ΑΝΑΓΚΑΙΑ Η ΜΕΙΩΣΗ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗΣ ΚΡΕΑΤΟΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΕΙΩΣΗ ΤΩΝ ΕΚΠΟΜΠΩΝ ΡΥΠΩΝ
Η απεριόριστη κατανάλωση κρέατος στον ανεπτυγμένο κόσμο έχει λάβει τέτοιες διαστάσεις ώστε η παραγωγή του να έχει μετατραπεί σε σημαντικότατο παράγωγό εκπομπών ρύπωνστην ατμόσφαιρα του πλανήτη.
Σύμφωνα με έκθεση των Ηνωμένων Εθνών, η κρεατοφαγία θα πρέπει να μειωθεί στο μισό έως το 2050 προκειμένου να επιτευχθεί η μείωση εκπομπών αερίων που σχετίζονται με την παραγωγή κρέατος, κυρίως νιτρωδών οξειδίων.
Τα νιτρώδη οξείδια αποτελούν το τρίτο μεγαλύτερο σε εκπομπές αέριο στην ατμόσφαιρα μετά το διοξείδιο του άνθρακα και το μεθάνιο.
Κύριες πηγές εκπομπής του θεωρούνται τα αζωτούχα λιπάσματα, και η χρήση της κοπριάς κατά την αγροτική και βιομηχανική διαδικασία παραγωγής τροφίμων και κυρίως προϊόντων κρέατος. Τα μικρόβια που παράγονται από αυτές τις διαδικασίες απελευθερώνονται στον αέρα, συνθέτοντας ένα μίγμα που θεωρείται εξαιρετικός απορροφητής της υπέρυθρης ακτινοβολίας, καλύτερος τόσο από το διοξείδιο του άνθρακα όσο και από το μεθάνιο.
Καθώς το 80% της ανθρωπογενούς παραγωγής νιτρωδών οξειδίων προέρχεται από την παραγωγή τροφίμων, η δυνατότητα ελέγχου και σταδιακής μείωσης των εκπομπών του, μοιάζει προς το παρόν ευκολότερη από τις αντίστοιχες προσπάθειες για το διοξείδιο του άνθρακα και το μεθάνιο.
Η έκθεση της Διακυβερνητικής Επιτροπής του Ο.Η.Ε. για το Κλίμα, η οποία δημοσιεύτηκε στην επιστημονική επιθεώρηση Environmental Research Letters θεωρεί αναγκαία την μείωση της κατανάλωσης κρέατος έως και 50% στον ανεπτυγμένο κόσμο έως το 2050. Η μείωση της κατανάλωσης θα καταστήσει ελέγξιμους τους ρύπους νιτρωδών οξειδίων, αλλά και τους αντίστοιχους του διοξειδίου του άνθρακα που προκύπτουν από την παραγωγή και την μεταφορά των προϊόντων κρέατος.
Η μεταφορά τροφίμων παίζει καίριο ρόλο στις εκπομπές ρύπων κυρίως στον ανεπτυγμένο κόσμο. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (Π.Ο.Υ.) σε έκθεσή του τον Δεκέμβριο του 2011, εκτιμούσε ότι στις Ηνωμένες Πολιτείες η μέση απόσταση που διανύουν τα τρόφιμα μέχρι να καταλήξουν στο τραπέζι του μέσου ανθρώπου ξεπερνά τα 8.000 χλμ.
Επιπλέον η αλλαγή των καταναλωτικών συνηθειών είναι ικανή να επιφέρει σημαντικές μειώσεις των εκπομπών ρύπων, αυξάνοντας ταυτόχρονα την παγκόσμια παραγωγή τροφίμων.
Κάτι τέτοιο μάλιστα είναι δυνατό, ακόμα και ανάμεσα σε διαφορετικά είδη “κρεάτων”. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι για να παραχθεί ένα κιλό κοτόπουλου απαιτείται ένα κιλό δημητριακών, ενώ για την παραγωγή ενός κιλού βοδινού απαιτούνται οχτώ κιλά δημητριακών. Πολύ μικρότερες και συμφέρουσες βέβαια είναι οι αντίστοιχες εναλλακτικές ποσότητες για την παραγωγή δημητριακών, φρούτων και λαχανικών.
Ένα άλλο ζωτικής σημασίας πρόβλημα στις ανεπτυγμένες χώρες είναι το γεγονός ότι -την ίδια στιγμή που δισεκατομμύρια άνθρωποι σε Ασία και Αφρική πεινούν- η βιομηχανία τροφίμων παράγει συνολικά 50% παραπάνω διατροφικά προϊόντα από όσα χρειάζεται πραγματικά η αγορά. Τεράστιο ποσοστό αυτού (ποικίλει ανάλογα με έρευνες και εκτιμήσεις από 30 έως και 40%) καταλήγει στα σκουπίδια. Με τέτοια στοιχεία, δεν προκαλεί εντύπωση ότι ο Π.Ο.Υ. εκτιμά ότι το 38% της συνολικής ενέργειας που καταναλώνεται για την παραγωγή και συσκευασία των τροφίμων στην Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική πάει στην ουσία χαμένο.
Οι εισηγητές της έκθεσης αναφέρουν με νόημα πάντως, ότι η αλλαγή στον τρόπο παραγωγής διανομής και κατανάλωσης και η μείωση της κρεατοφαγίας θα αντιμετωπίσει “μεγάλες προκλήσεις” προκειμένου να ξεπεραστούν κοινωνικά, οικονομικά και πολιτικά εμπόδια.
Αναλυτικά:
Representative concentration pathways and mitigation scenarios for nitrous oxide, Eric A Davidson, 12 Απριλίου 2012
Πηγές:
-David A Gabel, UN: Meat Consumption Must be Cut to Reduce Greenhouse Gases, Environmental News Network, 16 Απριλίου 2012
-Gerardo Honty, Alimentos y agricultura frente a la crisis energética, Αlainet, 4 Απριλίου 2012
–Environmental Research Letters
–Meat Consumption per capita 1961-2002, Guardian, 2 Σεπτεμβρίου 2009
Φωτό:wikipedia
Άρης Καπαράκης
Συνεργάτης της ΜΚΟ Σόλων
aris@solon.org.gr
18 Απριλίου 2012