1

Η ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΤΟΥ ΜΕΛΛΟΝΤΟΣ (του Γιάννη Ζήση)

Στην αναζήτηση του μέλλοντος σε αυτή τη μεταβατική εποχή, δεν υπάρχει αρκετή αισιοδοξία, αλλά απόγνωση που βαπτίζει τη σκέψη και τη φύση μας σε ένα εχθρικό πεδίο πληθωρικού χάους. Χρόνια τώρα, παρατηρώντας τη μεταπολεμική πραγματικότητα, βλέπουμε τους «ασκούς» της απληστίας και του παράλογου εγωκεντρισμού να κατακτούν το σύνολο του ορίζοντα, με ελάχιστα διαλείμματα μερισμού και ορθότητας. Αυτό είναι το «θηρίο της Αποκαλύψεως», η κυριαρχία του θηριώδους παραλόγου. Αυτήν την κυριαρχία χαρακτήριζε ο Μαρκούζε ως «ορθολογική οργάνωση του ανορθολογισμού».[1]


Τα αίτια της ατομικής και της διεθνούς «θερμής ειρήνης»
Αν εξαιρέσουμε την κρίση και την αβεβαιότητα, το μεγαλύτερο πρόβλημα έχει τις ρίζες του στην έλλειψη ιεραρχίας ποιοτικών επιλογών και αξιών. Είναι θεμελιώδες διαρθρωτικό πρόβλημα η έλλειψη αναγνώρισης δομικών αξιών και προσωπικοτήτων ανιδιοτέλειας και πνευματικότητας.[2] Στη θέση αυτών, η πληθωρική αξιολόγηση του χρήματος και της σφετεριστικής δημοσιότητας –με υποκρισία και ηθική απραξία, με αντιποίηση του κοινού καλού και με σμίκρυνση της συνείδησης–  οδηγεί σε αποσύνθεση.

Η απουσία μιας ρυθμιστικής καταλλαγής και ενάργειας ναρκοθετεί το μέλλον και το θέτει σε εμπρηστική πορεία. Η αίσθηση του «πυρετού» είναι βαθιά διάχυτη στην ανθρωπότητα και η αναζήτηση της γαλήνης κινδυνεύει να καταληφθεί από μια γοητεία και φαντασμαγορία, που δεν θα θεραπεύσει τα αίτια της κρίσης με την επιπολαιότητα των μεγάλων παραστάσεων. Η «θερμή ειρήνη» και ο σύγχρονος θεατρινισμός απειλούν τον προσανατολισμό μας προς την ιαματική προοπτική βάθους και συνεννόησης.

Η εποχή μας, ενώ δεν της λείπουν δόγματα, είδωλα και παραστάσεις,  κυριαρχείται από συνειδησιακό έλλειμμα και κενό ψυχής. Οι περισσότεροι προοιωνίζονται μια πλανητική –χωρίς προηγούμενο– καταστροφή που μας φέρνει στη μνήμη τον μύθο της Αρχαίας Ατλαντίδας. Η υποκρισία της δήθεν δημοκρατικότητας και της δήθεν πνευματικότητας περιορίζει τις πιθανότητες ανίχνευσης λύσεων.

Ωστόσο, μέσα σε όλον αυτό τον θόρυβο που υποβαθμίζει την αξία των μηνυμάτων, κρίνουμε αναγκαίο να προτείνουμε ένα Σχέδιο Προοπτικής, Οράματος και Εφικτής Βιωσιμότητας.[3] Δεν πιστεύουμε ότι αυτό θα ακουστεί μέσα στον απέραντο πληροφοριακό πόλεμο και πληθωρισμό. Η εντροπία ερημώνει τις συνειδήσεις με αδιαφορία, αλλοτρίωση και αποξένωση. Τα ιδεολογήματα του παρελθόντος εγείρουν τείχη στην κατανόηση, έχοντας χάσει το χιούμορ και την αίσθηση αναλογίας, γεμάτα με βερμπαλιστικό εγωισμό, χωριστικότητα και αποκλειστικότητα.

Η Απλότητα στην καρδιά της πραγματικότητας και το βάθος της αδυνατούν να προβάλουν στις συνειδήσεις. Στη θέση της απλότητας, προβάλλει η ά-νοια, η αδιαφορία, η μικρότητα της συνείδησης, αλλά και η ανάγκη για απελευθέρωση από τα είδωλα του χρήματος και του αγοραίου υλισμού της καθημερινότητας.

Συμπέρασμα
• Η στενότητα της συνείδησης και η λεξιπενία λογίζονται λανθασμένα ως απλότητα. Η αγοραία και χυδαία απλοϊκότητα εκφυλίζει τη συνείδηση και φαντάζει «δημοκρατική», παρότι θεμελιώνει τον ολοκληρωτισμό.

 Χρειαζόμαστε μια λιτότητα που να συνθέτει, να βαθαίνει, να απλουστεύει, να ποιοτικοποιεί και να απελευθερώνει.

• Χρειαζόμαστε μια υπομονή που να κατανοεί το δύσκολο και να αξιολογεί τα μηνύματα με ιεραρχικό και, θεμελιακά, αποσυμφορητικό τρόπο.

• Χρειαζόμαστε να συγκεντρωθούμε σε ό,τι είναι μακριά από το περιττό και το συνηθισμένο.


Αναφορές 
[1] Marcuse, Herbert, 1971, “Ο Μονοδιάστατος Άνθρωπος”, εκδ. ΠΑΠΑΖΗΣΗ.
[2] Μάσλοου, Αβράαμ, “Θρησκείες, Αξίες και Εκστατικές Εμπειρίες”, εκδ. Δίοδος, σελ. 18. 
«Οι καλύτεροι αρωγοί είναι οι πιο ολοκληρωμένοι ανθρωπιστές. Εκείνο που θα αποκαλούσα Ατραπό των μποτισάτβα είναι μια ενότητα αυτοπραγμάτωσης και κοινωνικού ζήλου. Επομένως ο καλύτερος τρόπος για να γίνει κανείς καλύτερος αρωγός είναι να γίνει καλύτερο άτομο. Αλλά ένας απαραίτητος παράγοντας για να γίνει κανείς καλύτερο άτομο είναι η βοήθεια που προσφέρει προς τους άλλους ανθρώπους».
[3] Γιάννης Ζήσης, Εισαγωγή σε μια γενική θεωρία της βιωσιμότητας & Προς ένα νέο κοσμοσύστημα, solon.org.gr 


Γιάννης Ζήσης, συγγραφέας

Φωτό:Wikimedia

14 Φεβρουαρίου 2011