1

ΑΙΩΡΟΥΜΕΝΑ ΣΩΜΑΤΙΔΙΑ (του Κωνσταντίνου Τάτση)

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει όλη η κουβέντα που γίνεται για  τα αιωρούμενα σωματίδια(ΑΣ). Οι παραπάνω ρύποι προκαλούν καρκινοπάθειες και οι μεγάλες πόλεις μας- Αθήνα, Θεσσαλονίκη- είναι πρωταθλητές, αφού είμαστε κατά πολύ πάνω από τα όρια, (πάνω από διακόσιες πενήντα ημέρες ανά έτος). Μόνο τις ημέρες που έχουμε έντονους βοριάδες καθαρίζει λίγο η ατμόσφαιρα.

Η έκθεση σε αιωρούμενα σωματίδια πολύ μικρής διαμέτρου (PM2,5) προκαλεί κάθε χρόνο τον πρόωρο θάνατο χιλιάδων ανθρώπων. Το 2013 εκτιμήθηκε ότι έχασαν πρόωρα τη ζωή τους 467.000 άνθρωποι μόνο στην Ευρώπη.Για περισσότερες πληροφορίες δείτε την έκθεση του Ευρ.Οργανισμού Περιβάλλοντος για την ατμοσφαιρική ρύπανσης, που μόλις κυκλοφόρησε: http://www.eea.europa.eu/highlights/stronger-measures-needed

Οι πηγές ανθρωπογενούς παραγωγής  των αιωρούμενων είναι κατά κύριο ποσοστό παραγωγής, τα οχήματα και οι οικοδομικές εργασίες. Θα ήθελα  να σημειώσω ότι καρκινοπάθειες  προκαλούν και τα φυσικά παραγόμενα αιωρούμενα όπως η σκόνη Σαχάρας.         

Σημαντική είναι η παραγωγή αιωρούμενων από τις κατασκευαστικές εργασίες-χωματουργικά εργοτάξια, λατομεία – βιομηχανίες και έτσι όπως είναι διαμορφωμένη η ζωή στο άστυ πολύ δύσκολα θα έχουμε σημαντική μείωση παραγωγής τέτοιων ρύπων.

Η μείωση των αιωρούμενων παγκόσμια γίνεται με συντονισμένες μεθόδους για μείωση των αιτιών και με βελτίωση των συνθηκών της πόλης. Στις πηγές απαιτείται να μειωθεί  η ηλικία των φορτηγών, μηχανημάτων  και οχημάτων που κυκλοφορούν και χρήση σύγχρονων πετρελαιοκινητήρων, φίλτρα στις βιομηχανίες. Η μόνη λύση για κατακράτηση των αιωρούμενων – παραγόμενων ή  και φυσικών- είναι το πράσινο. Τα φύλα κατακρατούν και λειτουργούν σαν φίλτρο  στην ατμόσφαιρα. Η Αθήνα είναι  από τις πόλεις με τα μικρότερα ποσοστό πρασίνου ανά κάτοικο  2,5τ.μ./κάτοικο(Υπ.Αγρτ. Αναπ. & Τροφ. 11-3-2005).

Με βάση την παραπάνω έκθεση: Το 2013 στην Ελλάδα 13.730 πρόωροι θάνατοι αποδίδονται σε έκθεση σε ατμοσφαιρική ρύπανση από μικροσωματίδια ΡΜ2.5, 1.490 από διοξείδιο του αζώτου και 840 από όζον.

Η κατακράτηση των αιωρούμενων από τα φυτά γίνεται από τα φύλλα τους με τέτοιο τρόπο, ώστε να είναι δύσκολη η επαναφορά τους στην ατμόσφαιρα με την επίδραση του ανέμου και αυτό οφείλεται στην γεμάτη μικροτριχίδια  επιφάνεια. Σημαντικότατος παράγοντας είναι και το εμβαδόν της φυλλικής επιφάνειας. Ένα μεγάλο πεύκο φτάνει να έχει 10-12 στρέμματα  ενώ ένας θάμνος πρασιάς πάνω από 2τ.μ. Ένα πενταόροφο κτήριο με όψη 100μέτρων έχει επιφάνεια περίπου 3στρέμματα ενώ αν εμπρός τοποθετηθεί μία δεντροστοιχία με πρασιά θάμνων  η επιφάνεια συγκράτησης αιωρούμενων είναι πάνω από 200στρέμματα. Ένας  δρόμος με την παραπάνω φύτευση(δεντροστοιχία, πρασιά) μπορεί να κατακρατήσει το 50% των παραγόμενων αιωρούμενων σωματιδίων.

Η αποτελεσματικότητα κατακράτησης των ΑΣ αυξάνεται με την δημιουργία δικτύου πρασίνου, που θα προστατεύει την πόλη και από τα αιωρούμενα που προσεγγίζουν από κοντινές περιοχές όπως κοντινά νταμάρια, η σκόνη της Σαχάρας, βιομηχανικά ΑΣ.

Ο στόχος είναι οι πόλεις να έχουν  κατ’ ελάχιστο 12τ.μ/κατ. Η Αθήνα στο μνημόνιο της Ολυμπιάδας είχε δεσμευτεί να φτάσει στο 5,5τ.μ/κατ. το ΥΠΕΧΩΔΕ είχε ως τελικό στόχο στο 3,25τ.μ/κατ  αλλά δεν υπολόγιζαν ότι οι χώροι που φυτεύτηκαν, πριν ήταν ελεύθεροι με  φυτά ενώ τώρα έχουν τεράστιους όγκους κτηρίων και λίγα παρτέρια με φυτά. Τελικά το παραπάνω έγγραφο του Υπουργού Αγρτ. Αναπ. & Τροφ  δείχνει την πραγματικότητα. Αντίστοιχα αυξήθηκε η κάλυψη με σκληρές επιφάνειές στην Αττική κατά 90.000στρέμματα την τελευταία δεκαετία (1990-2000) ενώ μειώθηκε το πράσινο κατά 0,5 τ.μ. ανά κάτοικο(πρόγραμμα CORINE-Πανεπιστήμιο Αθηνών).

Στην Αθήνα έχουμε σοβαρές δυνατότητες κυρίως λόγω μορφολογίας να ανατρέψουμε την κατάσταση με:

– Αύξηση του περιαστικού πρασίνου δηλαδή με διατήρηση και ανάπτυξη του περιβάλλοντος στους περιφερειακούς ορεινούς όγκους.(Ποικίλο, Αιγάλεω,  Πάρνηθα, Πεντέλη Υμηττός).Η Αθήνα είχε σημαντική επιβάρυνση στους δείκτες με τα ΑΣ μετά την καταστροφή της Πεντέλης.

– Αύξηση των χώρων πρασίνου στην πόλη. Όταν λέμε πλατεία και πάρκο δεν εννοούμε Ομόνοια  Κοτζιά , Αιγύπτου και άλλες τραγικές αποτυχίες. Να μην χαθούν άλλες περιοχές που από άλλους χαρακτηρίζονται φιλέτα ανάπτυξης. Όπως το παραλιακό μέτωπο -που πλέον έχει σχεδόν κλείσει για τους πολίτες -, τα Λιπάσματα, η ΚΥΔΕΠ, ο Ιππόδρομος, το Ελληνικό, το Γουδί, το κτήμα Συγγρού, οι αρχαιολογικοί χώροι στο κέντρο, και εκατοντάδες μικρότεροι χώροι σε όλο το λεκανοπέδιο.

– Συντήρηση των σημερινών χώρων πρασίνου, όπως οι Ολυμπιακές εγκαταστάσεις, το περιβαλλοντικό –κατ ευφημισμό- πάρκο Τρίτση, Εθνικός κήπος, Πεδίο Άρεως κτλ. και εκατοντάδων άλλων εγκαταλειμμένων χώρων.

– Δημιουργία πράσινου δικτύου  στην πόλη (πράσινες διαδρομές) με δεντροστοιχίες όλων των οδών, ταρατσόκηπους – αντίστοιχο με το πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης-για διασύνδεση των χώρων πρασίνου ώστε πέρα από τις άλλες ευεργετικές λειτουργίες του πρασίνου τέτοιων ενεργειών, να αυξηθεί σημαντικά η επιφάνεια των φύλων.

– Οι παλιές εξοχές που δρόσιζαν την πόλη μας έγιναν οι νέες συνοικίες με σχεδόν τους ίδιους όρους δόμησης των παλιών. Η παραπέρα ανάπτυξη της μητρόπολης πρέπει να είναι αποτέλεσμα συνεργασίας των επιστημόνων με βάση τις ανάγκες του κοινωνικού συνόλου και όχι θέμα των αυτών που ανάπτυξη θεωρούν το κτίσμα.. Η οικονομική απαξίωση των κατασκευών που έχουν

Αν συνεχίσουμε όλη την γιγαντιαία λειτουργία αυτής της πόλης να την χαρακτηρίζει μόνο το κέδρος το μέλλον θα είναι εφιαλτικό

Κωνσταντίνος  Τάτσης


Πηγή: biokipos.blogspot.gr