1

ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΟΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΚΑΙ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΟΤΗΤΑ (του Γιάννη Ζήση)

Σιγά-σιγά, μέσα στην ιστορία, ξεδιπλώθηκε ανθρωπολογικά και ψυχολογικά ο αλληλέγγυος άνθρωπος. Η αναγνώριση της αξίας της αλληλεγγύης προόδευσε τόσο, ώστε η κοινωνία προχώρησε σ’ ένα ακόμη επίπεδο, αυτό της θεσπισμένης αλληλεγγυότητας.

Ο αλληλέγγυος άνθρωπος είναι ο μεγάλος παρηγορητής που αναδεικνύει την αξία της καλής θέλησης και της αγάπης στις βιωματικές συνθήκες της μοναξιάς και το κάνει αυτό είτε αυτόκλητα, είτε θεσμικά, με ένα πλεόνασμα αυτόκλητου εθελοντισμού. Τέτοιοι άνθρωποι αποτελούν το χάρμα του ανθρώπινου γένους.

Απηχούν την ευμένεια του όντος και τον περσοναλιστικό υπαρξισμό όπου “οι άλλοι είναι και ο παράδεισος μας”. Εκφράζουν, σ’ έναν βαθμό, το Καφκικό αίτημα για την ατομικότητα, για τη βιωματική των σχέσεων.

Καθιστούν τον συνάνθρωπο, ακόμη και την ώρα του θανάτου του, έτοιμο να πεθάνει εν ειρήνη και εν ελευθερία. Αποτελούν βασική έκφραση της συμπόνιας, του ελέους ή της ευσπλαχνίας του όντος, της εκπήγασης του κόσμου εκ του όντος, εκ του πνεύματος και του Θεού, όπως το συνέλαβε ο Πλωτίνος,[1] και όχι μόνο.

Παραδείγματα αλληλέγγυων ανθρώπων έχουμε πολλά από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Μπορούμε να θυμηθούμε τον μυθικό Γκουντέα και την πλήρη συναδέλφωση του Γκίλγκαμες με τον Ενκίντου· επίσης, τον Κόδρο και τον Σόλωνα. Στην πιο πρόσφατη ιστορία, μπορούμε, επίσης, να θυμηθούμε τον Ερρίκο Ντυνάν, αλλά και πολλούς πρωτοστάτες στο παγκόσμιο πνεύμα του ανθρωπισμού, τόσο από το πεδίο των ιδεών, όσο και στο πεδίο των ανθρωπίνων σχέσεων.   

Ευτυχώς, τους αλληλέγγυους ανθρώπους τους συναντούμε να υπηρετούν ή να υπηρετούνται σε ένα νοσοκομείο, ως γιατροί, ως νοσηλευόμενοι, ως νοσηλευτές και ως συνάνθρωποι. Αυτό αφήνει μια παρηγορητική αίσθηση εκεί όπου υπάρχει μείζων ανάγκη, όπως αυτή η αίσθηση που επιβίωνε στα πεδία των μαχών ανάμεσα  στους στρατιώτες.

Ο αλληλέγγυος άνθρωπος ολοκληρώνεται στο ομαδικό πνεύμα, σ’ εκείνη την απροσωπία του καλού που δεν λειτουργεί συναλλακτικά, αλλά που εκφράζει το πνεύμα διακονίας σε επίπεδο κινήτρου, νοοτροπίας, σχέσης και συμπεριφοράς.

Ο αλληλέγγυος άνθρωπος αμβλύνεται στο ψυχολογικό πεδίο, με όρους απελευθερωτικής οικειότητας. Λειτουργεί βιωματικά στους θεσμούς και στα πρόσωπα και καταλύει, υπαρξιακά, τη μοναξιά της ετερότητας με την περσοναλιστική πειστικότητα.

_____________
[1] Πλωτίνος: “Τέλειος καθώς είναι, (ο Ένας) αφού δεν ψάχνει τίποτε, δεν κατέχει τίποτε, δεν έχει ανάγκη από τίποτε, ξεχειλίζει –θα λέγαμε– και η υπεραφθονία του ξεκινά μια καινούργια πραγματικότητα. Αλλά το όν που έχει δημιουργηθεί έτσι καταφεύγει σε Αυτόν από τον οποίο έχει δημιουργηθεί … .” Ubaldo Nicola, “Ανθολογία της Φιλοσοφίας”, Ενάλιος, 2005.


Γιάννης Ζήσης, συγγραφέας

Ημερομηνία δημοσίευσης: 20 Ιουλίου 2012

Φωτό:wikimedia