ΙΔΕΕΣ & ΘΕΩΡΙΕΣ ΠΟΥ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΑΝ ΤΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ, ΣΥΝΘΕΣΗ & ΣΧΕΔΙΟ ΙΔΕΩΝ

ANAMEΣΑ ΣΤΗ ΜΗΔΕΝΙΣΤΙΚΗ ΚΑΙ ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΤΙΚΗ ΤΕΧΝΗ (του Καρλ Γιούνγκ)

Grimm 1776 - Σόλων ΜΚΟ
image_pdfimage_print

Grimm 1776 - Σόλων ΜΚΟΤο βάθεμα και το πλάτεμα της συνείδησης δημιουργεί εκείνο το αποτέλεσμα που οι πρωτόγονοι ονόμαζαν «μάνα». Είναι μια αυθόρμητη επίδραση στο ασυνείδητο των άλλων, ένα είδος ασυνείδητου κύρους, και τα αποτελέσματα του διαρκούν όσο δε διαταράσσεται σκόπιμα.
Ο αγώνας για αυτογνωσία δεν αποφεύγει εντελώς την προοπτική της κοινωνικής βελτίωσης, επειδή εκεί βρίσκεται ένας παράγοντας που μολονότι είναι εντελώς παραμελημένος τον συναντάμε συνεχώς μπροστά μας. Είναι το ασυνείδητο πνεύμα των καιρών μας.

Αντισταθμίζει τη στάση του συνειδητού νου και προβλέπει τις ερχόμενες αλλαγές.

Θαυμαστό παράδειγμα εδώ αποτελεί η σύγχρονη τέχνη. Αν και δείχνει να ασχολείται με προβλήματα αισθητικής, στην πραγματικότητα παρουσιάζει στο κοινό μια εργασία ψυχολογικής διαμόρφωσης, διαλύοντας και καταστρέφοντας την προηγούμενη αισθητική άποψη για αυτό που είναι όμορφο στην όψη και όλο νόημα στο περιεχόμενο. Η ευχαρίστηση της καλλιτεχνικής παραγωγής αντικαθίσταται από ψυχρές υποκειμενικές αφαιρέσεις που βροντάνε βάναυσα την πόρτα στην αφελή και ρομαντική ευχαρίστηση των αισθήσεων και της υποχρεωτικής τους αγάπης για το αντικείμενο. Αυτό, στην απλή και παγκόσμια γλώσσα, μας λέει πως το προφητικό πνεύμα της τέχνης απομακρύνθηκε από την παλιά σχέση ανάμεσα στα αντικείμενα και στράφηκε προσωρινά στην σκοτεινή άβυσσο του υποκειμενισμού. 

Βέβαια η τέχνη, από όσα μπορούμε να καταλάβουμε, δεν έχει ανακαλύψει ακόμα τι είναι αυτό που συγκρατεί όλους τους ανθρώπους και μπορεί να δώσει έκφραση στην ψυχική τους ολοκλήρωση. Επειδή για αυτό το σκοπό χρειάζεται η σκέψη, μπορεί τέτοιες ανακαλύψεις να φυλάγονται για άλλα πεδία προσπάθειας.

Η μεγάλη τέχνη αποκόμιζε μέχρι τώρα τους καρπούς της από το μύθο, από την ασυνείδητη διαδικασία του συμβολισμού που συνεχίζεται μέσα από τις εποχές και που θα εξακολουθεί να είναι η ρίζα κάθε μελλοντικής δημιουργίας, όπως η αρχέγονη εκδήλωση του ανθρώπινου πνεύματος.

Η ανάπτυξη της σύγχρονης τέχνης με τις φανερά μηδενιστικές τάσεις προς την αποσύνθεσηπρέπει να κατανοηθεί σαν σύμπτωμα και σύμβολο της διάθεσης της παγκόσμιας καταστροφής και ανανέωσης που σημάδεψε την εποχή μας. Αυτή η διάθεση γίνεται αισθητή παντού πολιτικά, κοινωνικά και φιλοσοφικά. Ζούμε σε αυτό που οι Έλληνες ονομάζουν «καιρός για μεταμόρφωση των Θεών» των θεμελιωδών δηλαδή αρχών και συμβόλων. 

Αυτή η ιδιαιτερότητα της εποχής μας, που σίγουρα δεν τη διαλέξαμε συνειδητά, είναι η έκφραση του ασυνείδητου ανθρώπου που αλλάζει. Οι επερχόμενες γενιές θα πρέπει να λογαριάσουν αυτή τη βαρυσήμαντη μεταμόρφωση, αν δεν καταφέρει να συντριβεί η ανθρωπότητα από τη δύναμη της τεχνολογίας και της επιστήμης που η ίδια δημιούργησε.

Απόσπασμα από το βιβλίο του Καρλ Γιούνγκ με τίτλο “Ανεξερεύνητος Εαυτός”, εκδόσεις Ιάμβλιχος, 1988

Φωτό:wikimedia

(solon.org.gr)

Σχετικά άρθρα