Όταν κυκλοφόρησε για πρώτη φορά η έκθεση Limits to Growth, έλαβε μια καυστική κριτική στους New York Times. Οι κριτικοί την ονόμασαν «παραπλανητική και κενή». Παρά το γεγονός ότι ήταν έργο μιας ομάδας επιστημόνων από το MIT, το Limits to Growth κατηγορήθηκε ότι πέρασε την ψευδοεπιστήμη ως πραγματική επιστήμη, με τους συγγραφείς των New York Times να την αποκαλούν «σκουπίδια». Σύμφωνα με αυτούς, η έκθεση είχε λίγα πράγματα να διδάξει. Ωστόσο, πιο πρόσφατες εξετάσεις της έκθεσης — μία το 2014 και μία άλλη το 2021 — αποκαλύπτουν την ακρίβεια με την οποία μπόρεσε να προβλέψει την πορεία του πολιτισμού. Προηγούμενες επικρίσεις όπως αυτή των New York Times έχουν βρεθεί ότι είναι αβάσιμες ή ότι παρερμηνεύουν κατάφωρα τις πληροφορίες.
Η έκθεση Limits to Growth είναι τόσο εντυπωσιακή όσο και εκφοβιστική. Προβλέπει ότι όλα τα ενδεχόμενα για το μέλλον μας παρουσιάζουν πτώση μέσα στα επόμενα 20 χρόνια.
Υπάρχει, λοιπόν, μια πολύ πραγματική πιθανότητα να οδηγηθούμε προς την κατάρρευση του πολιτισμού.
Η ίδια η έκθεση δημοσιεύθηκε το 1972 και είχε ως στόχο να διερευνήσει ένα πράγμα συγκεκριμένα: την ανάπτυξη. Ανάπτυξη και όλα τα διαφορετικά μονοπάτια που μπορεί να ακολουθήσει ο πολιτισμός για να συνεχίσει να επεκτείνεται. Για να δημιουργήσουν προβλέψεις για αυτά τα διαφορετικά μονοπάτια, οι ερευνητές δημιούργησαν ένα καινοτόμο —για τότε— παγκόσμιο μοντέλο υπολογιστή βασισμένο σε δυναμικά συστήματα. Αυτά είναι μοντέλα υπολογιστών που παρακολουθούν τις αλληλεπιδράσεις διαφόρων παραγόντων που θεωρούνται μέρος του ίδιου συστήματος. Το μοντέλο υπολογιστή ονομάστηκε «World3».
Υπήρχαν 5 κύριοι παράγοντες που οι ερευνητές θεώρησαν σημαντικούς για την ποιότητα της ζωής μας: αύξηση πληθυσμού, γεωργία, εξάντληση πόρων, βιομηχανική παραγωγή και ζημιά που προκαλείται στο περιβάλλον σε καθημερινή βάση. Αυτοί οι παράγοντες είναι όλοι αλληλένδετοι. Η αλλαγή ενός θα αλλάξει αναπόφευκτα τα άλλα, με στόχο να δούμε πώς θα εξελιχθούν αυτές οι αλληλεπιδράσεις τα επόμενα 100 χρόνια. Η πρόβλεψη του μέλλοντος, φυσικά, δεν είναι εύκολη υπόθεση. Στην έκθεσή τους οι ερευνητές παραδέχτηκαν ότι το μοντέλο είναι ατελές και δεν μπορεί να λάβει υπόψη όλες τις αποχρώσεις της ζωής. Αλλά τόνισαν επίσης ότι δεν μπορούμε να περιμένουμε να εμφανιστεί ένα τέλειο μοντέλο — χρειαζόμαστε καθοδήγηση για το πώς να προχωρήσουμε με την κοινωνία μας. Ήταν πεπεισμένοι They ότι το μοντέλο “Word3” ήταν αρκετά προχωρημένο, ώστε οποιεσδήποτε μελλοντικές αναθεωρήσεις σχετικά με αυτό δεν θα επηρέαζαν τα συμπεράσματά τους κατά οποιονδήποτε τρόπο.
Ποιο ήταν λοιπόν το συμπέρασμα που έβγαλαν από το World3;
Ότι υπάρχει κίνδυνος στην πρόοδό μας. Αν παραμείνει ανεξέλεγκτος, ο πολιτισμός μας θα φτάσει στο όριο ανάπτυξής του μέσα στον επόμενο αιώνα, με το χειρότερο σενάριο να παρουσιάζει απότομη πληθυσμιακή αύξηση και βιομηχανική παρακμή το έτος 2040.
Αυτό το σενάριο ονομάζεται “Business as usual” (απόδοση στα ελληνικά: τα ίδια ως συνήθως ή τα συνηθισμένα) και είναι 1 από τα 3 κύρια σενάρια που προβλέπονται από το World3. Το πιο αισιόδοξο από αυτά είναι ένα σενάριο “Σταθεροποιημένου Κόσμου”, στο οποίο ρίχνουμε μια τεράστια ποσότητα ενέργειας και επενδύσεων στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και στην ανακύκλωση. Η κοινωνία συνεχίζει να καινοτομεί με σταθερό ρυθμό, αλλά είμαστε πρόθυμοι να κάνουμε συμβιβασμούς και να περιορίζουμε σκόπιμα τη βιομηχανική παραγωγή, καθώς δίνουμε προτεραιότητα στο περιβάλλον και την ποιότητα ζωής μας. Ένας σταθεροποιημένος κόσμος συνεπάγεται ένα είδος αρμονίας μεταξύ της ανθρωπότητας, της βιομηχανίας και του περιβάλλοντος. Είναι επίσης το πιο μακρινό από την πραγματικότητα, με τα δεδομένα να το δείχνουν ως το σενάριο που ταιριάζει λιγότερο στις τρέχουσες περιστάσεις μας.
Αλλά η δεύτερη πιθανότητα εξακολουθεί να δείχνει υπόσχεση. Στο σενάριο της “Ολοκληρωμένης Τεχνολογίας” δεν είμαστε τόσο πρόθυμοι να συμβιβάσουμε τις σύγχρονες ανέσεις για να δώσουμε προτεραιότητα στο περιβάλλον, και έτσι τόσο ο πληθυσμός όσο και η βιομηχανία συνεχίζουν να αυξάνονται. Τελικά φτάνουν σε στασιμότητα τις επόμενες δεκαετίες. Ωστόσο, η καινοτομία μας προχωρά στο σημείο όπου η τεχνολογία επιλύει τα προβλήματα της στέγασης, της παραγωγής τροφίμων και των περιβαλλοντικών επιπτώσεων — συμπεριλαμβανομένων των σημερινών διλημμάτων της υποβάθμισης του εδάφους και της ρύπανσης των υδάτων.
Και μετά φτάνουμε στο “Business as Usual”, το σενάριο που ταιριάζει περισσότερο με την κατάσταση του κόσμου μας. Καθώς η βιομηχανική παραγωγή συνεχίζει να αυξάνεται σε μια τελική κορύφωση, η καινοτομία μειώνεται όταν οι μηχανές μας φτάσουν στα φυσικά τους όρια και οι κβαντικοί υπολογιστές δεν είναι αρκετοί για να δώσουν ώθηση σε οποιαδήποτε πραγματική τεχνολογική πρόοδο. Αυτό σημαίνει ότι το αδάμαστο πρόβλημα της ρύπανσης συνεχίζει να είναι ανεξέλεγκτο σε όλο τον κόσμο. Η ανακύκλωση δεν γίνεται ποτέ αρκετά αποτελεσματική για να εξισορροπήσει τους αυξανόμενους σωρούς των απορριμμάτων μας. Η κακή μας μεταχείριση του περιβάλλοντος προκαλεί μείωση της παραγωγής τροφίμων που επηρεάζει περισσότερο τις αναπτυσσόμενες χώρες, καταλήγοντας σε λιμοκτονία για τον πληθυσμό τους. Ο παγκόσμιος πληθυσμός μειώνεται επίσης καθώς σπαταλάμε τους πόρους μας και η οικονομία μας πέφτει σε κατάρρευση.
Η σύγχρονη κοινωνία όπως τη γνωρίζουμε καταρρέει και παίρνουμε ένα δύσκολο μάθημα: ότι δεν μπορούμε να έχουμε ανεξέλεγκτη οικονομική ανάπτυξη και βιωσιμότητα και τα δύο ταυτόχρονα.
Μια σύγχρονη μελέτη που συγκρίνει προβλέψεις από το World3 με την τρέχουσα κατάσταση πραγμάτων, διεξήχθη από την ερευνήτρια βιωσιμότητας Gaya Herrington, χρησιμοποιώντας αριθμούς από επίσημες βάσεις δεδομένων. Η ίδια η Gaya έχει πτυχία τόσο στα οικονομικά στατιστικά όσο και στη βιωσιμότητα. Οι μεταβλητές στη μελέτη της περιελάμβαναν την παραγωγή τροφίμων, το οικολογικό αποτύπωμα, τη ρύπανση, τη γονιμότητα, τα ποσοστά θνησιμότητας και 5 άλλους εξίσου σημαντικούς δείκτες.
Το World3 δεν τα βρήκε όλα, φυσικά. Η εξάντληση των πόρων, η καλλιεργήσιμη γη και οι επιπλοκές από την αύξηση του πληθυσμού δεν είχαν τόσο αρνητικό αντίκτυπο όσο προβλεπόταν στην έκθεση Limits to Growth. Ωστόσο, το γεγονός παραμένει ότι τα δύο σενάρια που ταιριάζουν περισσότερο στα εμπειρικά δεδομένα είναι ακόμα η Comprehensive Technology και το Business As Usual. Αν και ευθυγραμμιζόμαστε καλύτερα με το πιο τρομερό σενάριο, η κατάρρευση της κοινωνίας δεν είναι ακόμη αναπόφευκτη εάν κατανοήσουμε το μάθημα που βρίσκεται στο επίκεντρο των Όρια στην Ανάπτυξη.
Η ανθρωπότητα πρέπει να επιβάλει ορισμένα όρια στον εαυτό της εάν θέλει να επιτύχει πραγματική βιωσιμότητα. Ζούμε σε έναν πλανήτη – και ένα σύμπαν – με πεπερασμένους πόρους, όπου η συνεχής ανάπτυξη απλά δεν είναι δυνατή. Ακόμη και με μεγάλες προόδους στην τεχνολογία, ο φυσικός κόσμος δεν θα υποστήριζε μεγάλη οικονομική ή πληθυσμιακή αύξηση μετά το έτος 2100. Έχουμε μόνο την επόμενη δεκαετία για να αποφασίσουμε ποιο δρόμο θα ακολουθήσουμε. Αν πιστέψουμε το μοντέλο Business As Usual, έχουμε ακόμη λιγότερα από αυτό, δεδομένου ότι η απότομη πτώση θα ξεκινήσει μέχρι το έτος 2030.
Ίσως μια πρωτοφανής σημαντική ανακάλυψη, όπως ένας λειτουργικός αντιδραστήρας σύντηξης, θα μπορούσε να αλλάξει εντελώς την πορεία της ανθρωπότητας προς το καλύτερο. Αλλά ενώ μπορούμε να ελπίζουμε σε θαύματα σαν αυτά, δεν μπορούμε να τα περιμένουμε. Μπορούμε να επιλέξουμε να κινηθούμε προς την αρμονία και την ισορροπία ή μπορούμε να επιλέξουμε να συνεχίσουμε να αποφεύγουμε την ευθύνη της αλλαγής. Το γεγονός παραμένει: έχουμε ακόμα επιλογή. Αλλά ο χρόνος μας να το επιτύχουμε τελειώνει.
πηγή : Predict
