρα τη δυνατότητα ή μη της επίλυσης του κεντρικού προβλήματος της ανθρώπινης αστάθειας και της θεραπείας της. Ας δούμε τι μπορεί να προσφέρει η ψυχοσύνθεση στο να μπορέσει ο άνθρωπος να ελευθερώσει τον εαυτό από αυτή την υποδούλωση, ώστε να πραγματοποιήσει μια αρμονική εσωτερική ολοκλήρωση και να επιτύχει μια αληθινή αυτογνωσία και υγιείς σχέσεις με τους συνανθρώπους του. Και ας αρχίσουμε από την αγωγή. |
Η αγωγή περικλείει ολόκληρη τη ζωή. Αρχίζουμε να δεχόμαστε την αγωγή, καλή ή κακή, από τους ανωτέρους μας. μετά μαθαίνουμε ή πρέπει να μαθαίνουμε να εκπαιδεύουμε τον εαυτό μας και τελικά αποβαίνουμε οι δάσκαλοι των παιδιών μας, των μαθητών μας, των κατωτέρων μας, των φίλων μας, και κατά κάποιο τρόπο και των εχθρών μας, στην πραγματικότητα όλων εκείνων με τους οποίους ερχόμαστε σε επαφή. Το σχολείο εξάλλου περιορίζεται σχεδόν ολοκληρωτικά στο να μεταφέρει στους νέους την πολιτιστική κληρονομιά του παρελθόντος, και φροντίζει για την επαγγελματική τους κατάρτιση. Δε λαμβάνει υπόψη την ανθρώπινη ύπαρξη, ή τη σχέση της με τις συνθήκες του περιβάλλοντος και επομένως αποτυγχάνει στο να δώσει μια αληθινή αγωγή. Όσο για την αυτοαγωγή ποιος σκέπτεται γι’ αυτήν σοβαρά; Πολλοί ενήλικες ακόμη ντρέπονται να παραδεχτούν ότι έχουν ανάγκη αγωγής, εκτός βέβαια από την τάση την οποία δείχνουν να παρακολουθούν τα εκάστοτε «Best Seller» ή να παρακολουθούν κάποιο κονσέρτο, ή θέατρο. Μερικοί ίσως υπερηφανεύονται για το γεγονός ότι διατηρούν αμετάβλητες τις ιδέες, τις συνήθειες, και τις αντιλήψεις των παιδικών τους χρόνων. Αποτυγχάνουν να αναγνωρίσουν ότι αν αυτό ήταν αληθινό, αντιπροσωπεύει μια λυπηρή κατάσταση, γιατί υποδηλώνει μια κατάσταση τέλειας στασιμότητας. Αλλά αντί να ασχολούμεθα με την κριτική, ας έλθουμε στη θετική φάση του προβλήματος. Τι «δέον γενέσθαι». Ας εξετάσουμε ποιες μεθόδους μας προτείνει η ψυχοσύνθεση. Κατ’ αρχήν η ψυχοσύνθεση παραδέχεται ότι τα ασυνείδητα των ατόμων επικοινωνούν. Στενή και εντατική είναι η επικοινωνία ιδίως μεταξύ των ασυνειδήτων του παιδιού και των δασκάλων του, είτε αυτοί είναι γονείς, είτε εκπαιδευτικοί, αφού τείνει να ταυτίσει τον εαυτό του με αυτούς. Εάν λάβουμε υπόψη ότι το 99% της ψυχικής μας ζωής επηρεάζεται από το ασυνείδητο, μπορούμε εύκολα να κατανοήσουμε με ποιο τρόπο τα παιδιά επηρεάζονται περισσότερο από το τι οι δάσκαλοί τους είναι στο βάθος της ύπαρξης τους παρά από το τι λένε. Πολλοί ειδικοί μας έχουν δώσει τα πιο χτυπητά παραδείγματα των καταστρεπτικών επιδράσεων που έχουν οι ασυνείδητες συγκρούσεις των γονέων. Τότε η σπουδαιότερη συμβουλή που θα μπορούσαμε να δώσουμε προς τους γονείς θα ήταν η εξής: Γίνετε σεις οι ίδιοι παράδειγμα άξιο μίμησης, ώστε τα παιδιά σας να σας αγαπούν και να σας θαυμάζουν χωρίς κίνδυνο αν θέλετε να ενισχύσετε την ψυχοσύνθεση των παιδιών σας, να ισχυροποιήσετε πρώτα τη δική σας. αυτό θα μπορούσε να αποτελέσει και τη βάση της επιλογής και της εκπαίδευσης των εκπαιδευτικών λειτουργών. Το βασικό δε μάθημα στα σχολεία πρέπει να είναι η ψυχολογία, τουλάχιστον από την εφηβική ηλικία μέχρι το Πανεπιστήμιο. Όλα τα άλλα μαθήματα θα πρέπει να συντονίζονται με βάση την ψυχολογία. Τα παραπάνω νομίζουμε ότι ευσταθούν και από καθαρά επαγγελματική πλευρά. Ας πάρουμε σαν παράδειγμα τον μηχανικό. Οι μηχανικοί ασχολούνται κυρίως με τις μηχανές. Αλλά μόνες τους οι μηχανές είναι άχρηστα αντικείμενα. Δεν είναι δυνατόν να αποχωριστούν από τον άνθρωπο, ο οποίος τις σχεδιάζει, τια κατασκευάζει ή τις θέτει σε λειτουργία. Στην πραγματικότητα πάντοτε έχουμε να κάνουμε με την οργανική σύνθεση άνθρωπος-μηχανή. Επομένως ο μηχανικός, ο οποίος δε γνωρίζει τον άνθρωπο, είναι ατελής μηχανικός. Περισσότερο ενήμεροι γι’ αυτό το γεγονός είναι πολλοί από τους βιομηχάνους, οι οποίοι είναι πρακτικότεροι και γνωρίζουν καλά το στόχο τους και γι’ αυτό προσέχουν περισσότερο τις ανθρώπινες ιδιότητες, τις οποίες πρέπει να κατέχει εκείνος που πρόκειται να προσληφθεί ως μηχανικός τους. Ένα άλλο παράδειγμα αφορά τους γιατρούς, για τους οποίους νομίζουν πολλοί ότι η ψυχολογία δεν είναι απαραίτητη. Όταν το ανθρώπινο σώμα χωρίζεται από την ψυχή, συμβαίνει το ίδιο όπως και όταν η μηχανή χωρίζεται από τον άνθρωπο. Η ψυχανάλυση και η ψυχοσωματική έχουν αποδείξει αυτό με πολλούς τρόπους. Υποστηρίζουν δηλαδή ότι μερικές ασθένειες, οι οποίες παλαιότερα πιστευόταν ότι είναι οργανικής φύσεως πάντοτε παρουσιάζουν και ένα ψυχολογικό συστατικό. Ας επανέλθουμε τώρα στην αγωγή της οικογένειας. Η οικογένεια αποτελεί τη μικρότερη και σπουδαιότερη ανθρώπινη ομάδα, και αποβαίνει ένα πρόβλημα αλληλοατομικής και διαπροσωπικής ψυχοσύνθεσης. Δεν είναι αρκετό για τους γονείς να αποτελούν δύο «ευυπόληπτα» άτομα. Είναι απαραίτητο να εναρμονίζεται ο ένας με τον άλλο μέχρι το υψηλότερο δυνατό επίπεδο. Τούτο απαιτεί μια ανεξάντλητη επιείκεια και ανοχή εκ μέρους και των δύο. Ο Βενιαμίν Φραγκλίνος με τη σοφία που τον διέκρινε είχε διατυπώσει τα εξής για το θέμα αυτό: «Άνοιξε καλά και τα δυο σου μάτια πριν να παντρευτείς. Όταν παντρευτείς, κλείσε το ένα». Η οικογένεια είναι ο τόπος στον οποίο αξιολογούνται οι στάσεις και οι σχέσεις τις οποίες αναπτύσσουμε με τους συνανθρώπους μας. στις σχέσεις μεταξύ των συζύγων, ή μεταξύ γονέων και παιδιών, συναντούμε τις δυσκολίες που χαρακτηρίζουν την κοινωνική ζωή της εποχής μας. Είναι η οικογένεια ο τόπος όπου μαθαίνουμε ή πρέπει να μαθαίνουμε τη δυναμική που βρίσκουμε μεταξύ των σχέσεων των ατόμων. Είναι ο τόπος στον οποίο διδασκόμαστε τις μεθόδους συνεργασίας. Εκείνο που μαθαίνουμε στην οικογένεια μας βοηθεί ή μας παρεμποδίζει στη συνεργασία με τους άλλους συνανθρώπους μας. Δύο από τις μεθόδους τις οποίες προτείνει η ψυχοσύνθεση ιδίως για την οικογένεια είναι: Οι μέθοδοι ανάπτυξης της βούλησης περιλαμβάνουν: 2) Να διαβάσει τη βιογραφία ανθρώπων, οι οποίοι διέπρεψαν με τις ιδιότητες εκείνες που περιλαμβάνονται στη βούληση. 3) Κάθε πρωί μερικές ασκήσεις που απαιτούν προσοχή, αποφασιστικότητα, γαλήνη, και θάρρος θα ήταν ωφέλιμες. 4) «Σπεύδε βραδέως». Πώς επιτέλους, θα μάθουμε να «σπεύδουμε βραδέως»; Η σύγχρονη ζωή με την υπερένταση της τείνει να δημιουργήσει μέσα μας τη συνήθεια του βεβιασμένου ακόμα και αν η περίπτωση δεν το απαιτεί-σαν αποτέλεσμα της ομαδικής υποβολής-. Βέβαια δεν είναι και τόσο εύκολο το να «σπεύδουμε βραδέως». Είναι όμως δυνατό και χαράζει το δρόμο για αποτελεσματικότητα και δημιουργικότητα, χωρίς ένταση και εξάντληση. Ακόμα και η απλή προσπάθεια στην καθημερινή μας ζωή αποτελεί ένα καλό τρόπο ανάπτυξης της βούλησης. 5) Υποχρέωσε τον εαυτό σου να χαμογελά, όταν κύματα θυμού και επιθέσεως δημιουργούνται εξαιτίας οικογενειακών ή άλλων προβλημάτων. 6) Όταν είναι δυνατόν, στην εργασία σου, μην αφήνεις τον εαυτό σου, να φτάσει στο επίπεδο της κόπωσης. Μικρά διαλλείματα ανάπαυσης είναι απαραίτητα. (Έχει εφαρμοστεί στις βιομηχανίες με αποτέλεσμα την αύξηση της παραγωγής). 7) Προσπάθησε να ανακαλύψεις τα ασθενή σημεία στη βούληση στου και ισχυροποίησέ τα. Η ολοκληρωμένη πράξη της βούλησης έχει διάφορες φάσεις: το σκοπό, την εκτίμηση (Evaluation) την απόφαση, το σχέδιο και την εκτέλεση. Περιλαμβάνει ή πρέπει να περιλαμβάνει επίσης τρεις βασικές ιδιότητες: να έχει φρόνηση και να είναι υγιής και ισχυρή. Όλες αυτές οι φάσεις δεν είναι αναπτυγμένες στο ίδιο επίπεδο. Η εσωτερική σιωπή είναι προϋπόθεση κάθε δημιουργικής δραστηριότητας. Η μέθοδος της σιωπής χρησιμοποιείται με μεγάλη επιτυχία στα σχολεία που εφαρμόζουν τη μέθοδο Μοντεσσόρι, καθώς και σε ορισμένες πνευματικές οργανώσεις. Αλλά μπορεί να χρησιμοποιηθεί ανεξάρτητα από ιδεολογίες, πάνω σε βάση καθαρά ψυχολογική. Αν συσχετίσουμε την άσκηση αυτή με το διάγραμμα, θα μπορούσαμε να πούμε ότι συνίσταται στην εκκένωση του χώρου εντός του κύκλου που αντιπροσωπεύει τη συνείδηση, ώστε να καταστεί δυνατή η κάθοδος των περιεχομένων του υπερσυνειδήτου προς τη συνείδηση για να δοθεί η απάντηση σε μια ανάγκη ή σε μια απαίτηση. Όλα τα παραπάνω ισχύουν και για τους εκπαιδευτικούς. Η στάθμη της Παιδείας, τονίσθηκε στο παγκόσμιο παιδαγωγικό συνέδριο που έγινε στο Σίδνεϋ εξαρτάται από την ποιότητα των εκπαιδευτικών. Η άνοδος οποιουδήποτε λαού και ο βαθμός προόδου του εξαρτώνται από το επίπεδο της Παιδείας. Στην κήρυξη της έναρξης του συνεδρίου, ο τότε Πρωθυπουργός της Αυστραλίας είπε: «Θέλω να αποδείξω ότι ο πρώτιστος σκοπός της παιδείας είναι η δημιουργία πολιτών, οι οποίοι να πλησιάζουν την τελειότητα, όσο επιτρέπεται από την ανθρώπινη φύση. Είναι προτιμότερο να προσπαθήσουμε να διαπλάσουμε τέλειους τύπους ανθρώπων, με την παιδεία, παρά να περιοριστούμε στη δημιουργία μόνο καλών επιστημόνων, μηχανικών, δικηγόρων, ή τεχνικών. Η ψυχή της παιδείας είναι ο εκπαιδευτικός». Ως προς τα προσόντα του εκπαιδευτικού ο τότε πρόεδρος της παγκόσμιας συνομοσπονδίας οργανώσεων εκπαιδευτικών, Sir Ronald Gould, αφού ανέφερε ότι ο εκπαιδευτικός πρέπει να γνωρίζει άριστα το θέμα που θα διδάξει και να είναι ικανός να κατανοεί τα παιδιά και την ανάπτυξη τους, συνέχισε ως εξής: Η ψυχοσύνθεση πιστεύει ότι ο άνθρωπος έχει μια αδήρητη ανάγκη για ανάπτυξη, και αποδίδει μεγαλύτερη σημασία στην αποτίμηση των επιτεύξεων του ατόμου και στην ενίσχυση των θετικών του προσπαθειών μάλλον, παρά στην ανάλυση της νεύρωσης του. Χωρίς όμως να παραγνωρίζει τελείως το δεύτερο, προσπαθεί (η ψυχοσύνθεση) να εξυψώσει την αυτοαπεικόνιση του ανθρώπου, βοηθώντας τον να εκτιμά και να χαίρεται τις επιτεύξεις του στο επίπεδο που του επιτρέπουν οι ικανότητες του. Η ζωή του σύμπαντος μας παρουσιάζεται σαν ένας αγώνας μεταξύ πολυμέρειας και ενότητας, μια προσπάθεια και μια φιλοδοξία για ένωση. Κατά συνέπεια η πνευματική δύναμη που διαθέτει ο άνθρωπος εργάζεται επάνω και μέσα σε κάθε δημιουργία και τη σχηματίζει με τάξη, αρμονία και ωραιότητα, που ενώνει όλα τα ανθρώπινα όντα με τον δεσμό της αγάπης, κι έτσι πραγματοποιεί αργά αλλά δυναμικά την «Ανώτατη Σύνθεση». Ας μην απογοητευόμαστε από τη σύγχυση, το άγχος και τη νευρικότητα που επικρατούν σήμερα στην κοινωνία. Ας θυμόμαστε πάντα εκείνο που οι μεγάλοι φιλόσοφοι και οι ποιητές έχουν τονίσει, ότι δηλαδή «Εκεί όπου υπάρχει ο κίνδυνος, αναβλαστάνει η σωτηρία», ή εκείνο της Αγίας Γραφής: «όπου επλήθυνεν η αμαρτία, επερίσσευσεν η Χάρις του Θεού». |
Γ. Η ΨΥΧΟΣΥΝΘΕΣΗ ΣΤΙΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ |
Διαβάστε επίσης: 19 Aυγούστου 2008 |