Η δικαιοσύνη καλείται να λειτουργήσει –και λειτουργεί– υπό το καθεστώς ενός πραγματισμού. Διαφορετικά, θα καταλήξει σε έναν θεσμικό και ηθικό ολοκληρωτισμό. Η δικαιοσύνη μπορεί να λειτουργήσει υπό τους όρους μιας εξελικτικής εκτίμησης. Θεμελιώδης προϋπόθεση για αυτό αποτελεί η νηφαλιότητα. Για να υπάρξει όμως μια αξιολογητική επάρκεια απαιτείται και η διαφάνεια ώστε αυτή να μπορέσει να λειτουργήσει. Η δικαιοσύνη, δηλαδή, ως αξιολογητικός και αποδοτικός μηχανισμός, αναδεικνύεται ως η ανάγκη μιας ολιστικής δυναμικής, μιας σύνθεσης η οποία τελεί υπό έναν εξαιρετικό πραγματισμό.