Η ΠΛΑΝΗΤΙΚΗ ΕΝΔΟΧΩΡΑ (του Γιάννη Ζήση)

Οι διηπειρωτικοί πύραυλοι αποδυνάμωσαν τη στρατηγική σημασία του κάθε Βοσπόρου.  Σε άλλη εποχή, το σχέδιο ανεξαρτησίας των χωρών της Βαλτικής θα οδηγούσε, ίσως, σε παγκόσμιο πόλεμο, όπως και πολλά άλλα γεγονότα που έχουν συμβεί στη σύχρονη εποχή.

Πίσω από την ειρήνη που έχει εδραιωθεί στην εποχή μας, δεν είναι ο πολιτισμός του ανθρώπου που ρίχνει τη σκιά του, αλλά η νέα τεχνολογική κλίμακα στρατηγικής και η δυναμική της για μια καθολική καταστροφική.

Έτσι, έχουν χαρτογραφηθεί δύο δρόμοι για την εκκαθάριση λογαριασμών και συμφερόντων:

i. Η ενιαιοποίηση του κόσμου, ώστε να υπάρχει μόνο η έννοια των εσωτερικών αντιθέσεων του συστήματος. Αυτό σημαίνει είτε παγκόσμιο ολοκληρωτισμό, είτε παγκόσμια δημοκρατία, ώστε η έννοια της στρατηγικής να περιοριστεί και να υποκατασταθεί από την αστυνόμευση του συστήματος, τόσο με την κακή όσο και με την καλή έννοια.

ii. Η σταδιακή ανάδυση της ενότητας των λαών, της διαφορετικότητας και χωριστικότητας, ώστε να κυριαρχήσει αυτός που θα ελέγξει τις παραμέτρους των θεσμών και της οικονομίας προκειμένου η στρατηγική σύγκρουση να μην επισυμβεί.

Στην πραγματικότητα, όμως, υφίσταται ήδη ένας «ήπιος» παγκόσμιος πόλεμος, χωρίς ακραίες εντάσεις και όπλα μαζικής καταστροφής.

Παράγοντες όπως οι επιδημίες και η πείνα λειτουργούν στον Νότο και το εσωτερικό της επιχειρούμενης κοινοπολιτείας ως παράγοντες ζωτικού χώρου από μέρους του Βορρά και λιγότερο της Δύσης.  Ωστόσο, ισχυρές εστίες αντίστασης υπάρχουν στην Κίνα και, φυσικά, υπάρχει και το γεγονός ότι το σενάριο της ομοσπονδοποίησης του Βορρά δεν μπορεί να προχωρήσει πέρα από ένα σημείο, επειδή υπάρχει σύγκρουση των επιμέρους ηγετικών δυνάμεων και των ομάδων τους.   Επιπλέον, τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, οπλισμένα με «καραμέλες» ανθρωπισμού, αποτελούν εν μέρει φράγμα σε αυτό το εγχείρημα, παρά το ότι είναι όπλο των στρατηγικών σεναρίων.

Έτσι, υπάρχει κάποιος χρόνος ώστε να μπορέσουμε να δούμε καθαρά τις δύο τελικές αντίθετες δυνάμεις που συγκρούονται: – τη λογικής με τον φονταμενταλισμό.

Ο φονταμενταλισμός παίρνει δύο μορφές, σε παγκόσμια κλίμακα: η μία είναι η οικονομική και η άλλη η εθνικιστική ή πολιτισμική, φυλετική, θρησκευτική κυριαρχία κ.λπ.  Ο εθνικισμός και όλα τα εποικοδομήματα, πέραν του οικονομικού, δεν θέλουν να δείχνουν, ούτε ακόμη και στην περίπτωση των ηγετών τους, ότι εξαγοράζονται. Με την έννοια αυτή, δημιουργείται ένα ρήγμα ανάμεσα στον παραδοσιακό και τον τεχνοκρατικό φονταμενταλισμό, σε σημείο που οι τεχνοκράτες ή οι οικονομικοί παράγοντες δεν θεωρούνται –ούτε θέλουν να θεωρούνται– φονταμενταλιστές.  Η δική μας γνώμη είναι ότι είναι φονταμενταλιστές.

Μπροστά, λοιπόν, στην παγκόσμια κρίση, ενισχύεται η τάση να περιοριστούν οι εθνικισμοί, όχι από ηθική νηφαλιότητα, αλλά από τον φόβο της στρατηγικής σύγκρουσης.

Κι έτσι υπάρχει ο κίνδυνος τα ιστορικά τέρατα να κρύψουν το πρόσωπο τους για να μην προκαλέσουν τον φόβο και την εγρήγορση των ανθρώπων.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι η μόνη χώρα στον κόσμο όπου ένας μαζικός πολιτισμός, ως μήτρα ολοκληρωτισμού, όπως θα έλεγε ο Καρλ Γιάσπερς, και  ως μια έδρα παγκοσμιοποίησης της οικονομικής αγοράς, συνδυάζεται με μια ιδιότυπη φυλετική σύνθεση χωρίς πολιτιστικές αξίες, αλλά με στρατηγική κυριαρχία και βαθειά οικονομική κρίση της κοινωνίας και των θεσμών της.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν μπορούν να κυριαρχήσουν με τα κεφάλαιά τους. Θέλουν την ανοικτότητα της αγοράς με κέντρο την Αμερική, διότι έχουν τέτοια φυλετική σύνθεση που ελπίζουν ότι μπορούν να απορροφήσουν όλους τους εθνικισμούς και, συνεπώς, να κυριαρχήσουν σταδιακά, ως εποικοδόμημα, στον πλανήτη, χωρίς να έχουν κυριαρχία κεφαλαίων, αλλά με κυριαρχία θεσμών.

Τα πράγματα είναι ακριβώς αντίθετα με τη Γερμανία και την Ιαπωνία, ενώ η Γαλλία παρακολουθεί ως ουδέτερος επιτήδειος. Η Ρωσία είναι εθνικιστικώς αναδυόμενη, με βαρειές θεσμικές και οικονομικές αδυναμίες, αλλά όχι και στρατηγικές, ενώ η Κίνα, ως πρότυπο ισχυρής κλειστής κοινωνίας ουσιαστικά επιτρέπει στους υπόλοιπους να δείξουν την ιδιοτέλεια τους στις φτωχές και αδύναμες γωνιές της Γης.

Η Αγγλία λειτουργεί ως παράγων ευφυΐας και ως δεύτερος διπλωματικός εγκέφαλος  των ΗΠΑ μετά από στενή συνεργασία 70 ετών, από το1916 και μετά.

Οι άλλες δυνάμεις αποκτούν δυναμικότητα συντελεστή, εκ παραδρομής, λόγω του ανταγωνισμού μεταξύ των δυνάμεων που αναφέρθηκαν.

Το κύριο, όμως, πρόβλημα δεν έχει συνειδητοποιηθεί από τους πολιτικούς, τους οικονομικούς και τους φονταμενταλιστικούς παράγοντες.

Ο φονταμενταλισμός είναι ξένος προς το μέλλον, η οικονομία είναι ιδιοτελής και η πολιτική κινούμενη από μία κοινή γνώμη και από τη διασταύρωση μεταξύ οικονομικών συμφερόντων και φονταμενταλισμού.

Έτσι, είναι αδύνατο για όλους αυτούς τους παράγοντες να συνηθίσουν στο γεγονός ότι η τεχνολογία δεν σημαίνει μόνο δύναμη, αλλά σημαίνει:

1. κρίση και αδυναμία όταν η τεχνολογία αυτή διασταυρώνεται με άκαμπτες ιδιοτέλειεςˑ

2. κρίση που οδηγεί στην καταστροφή και μια κατακλυσμική αμεσότητα προβλημάτων περιβάλλοντος, υγείας και πολιτισμού, με όλο το βάρος της παγκοσμιότητας.

Ωστόσο, υπάρχει μια τελευταία, πιθανώς, ευκαιρία προτού τα ανόητα σενάρια παγκόσμιας και περιφερειακής κυριαρχίας πάρουν τη δραματική τους πλοκή.  Η λογική πρέπει να συγκρατήσει αρκετό μέρος της αδρεναλίνης του σύγχρονου κόσμου και να γίνει ισχυρός εταίρος διαπραγμάτευσης μεταξύ οικονομίας, πολιτικής και φονταμενταλισμού, να δώσει μια «νέα άνοιξη» στο πώς αισθανόμαστε το περιβάλλον, τον ανθρωπισμό και τον πολιτισμό.

Στην περίπτωση αυτή, υπάρχει ένας τελευταίος εχθρός:  η μίμηση ή το «στυλ» της λογικής, από όλους αυτούς που σνομπάρουν τον φονταμενταλισμό από το ύψος της εσωτερικής κενότητας, καθώς και με την κίβδηλη κουλτούρα που συλλαμβάνει και αντικατοπτρίζει όχι ένα φράκταλ ολισμού και πλουραλιστικής αρμονίας, αλλά ένα χάος, που παρέχει άλλοθι σε βαμπίρ της ανάγκης, σε φασιστικές «αρμονίες».  Είναι όλοι αυτοί που επιδιώκουν κενό ιστορίας και αγνοούν το ότι δεν μπορεί να υπάρξει κενό στην ιστορία, αυτοί που θα γίνουν τραγικοί φορείς επαναλήψεων της ιστορίας και θα κρύβουν, στην κίβδηλη επωνυμία τους, ένα μίσος για την πραγματικότητα που τους διαψεύδει.

Ίσως, λοιπόν, η λογική καταφέρει μεγαλύτερο και φονικό πλήγμα σε αυτή την κενοδοξία απ’ ό,τι οι εθνικισμοί και οι κάθε λογής φονταμενταλισμοί.

Γιάννης Ζήσης, συγγραφέας 

Φωτό: βικιπαίδεια

Ανάρτηση κειμένου: 5 Σεπτεμβρίου 2011