1

Η ΣΥΛΛΟΓΙΚΗ ΡΗΧΟΤΗΤΑ ΣΥΝΕΠΑΓΕΤΑΙ ΚΑΙ ΡΗΧΗ ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΣΤΗΝ ΚΡΙΣΗ (του Γιώργου Μαυρουλέα)

Για χιλιάδες χρόνια δεν υπήρχαν πόλεις. Η πόλη ξεκίνησε από το χωριό όπου όλοι ήταν επώνυμοι και αναγνωρίσιμοι. Στην ανάπτυξή της πληθυσμιακά τα πρόσωπα έχασαν την αναγνωρισιμότητά τους. Αυτό αρχικά λειτούργησε απελευθερωτικά απέναντι στους σταθερούς και άκαμπτους κανόνες που μπορεί να επιβάλει η μικρή κοινωνία του χωριού.

        Η κοινωνική διαστρωμάτωση στο χωριό ήταν θέμα σεβασμού και κύρους όχι στη βάση της οικονομικής διαφοροποίησης. Ήταν κυρίως στη βάση της καταγωγής αλλά και των ιδιαίτερων ικανοτήτων του καθενός που ήταν εύκολα αναγνωρίσιμοι απ’ όλους. Η εικόνα τους είχε ένα περιεχόμενο που ήταν γνωστό. Αυτό το περιεχόμενο ενσωμάτωνε ένα παρελθόν επιτεύξεων, λόγων και πράξεων που αποδείκνυε την αξία του κάθε προσώπου. Η αξιολόγηση βέβαια γινόταν πάντα ως με θεμέλιο τις παραδοσιακές αξίες του χωριού.  Οποιαδήποτε παραβίαση αυτών των παραδοσιακών αξιών στρεφόταν ενάντια στην κοινότητα και θεωρείτο παραβατική.

        Έτσι η πόλη πράγματι λειτούργησε απελευθερωτικά αρχικά για την ανθρώπινη εξέλιξη και την εξέλιξη των ιδεών και εννοιών. Η μαζικοποίηση όμως των μεγαλουπόλεων προκάλεσε ένα άλλο μεγάλο πρόβλημα. Το πρόσωπο συντρίβεται μέσα στο μεγάλο πληθυσμό. Η ατομικότητα αντιδρά και θέλει να αναδειχθεί. Έτσι η ανάδειξη καθ’ αυτή έγινε το ζητούμενο.

        Τα πρόσωπα έχουν χαθεί περιεχομενολογικά (ως προς το περιεχόμενό τους δηλαδή) στη μεγάλη πόλη και η αξία τους συνδέεται με την επωνυμία ή την οικονομική τους επιφάνεια. Το πρόσωπο που ξεχωρίζει είναι ένα πρότυπο. Το να ξεχωρίσεις μέσα στη μάζα που συντρίβει τα πρόσωπα στην ατομικότητά τους είναι επίτευξη. Μόνο που η επίτευξη δεν είναι παρά μόνο η εικόνα, η μορφή και όχι το πραγματικό πρόσωπο ή η ουσία του.

         Οι σύγχρονοι ήρωες είναι αστέρες της show business ή των business απλά. Η γνώμη του επώνυμου τραγουδιστή ή της γνωστής ηθοποιού ή ενός μεγιστάνα μετράει περισσότερο από τη βαθυστόχαστη αλλά μη επώνυμη γνώμη κάποιου πνευματικού-στοχαστικού πολίτη.

         Όταν το πρότυπο είναι όμως ρηχό, ρηχή θα είναι και η κοινωνία που θα σχηματισθεί με βάση αυτό. Όταν καταξιώνεται το μέτριο ή το κατώτερο,  μέτρια ή κατώτερη των περιστάσεων θα είναι και η αντιμετώπιση των προβλημάτων αυτής της κοινωνίας.

         Μια κοινωνία είναι διαλεκτική σχέση. Διαμορφώνει και διαμορφώνεται από τα μέλη της. Η ευθύνη κάθε κοινωνικής κρίσης βαραίνει όλους μας στο βαθμό βέβαια που οι απαντήσεις μας και η στάση ζωής μας μέσα στην καθημερινότητα διαφοροποιούνται«Το παρόν είναι το παρελθόν μας καθώς το ενσωματώνει πλήρως και το μέλλον μας εξαρτάται απολύτως από  το όραμά μας γι’ αυτό». Από το άμεσο όραμά μας.

        Οι απαντήσεις στις κρίσεις (οικονομικές, πολιτικές, κοινωνικές ή περιβαλλοντικές) δε δίνονται στη βάση των δεξιοτεχνικών πολιτικών κινήσεων αλλά στην αλλαγή των συνειδήσεων, κοινωνικών ή ατομικών. Το σημερινό αδιέξοδο δεν είναι αδιέξοδο οικονομικό αλλά αξιακό. Και όσο αυτό δε συνειδητοποιείται, όσο δε θέλουμε να αλλάξουμε, τίποτα δε θα αλλάξει και προς το καλύτερο.

Γιώργος Μαυρουλέας, Πολιτικός Επιστήμονας, 
Μέλος της ΜΚΟ Σόλων
gmavrouleas@solon.org.gr

Φωτό:Wikipedia


25 Ιανουαρίου 2011