ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ, ΣΥΝΘΕΣΗ & ΣΧΕΔΙΟ ΙΔΕΩΝ

Β. ΤΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΤΩΝ ΔΕΛΦΩΝ ΚΑΙ Η ΕΠΙΦΑΝΕΙΑ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗΣ (του Γιάννη Ζήση)

Schroedinger - Σόλων ΜΚΟ
image_pdfimage_print

Schroedinger - Σόλων ΜΚΟΗ ιστορία ξεκίνησε με τη Γάτα του Schroedinger. Η Γάτα του Schroedinger  που  δεν την ξέρουμε, επειδή είναι κλεισμένη σε ένα χώρο, σαν την πραγματικότητα την πολύ μικρή, ή σαν την πραγματικότητα την πολύ μεγάλη, σε μεγάλες αποστάσεις, επειδή λοιπόν είναι κλεισμένη σε μια διαφάνεια δεν ξέρουμε αν κινείται ή αν αληθινά κινείται, αν είναι νεκρή, αν είναι ζωντανή και αν κινείται πως κινείται. Η Γάτα του Schroedinger ανέδειξε την αδιαφάνεια της ενδεχομενικότητας. Την αβεβαιότητα την οποία δεν μπορούμε να προσπελάσουμε την ανέδειξε με ένα παράδειγμα, βέβαια θα μπορούσε να προσφύγει κανείς σε μια τεχνολογική λύση για το ζήτημα. Αλλά το παράδειγμα αυτώ καθ’ εαυτώ και γίνεται πιο οξύ στην ίδια του την αδυναμία τεχνολογικής πρόσβασης όσο κατεβαίνουμε στον μικρόκοσμο, όσο πηγαίνουμε στις διαστάσεις κβαντομηχανικής ή επίσης όσο πηγαίνουμε στις διαστάσεις της σχετικότητας τις κοσμολογικές. Υποσχέθηκε λοιπόν να δείξει την αδιαφάνεια της ενδεχομενικότητας  και την ενδεχομενικότητα πίσω από την αδιαφάνεια. 

       Επίγονος της Γάτας του Schroedinger είναι ο Χαμαιλέοντας του Ακκάρντι. Ο Ακκάρντι έδειξε την εσωτερική δυναμική της μερικότητας της πραγματικότητας όπως ο Χαμαιλέοντας που είναι σε ένα κουτί κλεισμένος, δεν ξέρουμε τι χρώμα έχει, όταν ανοίξουμε το χρώμα, αλλάζει. Εδώ έχουμε και μια αλλαγή, δεν έχουμε μια άγνοια για την κατάσταση του περιεχομένου αλλά με το σπάσιμο της αδιαφάνειας το εσωτερικό περιεχόμενο προσαρμόζεται. Το μέρος της πραγματικότητας προσαρμόζεται στο περιβάλλον και συνεπώς βρισκόμαστε σε θέση αδυναμίας να γνωρίζουμε την υφιστάμενη μερικότητα της πραγματικότητας πριν αυτή ανοιχτεί στην αμεσότητα στο φως και το περιβάλλον της παρατήρησης. Είναι ένα πιο κινητικό υπόδειγμα ο Χαμαιλέοντας του Ακκάρντι.
       Το επόμενο παράδοξο φαινόμενο είναι το φαινόμενο της ανακλαστικής επιφάνειας προβολής. Κατά τη διάρκεια του  22ου συνεδρίου Solvay αποπειραθήκαμε ,όταν ο καθηγητής Ακκάρντι έκανε μια απόπειρα να κάνει μια προσομοίωση ενός πλέγματος υπολογιστών και λειτουργιών συμβατικών υπολογιστών με κβαντικό υπολογιστή, αποπειραθήκαμε να συλλέξουμε φωτογραφίες κατά τη διεξαγωγή του πειράματος από την επιφάνεια προβολής των διαφανειών και την επιφάνεια προβολής του προτζέκτορα που ήταν συνδεδεμένος με τους υπολογιστές.  Όταν λοιπόν χρησιμοποίησα και το φλας της φωτογραφικής μηχανής, ως παράγοντα βοήθειας, στην ανάδειξη του  οπτικού περιβάλλοντος, ενώ σε άλλη περίπτωση θα ήταν δόκιμο όπως σε μια επιφάνεια που δεν είναι πολύ λείαν πολύ ανακλαστική σε αφθονία φωτός, εδώ ήταν αδόκιμο γιατί ακριβώς υπήρχε ανακλαστική επιφάνεια η οποία περισσότερο ανέδειξε τη φύση της με τη βοήθεια του ενισχυμένου φωτισμού και έτσι το φλας οδήγησε στην απαλοιφή της απεικόνισης, στην απαλοιφή της προβολής. Υπάρχουν δηλαδή συνθήκες που για την παρατήρηση απαιτείται συσκότιση, απαιτείται ελαχιστοποίηση της δράσης. Τέτοιες είναι οι συνθήκες ενός μέρους παρατηρήσεων  κβαντομηχανικών αλλά και γενικότερα λεπτής υφής. Υπάγονται σε μια τέτοια προσέγγιση που απαιτεί καταγραφή μικρών δυσεξιχνίαστων ελκυστών διαμόρφωσης των όρων του περιβάλλοντος, των όρων της φύσης και της πραγματικότητας ή των όρων της ζωής και γενικότερα των αναπτυγμένων όψεων της πραγματικότητας. Αυτοί οι όροι είναι κυρίως κομβικοί για την ιστορία του περιβάλλοντος, για την ιστορία της ζωής, για την ιστορία της φύσης.
       Η απόπειρα μας λοιπόν να συλλάβουμε την εικόνα που προβάλλεται με το φως του φωτογραφικού φλας ενισχύει τις οπτικές ιδιότητες της ανακλαστικής επιφάνειας ώστε να αναδεικνύεται μόνο η επιφάνεια χωρίς τη προβαλλόμενη εικόνα. Αυτό το ονομάζουμε φαινόμενο Δελφών. Αυτό το φως έχει δυο επίπεδα εκδήλωσης. Το πρώτο αναφέρεται στο φως ως διάμεσο παρατήρησης και τελικά ως παράγοντα εικονικής εξαφάνισης των ασθενών αλλά πληροφοριακά περιεκτικών σημάτων και εικόνων, και εδώ πρέπει σημειώσουμε ότι για να συλλάβουμε το φως της πληροφορίας πρέπει να ελαττώσουμε το φως του περιβάλλοντος και της παρατήρησης, διαφορετικά θα προβάλλει και θα αναδειχτεί η ανακλαστική αδιαφάνεια της πραγματικότητας σαν η μόνη αντιληπτή πραγματικότητα.

Einstein 1 - Σόλων ΜΚΟΤο δεύτερο επίπεδο είναι σημαντικά πολύ περισσότερο δυναμικό. Το επίπεδο εδώ αναφέρεται στη σχέση και την προβολή της ίδιας της συνείδησης στο περιβάλλον. Η συνείδηση πρέπει να είναι ευαίσθητη και να μη φωτίζει με υπερβολικό τρόπο την πραγματικότητα, να μην είναι προβολικά δυναμική. Γιατί στην περίπτωση αυτή αναδεικνύεται μόνο η ανακλαστική επιφανειακότητα της αδιαφάνειας της πραγματικότητας. Χρειάζεται ευαίσθητη καταγραφική συνείδηση και όχι προβολική που καταστρέφει και εξαχνώνει τα λεπτοφυή είδωλα της πραγματικότητας. Έτσι και αλλιώς η κίνηση της συνείδησης προς την πραγματικότητα έχει μέσα όρους που την καθιστούν ασυμπτωτική στη σχέση της.
       Κάνουμε μια προσπάθεια οριακής προσέγγισης και αυτό είναι πιο δυσχερές όταν πηγαίνουμε είτε στις πρωτογενείς δυναμικές της πραγματικότητας είτε όταν πηγαίνουμε στις λεπτοφυείς και αναπτυγμένες δυναμικές της πραγματικότητας.

Η συνείδηση πρέπει να παραιτηθεί από την εκπομπή ενός σήματος και μιας βεβαιότητας ομογενοποίησης του παρατηρητή με την πραγματικότητα και την ύλη. Η συνείδηση σαν φωτογραφική μηχανή και το φαινόμενο της φωτογραφικής μηχανής πρέπει να προσεχθεί αρκετά και πρέπει να μας δημιουργήσει ένα νέο ποιοτικό προσανατολισμό για νέες τεχνολογίες υποστήριξης πειραμάτων και καταγραφών. Παράλληλα με τη γνωστή κυρίως αποδομητική επιστημονική έρευνα πρέπει να αναπτύξουμε μια ολιστικότερη προσέγγιση στην καταγραφή της πραγματικότητας καθότι τα πιο αναπτυγμένα μέρη της πραγματικότητας έχουν οξύτερη έκφραση του φαινομένου του Χαμαιλέοντα ή και λεπτοφυέστερη και διαφανέστερη έκφραση από το φαινόμενο της προβαλλόμενης εικόνας στην ανακλαστική επιφάνεια ή το Φαινόμενο των Δελφών.

       Έχουμε δηλαδή μπροστά μας την πρόκληση να αναδομήσουμε το λόγο, να αναδομήσουμε τη συνείδηση χωρίς την αυτοβεβαιοτικότητά της, χωρίς την πεποίθηση ότι τα πράγματα είναι όπως φαίνονται ακόμη και στα νοητικά πειράματα. Χωρίς δηλαδή αυτό που θα ονομάσουμε, και ας μας επιτραπεί αυτό, ως συνειδησιοφάνεια, δηλαδή ότι τα πράγματα στη συνείδησή μας και σε ένα μεγάλο βαθμό εγγενώς μέσα από την αυτοσυντήρηση της συνείδησης και την τάση της ασφάλειας της βεβαιώνονται στη συνείδησή μας, ότι έχουν όπως τα καταγράφει η συνείδησή μας. Η φαινομενολογική και ύστερη Χουρσελική αβεβαιότητα της συνείδησης είναι ένας από τους πιο γόνιμους δρόμους για τη γνώση και την έμπνευση. Χρειάζεται πολύ περισσότερη προσοχή που δεν καθηλώνει την ευαισθησία και που δεν εκπέμπει σήμα που παραμορφώνει  το πεδίο της εντύπωσης. Χρειάζεται λοιπόν πολύ περισσότερη προσοχή για το πεδίο της εντύπωσης. Χρειάζεται να αναπτύξουμε μια σφαιρική Επιστήμη της Εντύπωσης. Και σε αυτή την κατεύθυνση νομίζουμε ότι η Γάτα του Schroedinger, ο Χαμαιλέοντας του Ακκάρντι και το φαινόμενο των Δελφών-που το ονομάσαμε έτσι μιας και ιστορικά συνδέεται με την ευαισθησία και τη διαίσθηση που είναι συνυφασμένη με την μυθιστορία του τόπου των Δελφών και από την άλλη μεριά συνδέεται με ένα συνέδριο Φυσικής, το συνέδριο φυσικής του Solvay που έγινε στους Δελφούς και με συναφή παρατήρηση- νομίζουμε ότι αναδεικνύουν αυτή την ανάγκη για μια λεπτότερη και διακριτικότερη προσέγγιση, για μια επιστήμη που δεν είναι μόνο ανατομική και αποδομητική, για μια έρευνα που δεν είναι μόνο ανατομική και αποδομητική χωρίς να σημαίνει ότι αυτή η έρευνα δε χρειάζεται, αλλά για μια έρευνα που συναρθρώνεται με την εποικοδομητική ανάπτυξη της πραγματικότητας όπως αυτή συντελείται με την ιστορικότητα και την πολυπλοκότητα της πραγματικότητας και με την οργανικότητα των Φαινομένων και του Παρατηρητή.
       Και σε αυτό το σημείο θα πρέπει να προσθέσουμε και  να σημειώσουμε ότι οι εικόνες δεν είναι ζωή αλλά οι εικόνες είναι κτήσεις της συνείδησης, της επικοινωνίας. Η ζωή διαφεύγει και η ιστορικότητα διαφεύγει από τις εικόνες. Οι εικόνες είναι εργαλεία, είναι είδωλα της ζωής περιορισμένης χρησιμότητας και υπό την έννοια αυτή, αν όχι για την ίδια την πραγματικότητα, για την έρευνα ισχύει η προσέγγιση του Λεό Μπρίλλουιν, μια προσέγγιση που την είχε ασπαστεί και ο Μπρολί, ότι περισσότερο με όρους ζωής πρέπει να αναπτύξουμε την έρευνα παρά με όρους ανόργανης φύσης, τουλάχιστον για την έρευνα. Βέβαια ο Μπρίλλουιν είχε προσδιορίσει τη πιθανότητα να είναι ευρύτεροι και να περιέχουν τους νόμους της Φυσικής οι νόμοι της Βιολογίας. Στην έρευνα πρέπει να πούμε ότι αυτό είναι σίγουρο καθώς διεξάγεται με όρους ζωής δηλαδή με όρους ιστορικότητας και πολυπλοκότητας, με όρους ανάδρασης του παρατηρητή, του δρώντος ερευνητή και του θεωρούντος.   

 Hypervelocity - Σόλων ΜΚΟΤο εγγενές της αβεβαιότητας και της απροσδιοριστίας δεν είναι ένα εγγενές αδυναμίας της πραγματικότητας, δεν είναι ένα εγγενές αδυναμίας της συνείδησης. Είναι μια δυναμική του συστήματος και έτσι πρέπει να προσεγγίσουμε τόσο τα όρια που μας έθεσε στο μαθηματικό και αξιωματικό μας λογισμό ο Γκέντελ και τα προβλήματα που μας έθεσαν η κβαντομηχανική, οι θεωρίες της σχετικότητας και η στατιστική δυναμική της πολυπλοκότητας. 

Εδώ πρέπει να σημειώσουμε ότι το πρόβλημα της ασύμπτωτης προσέγγισης συνείδησης και πραγματικότητας του παρατηρητή και της πραγματικότητας ισχύει και στο χώρο το νοητικό, των νοητικών κατασκευών. Αυτό το είδαμε σαν ένα εγγενές στοιχείο των μαθηματικών συστημάτων όσο και στις περιπτώσεις που παρατηρούμε τη φύση σε πολύ μικρές ή πολύ μεγάλες κλίμακες, ή στις αναπτυγμένες εκείνες κλίμακες όπως η κλίμακα του Χαμαιλέοντα όπου ο Χαμαιλέων υποδηλώνει την προσαρμογή του μέσα από την προσαρμογή του στη λειτουργία του και ως παρατηρητή. Υποδηλώνει δηλαδή με κάποιους τρόπους και το ίδιο το περιβάλλον, τη λειτουργία του ως παρατηρητή απέναντι και στον παρατηρητή γιατί περιέχει μέσα του την πληροφορία της ύπαρξης των παρατηρητών και της δυναμικής των σχέσεών τους.  

Γιάννης Ζήσης
Δημοσιογράφος – Συγγραφέας
Μέλος της γραμματείας της ΜΚΟ ΣΟΛΩΝ