1

ΤΟ ΝΗΣΙ ΤΗΣ ΑΡΑΧΝΗΣ

Οι επιστήμονες που περπατούν στα δάση του Γκουάμ μετρούν σαράντα και πλέον αράχνες ανά δέκα μέτρα. 
Το νησί Γκουάμ του Ειρηνικού βλέπει τους πληθυσμούς αράχνης να έχουν πολλαπλασιαστεί σε ανησυχητικό βαθμό, ως αποτέλεσμα της εξαφάνισης των τοπικών πτηνών που τρέφονταν από αυτές.
Τα ερπετά που εισήχθησαν στο νησί τη δεκαετία του ’40, αποδεκάτισαν τα 10 από τα 12 τοπικά είδη πτηνών, με αποτέλεσμα την εκτίναξη του πληθυσμού των αραχνών στο νησί.


Ο κίνδυνος από την εισαγωγή ξένων ειδών σε τοπικά οικοσυστήματα και οι τρομακτικές επιπτώσεις που μπορεί να συνεπάγεται για την ανά περιοχή τοπική βιοποικιλότητα, στο Γκουάμ είναι πλέον πραγματικότητα. Στο νησί του Ειρηνικού, μη ενσωματωμένη κτήση των Η.Π.Α., ζούσαν δώδεκα τοπικά είδη πτηνών που τρέφονταν από έντομα.

Όταν τη δεκαετία του ’40 εισήχθη στο νησί ένα φίδι που ζει στα δέντρα και τρέφεται με τέτοιου είδους πτηνά, άρχισε η καταστροφή. Χωρίς αντίπαλο στη διατροφική αλυσίδα (είδος predator) το ερπετό αποδεκάτισε τους τοπικούς πληθυσμούς εντομοφάγων πτηνών.
Πιστεύεται ότι η εισαγωγή του ερπετού στο νησί, στο οποίο προηγουμένως δεν υπήρχαν ερπετά, έγινε από το στρατό των Η.Π.Α. κατά τις επιχειρήσεις του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.

Έξι δεκαετίες μετά, από τα δώδεκα είδη πτηνών που διαβιούσαν στο νησί, επιβιώνουν μόλις τα δύο σε περιοχές ειδικά προστατευμένες με παγίδες για τα ερπετά!

Ο αφανισμός των πτηνών από τα εισαγόμενα ερπετά διέρρηξε την αλυσίδα του τοπικού οικοσυστήματος κατά τρόπο ανεπανόρθωτο, έτσι ώστε τώρα στο νησί να παρατηρείται εκτίναξη των πληθυσμών αράχνης.

Σύμφωνα με την έρευνα βιολόγων των Πανεπιστημίων Ράις, Γκουάμ και Ουάσινγκτον το νησί αποτελεί ένα μοναδικό παγκοσμίως παράδειγμα παρατήρησης για τις επιπτώσεις που έχει η εισβολή-εισαγωγή ενός είδους σε ένα ξένο οικοσύστημα. Ανά περιοχές, οι πληθυσμοί αραχνών έχουν πολλαπλασιαστεί από δύο έως και σαράντα φορές εξαιτίας της έλλειψης των εντομοφάγων πτηνών που κάποτε κυριαρχούσαν στο νησί.

Η καταμέτρηση των πληθυσμών είναι ενδεικτική: στο Γκουάμ απαντώνται πλέον περισσότερες από 40 αράχνες ανά 10 μέτρα στην περίοδο ξηρασίας και 25/10μ. την περίοδο των βροχωπτώσεων. Τα αντίστοιχα νούμερα στα γειτονικά νησιά Ρότα, Τίνιαν και Σαϊπάν, στα οποία οι πληθυσμοί πτηνών διαβιούν κανονικά δεν ξεπερνούν τις 10-20 αράχνες την ξηρή περίοδο, ενώ είναι μηδενικά την περίοδο των βροχών.

Το νησί του Γκουάμ είναι ένα από τα πρώτα μέρη παγκοσμίως που γνωρίζει την διάλυση του τοπικού οικοσυστήματος από ένα εισαγόμενο είδος σε τέτοιο βαθμό. Σύμφωνα με την έρευνα το νησί του Γκουάμ θα μπορούσε να αποτελέσει ένα καταστροφικό παράδειγμα σε τεράστια γεωγραφική έκταση, ίσως σε παγκόσμια κλίμακα. “Αν τα πτηνά που τρέφονται από έντομα συνεχίσουν να μειώνονται, είναι πιθανό να ζούμε σε έναν κόσμο αραχνών στο μέλλον” αναφέρει σχετικά η έρευνα.

Η ανάπτυξη των ερπετών είναι τέτοια ώστε οι αμερικανικές αρχές ξοδεύουν πάνω από 1 εκατομμύριο δολλάρια σε ελέγχους αεροσκαφών και αποσκευών/φορτίων, ώστε να εξασφαλίσουν ότι δεν έχει μπει κάποιο ερπετό από την αμερικανική επικράτεια προς το νησί. Τώρα όμως, μάλλον είναι αργά.

Εδώ η έρευνα στην ιστοσελίδα PLOS.

Πηγές: Grist‘Natural experiment’ Demonstrates Top-Down Control of Spiders by Birds on a Landscape Level – Plos One, io9.com

Φωτό: wikipedia

‘Αρης Καπαράκης
Συνεργάτης της ΜΚΟ Σόλων
ariskaparakis@gmail.com

17 Σεπτεμβρίου 2012