ΦΛΕΓΜΟΝΩΔΕΙΣ ΝΟΣΟΙ ΤΟΥ ΕΝΤΕΡΟΥ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΕΣ ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ

Νέα έρευνα που διεξήχθη στο Πανεπιστήμιο του Ώρχους στη Δανία, αποκάλυψε ότι όσοι μεγάλωσαν σε φάρμα με ζώα έχουν τις μισές πιθανότητες -από όσους μεγάλωσαν σε αστικό περιβάλλον- να νοσήσουν από τις πιο κοινές φλεγμονώδεις νόσους του εντέρου: τη νόσο του Κρον και την ελκώδη κολίτιδα.(1)

Η Ελκώδης Κολίτιδα και η Νόσος Crohn είναι ανίατες χρόνιες παθήσεις του γαστρεντερικού συστήματος. Οι δύο ασθένειες αναφέρονται συχνά ως Ιδιοπαθείς Φλεγμονώδεις Νόσοι του Εντέρου (ΙΦΝΕ), λόγω των παρόμοιων συμπτωμάτων τους.

Εκτιμάται ότι χάνονται περίπου ένα δισεκατομμύριο ημέρες εργασίας ετησίως που οφείλονται σε ΙΦΝΕ. Η νόσος Crohn και η Ελκώδης Κολίτιδα έχουν παρόμοια συμπτώματα, αλλά είναι πολύ διαφορετικές στον τρόπο με τον οποίο προσβάλλουν τον πεπτικό σωλήνα. Η χειρουργική αντιμετώπιση είναι διαφορετική, ενώ η φαρμακευτική θεραπεία έχει ομοιότητες και διαφορές. Τα πιο συνήθη συμπτώματα των δύο αυτών ασθενειών περιλαμβάνουν: Κοιλιακό πόνο, απώλεια βάρους, πυρετό, αιμορραγία από το ορθό, φλεγμονή του δέρματος και των ματιών, διάρροια, κ.ά.(2)

Τα ευρήματα της έρευνας δημοσιεύτηκαν πρόσφατα στην Ευρωπαϊκή Επιθεώρηση Επιδημιολογίας.

«Είναι εξαιρετικά συναρπαστικό το ότι μπορούμε  να δούμε τώρα ότι, όχι μόνο οι αλλεργικές παθήσεις, αλλά και οι πιο κλασσικές φλεγμονώδεις παθήσεις, φαίνεται να εξαρτώνται από το περιβάλλον στο οποίο είχαμε εκτεθεί στην παιδική μας ηλικία» αναφέρει η Vivi Schlunssen, καθηγήτρια δημόσιας υγείας στο πανεπιστήμιο του Ώρχους.

Η μελέτη δείχνει, επίσης, ότι άνθρωποι που γεννήθηκαν μετά το 1952, και οι οποίοι πέρασαν τα πρώτα πέντε  χρόνια της ζωής τους σε φάρμα με ζώα, είναι πολύ περισσότερο προστατευμένοι απέναντι σε κοινές φλεγμονώδεις νόσους απ΄ ότι οι γεροντότεροι άνθρωποι που συμμετείχαν στη μελέτη. Στην πραγματικότητα τα αποτελέσματα από την ομάδα ατόμων μεγαλύτερης ηλικίας έδειχναν ότι δεν έπαιζε ρόλο  αν το υποκείμενο είχε γεννηθεί στη πόλη ή στην ύπαιθρο.

«Αυτό μας οδηγεί να πιστεύουμε ότι  υπάρχει ένας συσχετισμός μεταξύ της αύξησης των φλεγμονωδών εντερικών νόσων και της αυξημένης αστικοποίησης, δεδομένου ότι όλο και περισσότερα παιδιά μεγαλώνουν σε αστικό περιβάλλον» πρόσθεσε η Signe Timm, φοιτήτρια διδακτορικού στο πανεπιστήμιο του Ώρχους. «Γνωρίζουμε ότι η ανάπτυξη του ανοσοποιητικού μας συστήματος ολοκληρώνεται μέσα στα πρώτα χρόνια της ζωής μας, και υποπτευόμαστε ότι οι περιβαλλοντικές επιδράσεις μπορεί να έχουν ένα κρίσιμο αποτέλεσμα στην ανάπτυξή του. Το  μέρος όπου μεγάλωσες μπορεί να επηρρεάσει το αν θα αναπτύξεις μια φλεγμονώδη νόσο του εντέρου στο μέλλον.»

Η νέα μελέτη δεν αποκαλύπτει το γιατί η διαφοροποίηση του να έχεις μεγαλώσει σε μια σύγχρονη πόλη ή στην ύπαιθρο έχει επίδραση στο ανοσοποιητικό σύστημα. Ωστόσο οι ερευνητές θεωρούν ότι το σώμα ενδέχεται να εξαρτάται από την έκθεση του σε μια ευρεία ποικιλία μικροοργανισμών  ώστε να αναπτύξει ένα υγιές ανοσοποιητικό σύστημα – με τον ίδιο τρόπο όπως εξακριβώθηκε ότι ισχύει μετά από έρευνες πάνω στις αλλεργίες και στο άσθμα.

«Γνωρίζουμε ότι η διαφορά στο μικροβιακό περιβάλλον ανάμεσα στην πόλη και την ύπαιθρο έχει αυξηθεί κατά τον περασμένο αιώνα, και ότι είμαστε εκτεθειμένοι σε πολύ λιγότερα μικρόβια στο αστικό περιβάλλον απ΄ ότι στο παρελθόν. Αυτό μπορεί εν μέρει να εξηγεί τα ευρήματά μας» λέει η  Signe Timm.

Περισσότεροι από 50 000 Δανοί υποφέρουν από ελκώδη κολίτιδα ή νόσο του Κρον. Αυτές οι νόσοι εμφανίζονται συχνότερα πια σε νέους, που πρέπει να ζήσουν με αυτές για όλη τους τη ζωή. Τα τελευταία 40 με 50 χρόνια τα περιστατικά των νόσων αυτών έχουν φτάσει στα ύψη στη Βόρεια Ευρώπη όπως και στον Καναδά και τις ΗΠΑ, αν και είναι σχετικά σπάνιες στις αναπτυσσόμενες χώρες.

Μέρος της διδακτορικής διατριβής της Signe Timm θα είναι και η μελέτη των περίπου 20.000 παιδιών των συμμετεχόντων στην έρευνα, ώστε να εξακριβωθεί το αν οι παρατηρούμενες τάσεις μεταφέρονται και στην επόμενη γενιά. Επίσης, θα διερευνηθεί αν το αποτέλεσμα της περιβαλλοντικής επίδρασης μπορεί να μεταδοθεί στην επόμενη γενιά, σαν συνέπεια μιας περίπλοκης αλληλεπίδρασης μεταξύ των γονιδίων και του περιβάλλοντος – παραδείγματος χάριν, αν ένα παιδί μπορεί να “κληρονομήσει” τον προστατευτικό παράγοντα που οι γονείς του απέκτησαν καθώς μεγάλωσαν σε φάρμα με ζώα.(3)

Για τους Έλληνες πάσχοντες από ιδιοπαθείς φλεγμονώδεις νόσους υπάρχει ο Σύλλογος Ατόμων με ΙΝΦΕ Αττικής όπου δημιουργήθηκε από την ανάγκη: να “σπάσει” η απομόνωση των πασχόντων, να υπάρχει ένα δίκτυο από συμπάσχοντες και μη, εθελοντές που θα ήθελαν να προσφέρουν τη συμπαράστασή τους σε όποιον το χρειάζεται, να υπάρχει ένας φορέας που να μπορεί να δίνει πληροφορίες για τις δύο αυτές παθήσεις σε απλά ελληνικά, να γίνουν γνωστά τα προβλήματα στην καθημερινή ζωή των πασχόντων τόσο σε προσωπικό επίπεδο όσο και σε επίπεδο κοινωνικό, εργασιακό, οικογενειακό κ.τ.λ. καθώς και ο τρόπος που αυτά επηρεάζουν αρνητικά την ποιότητα ζωής, κ.ά.(4) Η ιστοσελίδα του συλλόγου είναι: www.crohnhellas.gr

Παρατίθεται βίντεο επικοινωνίας και ευαισθητοποίησης για τις ΙΝΦΕ από το Σύλλογο Ατόμων με Νόσο του Crohn και Ελκώδη Κολίτιδα Αττικής.(5)

Αναφορές:
(1) medicalxpress.com
(2) crohnhellas.gr 
(3) medicalxpress.com
(4) crohnhellas.gr 
(5) ASCCchannel, youtube

Συντακτική Ομάδα “Σόλων“
(solon.org.gr)

Φωτό 1, Έντερο, Βικιπαίδεια
Φωτό 2, Inflammatory bowel disease, Wikipedia