1

O ΦΟΒΟΣ ΕΞΑΠΛΩΣΗΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ

Η ελληνική κρίση και οι πιθανές συνέπειες της σε παγκόσμια κλίμακα βρίσκονται στο επίκεντρο του παγκόσμιου Τύπου και ιδιαιτέρως του ευρωπαϊκού. Εύκολα μπορεί να διακρίνει κανείς τον φόβο ενός ντόμινο, που θα προκύψει από τις εξελίξεις στην Ελλάδα
Ένα ντόμινο που θα ξεκινήσει από τις τράπεζες και ολόκληρο το χρηματοπιστωτικό σύστημα αλλά θα καταλήξει εκεί που φαίνεται να καταλήγει και στην Ελλάδα, στην πλήρη απαξίωση του πολιτικού συστήματος και την κοινωνική αναταραχή.

Ήδη η ελληνική κρίση ξεπέρασε –όπως αναμενόταν- το οικονομικό πλαίσιο και επεκτάθηκε στο πολιτικό σύστημα, που για πρώτη φορά μοιάζει τόσο απαξιωμένο μετά το 1974. Ο πρώτος φόβος του διεθνούς τύπου εξακολουθεί να είναι η οικονομία και το ευρώ, αλλά οι διαμαρτυρίες των Ελλήνων έχουν αρχίσει να βρίσκουν ολοένα μεγαλύτερο χώρο στις αναφορές τους. 

Κινδυνολόγοι
Στις περισσότερες μεγάλες εφημερίδες πρωταγωνιστεί –όπως ήταν απόλυτα αναμενόμενο βέβαια- η κινδυνολογία μιας καταστροφής και ενός επερχόμενου χάους σε περίπτωση που δεν καταφέρει η ελληνική κυβέρνηση να περάσει το Μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα, καθώς αυτό θεωρείται ως “τελευταία σανίδα σωτηρίας” της χώρας. Σε αρκετές από αυτές όμως, διαπιστώνεται η ευρεία κοινωνική κρίση που υφίσταται η χώρα και το τελείως άγνωστο μέλλον σε οικονομικο, πολιτικό και κοινωνικό επίπεδο.

Μοιάζει πραγματικά εντυπωσιακό, πως η χώρα μέσω ενός ανελέητου προγράμματος αναδιανομής του πλούτου προς …τα πάνω μοιάζει να έχει αποκλειστικό στόχο να “ξαναβγεί στις αγορές” προκειμένου να αρχίσει να ξαναδανείζεται όπως έκανε μέχρι πρόσφατα. Η πλειοψηφία του ευρωπαϊκού τύπου όμως συνεχίζει να στηρίζει αυτή την πορεία προς την καταστροφή, όπως στήριξε άλλωστε όλο τον θρίαμβο των τραπεζών που επί τόσα χρόνια επιβάλλονται κρατών και πολιτών.

Χαρακτηριστική των κινδυνολογιών για μία πιθανή καταστροφή του ευρώ σε περίπτωση χρεοκοπίας είναι η στάση των περισσότερων μεγάλων γερμανικών εφημερίδων[1]. Σε κάποιες από αυτές μάλιστα επιρρίπτονται κατηγορίες στους Έλληνες πολίτες για άρνηση της πραγματικότητας και ανευθυνότητα. Μέρος τους πάντως, δικαιολογεί τις αντιδράσεις.

Καμία εμπιστοσύνη
Σε όλο το φάσμα του ευρωπαϊκού Τύπου, μεγάλη έκταση έχει πάρει το φαινόμενο της πλήρους έλλειψης στήριξης και εμπιστοσύνης προς τους πολιτικούς από την πλευρά των πολιτών και η διαφαινόμενη διάσπαση της κοινωνικής συνοχής καθώς ο κόσμος φαίνεται πια να μην εμπιστεύεται κανέναν. Η Tageszeitung πάντως αναδεικνύει το έλλειμμα πολιτικής μέσω των διαμαρτυριών των πολιτών, γράφοντας ότι «το ελληνικό κίνημα διαμαρτυρίας δεν έχει αναπτύξει προς το παρόν προτάσεις για αναμόρφωση της χώρας» συμπληρώνοντας ότι «θα ήταν άδικο να επιρρίψουμε ευθύνες στους διαδηλωτές για την έλλειψη προτάσεων» για να κλείσει στο ίδιο άρθρο αναφέροντας ότι «η Ελλάδα έχει πραγματικά καταρρεύσει. Και κανένα πρόγραμμα λιτότητας δεν μπορεί να αλλάξει αυτό το γεγονός»[2]. Ο Independent φιλοξενεί δηλώσεις του οικονομολόγου Βαγγέλη Αγαπητού, του οποίου η δήλωση στην εφημερίδα αποτελεί και τίτλο του άρθρου: «η νέα (σ.σ. μετά τον ανασχηματισμό) κυβέρνηση θα βρεθεί σε αποστολή πολιτικής αυτοκτονίας» προκειμένου «να περάσει και να εφαρμόσει σκληρά μέτρα»[3].

Η ιστορία της ελληνικής οικονομικής κρίσης, μοιάζει σαν μία κακόγουστη ταινία που επαναλαμβάνεται, σε κάθε οικονομία στην οποία παρεμβαίνει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Ένα χρόνο μετά την εφαρμογή του Μνημονίου, η οικονομία έχει καταρρεύσει πλήρως εξαιτίας και των μέτρων λιτότητας τα οποία βυθίζουν το βιοτικό επίπεδο των πολιτών της χώρας, αποτρέπουν κάθε δυνατότητα ανάπτυξης, ενώ οι εκτιμήσεις του Δ.Ν.Τ., της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της ελληνικής κυβέρνησης έχουν διαψευστεί οικτρά[4].

Με την πλήρη αποτυχία του Μνημονίου του 2010, η εκτίμηση ότι περισσότερα μέτρα λιτότητας θα διαλύσουν τελείως την ελληνική οικονομία επιφέροντας μια ανεξέλεγκτη χρεοκοπία, αρχίζει πια να διαδίδεται ευρέως, πέραν των εναλλακτικών μέσων ενημέρωσης στα οποία περιοριζόταν ασφυκτικά έως τώρα. Η άποψη αυτή θεωρούταν μέχρι πρόσφατα ως γραφική και εκτός πραγματικότητας από τις επιχειρηματικές και πολιτικές ελίτ και τα ΜΜΕ που τις εξυπηρετούν. Έτσι, εκτός των προαναφερθέντων, ο Νιλς Πράτλεϊ του Guardian εκτιμά ότι η Ελλάδα βαδίζει ταχύτατα προς μία ανεξέλεγκτη χρεοκοπία με τρομακτικές συνέπειες για την Ευρωζώνη και συμπληρώνει ότι «περισσότερη λιτότητα, ακόμα και στο ενδεχόμενο που οι Έλληνες πολίτες εξαναγκαστούν να δεχτούν περαιτέρω μειώσεις εισοδημάτων και περισσότερες πωλήσεις κρατικών οργανισμών, απλώς θα βλάψει ακόμα περισσότερο την οικονομία»[5].

Φόβος του ντόμινο
Στην Ευρώπη όμως δεν ανησυχούν για τους Έλληνες πολίτες και την ελληνική οικονομία. Ανησυχούν και φοβούνται πια ξεκάθαρα ότι τα γεγονότα στην Ελλάδα θα συμπαρασύρουν
τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές σε όλη την Ευρώπη, σε επίπεδο αρχικά οικονομικό και αργότερα πολιτικό και κοινωνικό.

Πρωτίστως βέβαια ανησυχούν για τις τράπεζες. “Η ιδέα δεν είναι να βοηθήσουμε την Ελλάδα, αλλά το ελληνικό τραπεζικό σύστημα. Να εμποδίσουμε την κατάρρευσή του, γιατί, αν καταρρεύσει, θα σπάσουν κι άλλες τράπεζες” ανέφερε ο καθηγητής Φρανσουά Μοράν σε πρόσφατη συνέντευξή του στο Δημήτρη Κωνσταντακόπουλο[6].

Ανησυχούν στο ενδεχόμενο να προχωρήσει μια οικονομία της Ευρωζώνης –άγνωστο πως με βάση την υπάρχουσα ελληνική πολιτική πραγματικότητα- σε άρνηση πληρωμής του χρέους για λόγους εθνικής κυριαρχίας. Mια κυριαρχία η οποία στην ελληνική περίπτωση με βάση το Μνημόνιο του 2010 έχει ολικώς παραδοθεί στους δανειστές.
Αρνούνται να προχωρήσουν σε αναδιάρθρωση, γιατί “φοβούνται” πάλι ντόμινο, ότι δηλαδή αν γίνει κάτι τέτοιο στην Ελλάδα, θα “ζητήσουν” κάτι αντίστοιχο η Ιρλανδία και η Πορτογαλία.

Και φυσικά ανησυχούν στο ενδεχόμενο, το φαινόμενο των Ελλήνων «αγανακτισμένων»,που μετά τα γεγονότα της Τετάρτης μάλλον μετετράπησαν σε «οργισμένους» να εξαπλωθεί και στις δικές τους εργατικές τάξεις που υφίστανται παρόμοια –αν και όχι ακόμα ίδιας- εμβέλειας επίθεση.

Τελευταίο χαρτί
Στην Ελλάδα πίσω από μικροπολιτικά επικοινωνιακά παιχνίδια, φαίνεται να καίγεται το τελευταίο μεγάλο χαρτί του υπάρχοντος πολιτικού συστήματος, η κυβέρνηση μεγάλου συνασπισμούτων δύο κομμάτων εξουσίας. Όπως ανέφερε η Ελευθεροτυπία το απόγευμα της Τετάρτης «Η προσδοκώμενη από πολιτικούς, επιχειρηματικούς, εκδοτικούς, δημοσιογραφικούς κύκλους, εντός και εκτός Ελλάδος,  συμφωνία τελικώς δεν επετεύχθη»[7].

«Πάτερ-Φαμίλιας»
Χαρακτηριστικότατη και περιεκτική των ελληνικών γεγονότων και της πίεσης που ασκείται από όλες τις πλευρές στο ελληνικό πολιτικοοικονομικό σύστημα είναι η άποψη της ισπανικής El Pais: «Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κάρολος Παπούλιας ως “Πάτερ Φαμίλιας” ενός διχασμένου σπιτιού, καλεί τους πολιτικούς να δείξουν περισσότερο υπεύθυνοι παρά ποτέ προκειμένου να αποτρέψουν την κατάρρευση της δημοκρατίας. Είναι το ίδιο το σύστημα που βρίσκεται σε κίνδυνο, ανέφερε»[8].



[1] “The Greek Situation Has Reached a Dead End”, Der Spiegel, 16 Ιουνίου 2011

[2] ο.π.

[3] John Lichfield, Nathalie Savaricas, «Athens on ‘political suicide mission’ to pass cuts after €12bn loan deal”, The Independent, 17 Ιουνίου 2011

[4] Κώστας Μελάς, “Αξιολόγηση του μνημονίου σύμφωνα με τα στοιχεία του 2010”, Monthly Review, Τεύχος νο. 136,

[5] Nils Pratley, “Greece is fast approaching the point of no return”, The Guardian, 15 Ιουνίου 2011

[6] “Xρειαζόμαστε έναν νέο Ρούζβελτ ή Τσώρτσιλ στην Ευρώπη”, Συνέντευξη του Φρανσουά Μοράν στον Δημήτρη Κωνσταντακόπουλο.

[7] “Στο μίξερ το πολιτικό σκηνικό, με ακροβατικούς χειρισμούς Παπανδρέου”, Ελευθεροτυπία, 15 Ιουνίου 2011

[8] M. Antonia Sanchez Vallejo, “Papandreu sustituye al ministro de Finanzas en un intento de salvar su Gobierno”, El Pais, 17 Ιουνίου 2011

Φωτό:wikimedia

Άρης Καπαράκης,
Συνεργάτης της ΜΚΟ Σόλων
aris@solon.org.gr

17 Ιουνίου 2011