Ήγγικεν η ώρα της κρίσης στο ΥΠΕΝ αλλά κυρίως στην ελληνική ύπαιθρο.
Όπως δημοσίευσε η greenagenda, το ΥΠΕΝ ανακοίνωσε ότι τίθεται σε διαβούλευση η ΚΥΑ με τίτλο «Έγκριση γενικών κανόνων κοστολόγησης και τιμολόγησης υπηρεσιών ύδατος. Μέθοδος και διαδικασίες για την ανάκτηση κόστους των υπηρεσιών ύδατος στις διάφορες χρήσεις του» τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση από το Υπουργείο και την αρμόδια Ειδική Γραμματεία Υδάτων.
Η υπό συζήτηση ΚΥΑ αλλάζει πλήρως όσα ξέραμε και γίνονταν επί δεκαετίες στη χώρα μας για το θέμα της τιμολόγησης του νερού για κάθε χρήση. Δηλαδή για τον τρόπο που προκύπτει η τιμή του νερού σε κάθε σημείο της χώρας.
Επιστήμονες που ασχολούνται με το περιβάλλον και τη διαχείριση υδάτων αλλά και παράγοντες της αγοράς σχολίασαν στην greenagenda ιδιαίτερα αρνητικά την πρωτοβουλία του ΥΠΕΝ να θέσει σε δημόσια διαβούλευση ένα τόσο σημαντικό ζήτημα μέσα στις διακοπές του Αυγούστου. «Μόλις 15 ημέρες διάλογος για ένα θέμα που επηρεάζει όλη τη χώρα», μας έλεγαν χαρακτηριστικά. Καυτηρίασαν μάλιστα ιδιαίτερα την καθυστέρηση στην ανακοίνωση του Υπουργείου, καθώς η συγκεκριμένη ΚΥΑ έχει αναρτηθεί προς διαβούλευση στην ιστοσελίδα του Υπουργείου από τις 17 Αυγούστου, ενώ η ανακοίνωση του ΥΠΕΝ εκδόθηκε στις 23 Αυγούστου, δίνοντας πρακτικά περιθώριο συμμετοχής μόλις μίας εβδομάδας στους περισσότερους. Μάλιστα ασκήθηκε ιδιαιτέρως κριτική στην επιλογή της πολιτικής ηγεσίας να «θάψει» τη διαβούλευση στις εσωτερικές ιστοσελίδες του Υπουργείου αντί να χρησιμοποιήσει το ευρέως γνωστό opengov.gr. Οι ίδιοι παράγοντες και επιστήμονες τόνισαν στην greenagenda ότι αυτές οι επιλογές μάλλον δείχνουν μεθόδευση από πλευράς Υπουργείου ώστε να περάσει «ήπια» η συζήτηση για τη νέα ΚΥΑ για την τιμολόγηση του νερού.
Για ποιες χρήσεις εφαρμόζεται η απόφαση
Σύμφωνα με την ΚΥΑ ο νέος τρόπος τιμολόγησης θα πρέπει να εφαρμόζεται στις υπηρεσίες ύδατος (διυλισμένου ή αδιύλιστου), που αντιστοιχούν στις χρήσεις των υδάτων για ύδρευση, για αγροτική χρήση (άρδευση, κτηνοτροφία – πτηνοτροφία και λοιπές αγροτικές χρήσεις), για αναψυχή (πλην της ύδρευσης) και βιομηχανική χρήση, καθώς και στις υπηρεσίες αποχέτευσης και επεξεργασίας λυμάτων.
Όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά, οι υπηρεσίες αυτές δύναται να παρέχονται στα δημόσια, δημοτικά και ιδιωτικά οργανωμένα συλλογικά δίκτυα παροχής υπηρεσιών ύδατος (διυλισμένου ή αδιύλιστου), καθώς και στις εκτός οργανωμένων συλλογικών δικτύων (μεμονωμένες) υδρογεωτρήσεις.
Η ΚΥΑ αυτή δεν θα εφαρμόζεται:
α) στις υπηρεσίες ύδατος για ενεργειακή χρήση και
β) στις απολήψεις ύδατος από πηγάδια/φρεάτια εκτός των απολήψεων από γεωτρήσεις. Με νεότερες κανονιστικές πράξεις είναι δυνατόν να καθορίζεται ειδικότερα ποια πηγάδια/ φρέατα και με ποια κριτήρια εξαιρούνται από τις διατάξεις της συγκεκριμένης ΚΥΑ.
Σύμφωνα με πληροφορίες της greengenda η σχετική ΚΥΑ που βρίσκεται ήδη σε διαβούλευση έχει συζητηθεί τόσο με τον όμιλο της ΕΥΔΑΠ όσο και με αυτόν της ΕΥΑΘ. Άλλωστε οι δύο εταιρείες λόγω των εταιρικών κανόνων που ακολουθούν ήταν υποχρεωμένες εδώ και καιρό να ενσωματώνουν αντίστοιχες προβλέψεις για τις αναγκαίες επενδύσεις και τα ανακτήσιμα ποσά στους προϋπολογισμούς και στους ισολογισμούς τους. Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες η νέα ΚΥΑ, όπως τελικά θα εφαρμοσθεί, δεν αναμένεται να φέρει ιδιαίτερες επιβαρύνσεις στα τέλη ύδρευσης Αττικής και Θεσσαλονίκης αλλά θα γίνουν οι αναγκαίες εσωτερικές αναπροσαρμογές σε ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ.
Ωστόσο, τα προβλήματα που δημιουργεί ο νέος τρόπος υπολογισμού της τιμής του νερού αφορούν κυρίως την αγροτική χρήση και την ύδρευση/αποχέτευση από δημοτικά δίκτυα και επιχειρήσεις. Σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις ο νέος τρόπος υπολογισμού οδηγεί σε επιβαρύνσεις στην τιμή του νερού τόσο για τους αγρότες όλης της χώρας όσο και στα τέλη ύδρευσης και αποχέτευσης σε όσους υδρεύονται από ΔΕΥΑ και άλλες δημοτικές επιχειρήσεις αλλά και γεωτρήσεις. Από το ρεπορτάζ της greenagenda δεν προκύπτει ότι το Υπουργείο έχει συζητήσει αναλυτικά τις προβλέψεις της ΚΥΑ με φορείς όπως ΔΕΥΑ, ΤΟΕΒ κλπ, όπως έπραξε αντιστοίχως με ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ.
Θυμίζουμε ωστόσο ότι το ζήτημα είναι γνωστό εδώ και καιρό, καθώς αποτελεί εφαρμογή κοινοτικής οδηγίας αλλά και μνημονιακή υποχρέωση της χώρας, την οποία όλες οι κυβερνήσεις μέχρι σήμερα προσπάθησαν με κάποιο τρόπο να χειριστούν λόγω του τεράστιου κοινωνικού κόστους που θα επιφέρουν αυτές οι αλλαγές.
Ποιους αφορά
Αναλυτικά, η νέα ΚΥΑ, μόλις δημοσιευθεί και ανάλογα με τη μεταβατική περίοδο που θα δοθεί από το Υπουργείο τελικά, θα πρέπει να εφαρμόζεται από όλους τους παρόχους υπηρεσιών ύδατος, οι οποίοι είναι:
- οι δημόσιοι και δημοτικοί φορείς,
- οι Δημόσιοι Οργανισμοί,
- οι Δημόσιες Επιχειρήσεις και τα Ν.Π.Ι.Δ., όπως οι Δημοτικές Επιχειρήσεις Ύδρευσης Αποχέτευσης (ΔΕΥΑ),
- η Εταιρεία Ύδρευσης & Αποχέτευσης Πρωτευούσης (ΕΥΔΑΠ ΑΕ),
- η Εταιρεία Ύδρευσης & Αποχέτευσης Θεσσαλονίκης (ΕΥΑΘ ΑΕ),
- η Εταιρεία Παγίων ΕΥΔΑΠ,
- η Εταιρεία Παγίων ΕΥΑΘ,
- οι Οργανισμοί Εγγείων Βελτιώσεων (ΟΕΒ),
- οι ΟΤΑ Α΄ βαθμού,
οι οποίοι παρέχουν υπηρεσίες ύδατος είτε προς άλλους φορείς είτε προς τελικούς χρήστες.
Τι περιλαμβάνει η νέα κοστολόγηση των νερών
Το σημείο – κλειδί για την κατανόηση των αλλαγών, αλλά και των επιβαρύνσεων που θα προκύψουν, είναι η υποχρέωση ενσωμάτωσης στο τιμολογούμενο ποσό της περιβαλλοντικής διάστασης αλλά και των απαραίτητων υποδομών. Όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά το συνολικό κόστος του τιμολογούμενου νερού προκύπτει από «το άθροισμα του χρηματοοικονομικού κόστους, του περιβαλλοντικού κόστους και του κόστους πόρου των υπηρεσιών ύδατος».
Σύμφωνα με την ΚΥΑ, «Χρηματοοικονομικό κόστος» είναι η οικονομική αποτίμηση του κόστους για όλα τα έργα, τις υποδομές και τις διαδικασίες που είναι απαραίτητες για τις υπηρεσίες παροχής ύδατος. Το χρηματοοικονομικό κόστος περιλαμβάνει το κόστος κεφαλαίου, το λειτουργικό κόστος, το κόστος συντήρησης και το κόστος διοίκησης.
Επίσης, «Περιβαλλοντικό κόστος» είναι η οικονομική αποτίμηση της απόκλισης της κατάστασης των υδάτων από την καλή κατάσταση, η οποία απαιτείται για τη βιώσιμη χρήση του υδατικού πόρου.
Το «Κόστος πόρου» που αθροίζεται στο τιμολογούμενο ποσό είναι η οικονομική αποτίμηση άλλων εναλλακτικών χρήσεων του ύδατος, οι οποίες είναι αναγκαίες σε περίπτωση που το Υδατικό Σύστημα (ΥΣ) χρησιμοποιείται πέραν του ρυθμού της φυσικής του αναπλήρωσης.
Το «Περιβαλλοντικό τέλος» που επίσης αθροίζεται στο τιμολογούμενο ποσό είναι η οικονομική συνεισφορά του τελικού χρήστη ανά κυβικό μέτρο (μ3) καταναλωθέντος ύδατος, που αντιστοιχεί στο περιβαλλοντικό κόστος και στο κόστος πόρου.
Ωστόσο, όπως αναφέρει το σχέδιο της ΚΥΑ (ευτυχώς, γιατί η επιβάρυνση θα ήταν τεράστια…) στον υπολογισμό του περιβαλλοντικού τέλους δεν προσμετράται το τυχόν κόστος αποκατάστασης της περιβαλλοντικής ζημίας, το οποίο βάσει της νομοθεσίας επιβαρύνει κυρίως τον υπαίτιο (αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει»).
Αυτές είναι οι πρώτες πληροφορίες από το ρεπορτάζ της Greenagenda. Επειδή το θέμα είναι τεράστιο και τόσο κατά τη διάρκεια της διαβούλευσης όσο και μέχρι την έκδοση της απόφασης θα αναδειχθούν πολύ περισσότερα στοιχεία, θα επανέλθουμε σύντομα με περισσότερα στοιχεία και αντιδράσεις…
Πηγή/φωτογραφία: greenagenda.gr
