ΠΕΡΙΣΚΟΠΙΟ, ATZENTA

ΕΝΑΣ ΚΟΣΜΟΣ ΧΩΡΙΣ ΤΗΝ WALL STREET; του Francois Morin (του Αλέξανδρου Μπέλεση)

world w wstreet - Σόλων ΜΚΟ
image_pdfimage_print

world w wstreet - Σόλων ΜΚΟΣε αυτό το βιβλίο, ο Francois Morin*, ένα πρώην μέλος του Γενικού Συμβουλίου της Τράπεζας της Γαλλίας προτείνει «την απόλυτη απαγόρευση των παραγώγων προϊόντων», τον αγώνα εναντίον της «κυριαρχίας» του παγκοσμιοποιημένου χρηματοπιστωτικού συστήματος, την «ριζική μεταρρύθμιση των δικαιωμάτων ιδιοκτησίας εντός της επιχείρησης», την ανάληψη μέτρων κατά του «υπέρμετρου μεγέθους» ορισμένων τραπεζών, για επιβαλλόμενη οικονομική σκέψη και αντιμετώπιση του περιβαλλοντικού προβλήματος με μια «βαθιά αλλαγή στις κοινωνίες μας». 

Προτείνει επίσης «κοινό διεθνές νόμισμα», «παγκόσμιους φόρους» και κάτι που κατά την γνώμη μου δεν είμαστε έτοιμοι ως ανθρωπότητα να αντιμετωπίσουμε τους κινδύνους του, δηλαδή μια «δημοκρατική» «παγκόσμια κυβέρνηση» που θα εξαλείψει τους «φορολογικούς παράδεισους».


Από το βιβλίο ξεχώρισα τα παρακάτω σημεία γιατί τα θεώρησα ενδεικτικά του τι περιλαμβάνει ο σημερινός αντίλογος στην παγκόσμια κρίση.

Επιβολή της νεοφιλελεύθερης οικονομικής σκέψης
Ο Francois Morin επισημαίνει πως «η μάχη που έχουμε να δώσουμε είναι κυρίως ιδεολογική και αφορά μεταξύ άλλων, το ιδεολογικό λογισμικό των οικονομολόγων, η παγιωμένη σκέψη των οποίων διαμορφώθηκε με βάση τον νεοφιλελευθερισμό αυτό» . «Έχουμε μείνει κατάπληκτοι από τον τρόπο με τον οποίο η καθιερωμένη οικονομική σκέψη επιβλήθηκε σταδιακά στους πολιτικούς ιθύνοντες».

«Η ηγεμονία της νεοφιλελεύθερης σκέψης … εκδηλώνεται με μια πρακτική απολύτως απαράδεκτη: την ενορχηστρωμένη εξαφάνιση του πλουραλισμού από την οικονομική σκέψη, και ως εκ τούτου την κατάργηση κάθε πραγματικού διαλόγου πάνω στην οικονομία»

«Όσον αφορά τον συσχετισμό δυνάμεων της αντιπαράθεσης μεταξύ της καθιερωμένης και της ετερόδοξης σκέψης, η πρώτη έχει συχνά το πλεονέκτημα της σημαντικής οικονομικής υποστήριξης» Ανάμεσα στα μέσα που χρησιμοποιούνται για την επιβολή του νεοφιλελευθερισμού είναι τα ερευνητικά ιδρύματα. Έτσι «οι τράπεζες … δημιουργούν ερευνητικά ιδρύματα» και think tank με τα γνωστά αποτελέσματα στον πλουραλισμό των ερευνών.

Επίσης η «πρόσληψη του (κάθε οικονομολόγου) και η σταδιοδρομία του καθορίζονται, μόνο από τις δημοσιεύσεις του στα λεγόμενα υψηλού επιπέδου περιοδικά, που έχουν βέβαια συντακτική επιτροπή. Αρκεί λοιπόν .. να ελέγξει τη σύνθεση της επιτροπής τους», «ο έλεγχος στον κλάδο υπήρξε πολύ αποτελεσματικός τα τελευταία χρόνια».

Υπερβολικά μεγέθη
Τον Francois Morin απασχολούν οι συνέπειες των χωρίς έλεγχο δράσεων των «υπερμεγεθών» χρηματοοικονομικών ιδρυμάτων. «Ο χρηματοοικονομικός τομέας είναι περίπου πενήντα φορές μεγαλύτερος από την πραγματική οικονομία. Αυτή η τεράστια ανισορροπία βρίσκεται στη βάση των αποκλίσεων που απειλούν ολόκληρο το σύστημα». Όμως οι χρηματοοικονομικές αγορές «όχι μόνο είναι ανίκανες να αυτοελεγχθούν, αλλά είναι και επικίνδυνες»

«Σύμφωνα με τον Σάιμον Τζόνσον (του Sioan School of Manafement, του MIT), η κρίση οφείλεται κυρίως στη συγκέντρωση της χρηματοοικονομικής αγοράς στα χέρια ορισμένων ιδρυμάτων, τόσο ισχυρών ώστε να μπορούν να επιβάλλουν τη γνώμη τους στη ρυθμιστική αρχή, επιπλέον, η κρίση διόγκωσε ακόμα περισσότερο τη συγκέντρωση αυτή», «οι τράπεζες αυτές αποτελούν σήμερα ένα εξαιρετικά ισχυρό μονοπώλιο σε διεθνή κλίμακα». «Το ολιγοπώλιο αυτό δεν υπόκειται προφανώς σε κανένα πολιτικό ή –ακόμα περισσότερο- κοινωνικό έλεγχο».

Ο Francois Morin αναρωτιέται: «σχετικά με τις τράπεζες, προκύπτει και ένα άλλο θέμα: λόγω του υπέρμετρου μεγέθους ορισμένων, δεν θα έπρεπε να εθνικοποιηθούν;»

Αναθεώρηση της έννοιας του δικαιώματος ιδιοκτησίας;
«Ο παγκοσμιοποιημένος χρηματοοικονομικός κλάδος, μέσω του ισχυρού του τραπεζικού ολιγοπωλίου επικράτησε στον επιχειρηματικό κόσμο και συνέβαλε στο να καταστραφεί σταδιακά κάθε μορφή αντίπαλης δύναμης και εκείνη που προερχόταν από την συλλογική διαπραγμάτευση». «Οι λύσεις που τέθηκαν σε εφαρμογή για να βγούμε από την κρίση ήταν σε μεγάλο βαθμό υποδείξεις του διεθνούς τραπεζικού λόμπι».

Μια απάντηση απέναντι σε αυτήν την υπερεξουσία και των «παρανοϊκών απαιτήσεών»  της είναι «τα κράτη να αμφισβητήσουν το δικαίωμα των μετόχων να αποφασίζουν για τη διανομή των κερδών της επιχείρησης. Με άλλα λόγια, κάτι τέτοιο θα σήμαινε ότι αμφισβητούνται ριζικά οι σχέσεις ιδιοκτησίας που διαμόρφωσαν μέχρι σήμερα το πρόσωπο του καπιταλισμού»

Για το μέλλον
«Εκείνο που είναι τελείως καινούργιο είναι η σύγκλιση των παραμέτρων απορρύθμισης που γνωρίζει σήμερα η παγκόσμια οικονομία… ο κόσμος της εργασίας στον οποίο απαράδεκτες ανισότητες βαθαίνουν …ο πλανήτης μας που τραυματίζεται σε σημείο μη αναστρέψιμο …….η πολιτική, η οποία ..παραμένει εδώ και σαράντα χρόνια εκμηδενισμένη από την νεοφιλελεύθερη σκέψη και πρακτική»

«Η κοινή γνώμη έχει κουραστεί από τις υποσχέσεις που ποτέ δεν τηρούνται, ενώ η κατάσταση πηγαίνει σε όλα τα επίπεδα από το κακό στο χειρότερο. Είναι προφανές ότι εδώ διακυβεύονται η δημοκρατία και η ειρήνη στον κόσμο».

«Αν η ανθρωπότητα εγκαταλείψει τον ορθό λόγο και την ηθική, χάνει και το δικαίωμα της ύπαρξης. Το σημερινό αδιέξοδο είναι πρωτοφανές. Αναζήτηση εναλλακτικών λύσεων είναι πλέον πνευματική και πολιτική απαίτηση».

*Ο Francois Morin είναι ομότιμος Καθηγητής του Πανεπιστημιου Toulouse-I. Υπήρξε μέλος του Γενικού Συμβουλίου της Τράπεζας της Γαλλίας και του Συμβουλίου Οικονομικής Ανάλυσης και θεωρείται ένας από τους καλύτερους Γάλλους ειδικούς στον πολύ δύσκολο τομέα της χρηματοπιστωτικής.

Αλέξανδρος Μπέλεσης,
Μέλος της ΜΚΟ Σόλων
info@solon.org.gr