ΝΟΜΟΣ ΧΑΜΠΕΑΣ ΚΟΡΠΟΥΣ (1679)

Το Χάμπεας Κόρπους είναι μια δικαστική πράξη που προστατεύει τον πολίτη από την παράνομη πράξη που προστατεύει τον πολίτη από την παράνομη κράτηση, απαγορεύοντας τη δίκη προσώπων που κρατούνται παράνομα. Στηρίζεται στις αρχές της Μάγκνα Κάρτα και κωδικοποιήθηκε κυρίως με τον αγγλικό νόμο Χάμπεας Κόρπους του 1679, που ψηφίστηκε κατά τη βασιλεία του Καρόλου Β’. Η ονομασία προέρχεται από τις βασικές λέξεις του αντίστοιχου εντάλματος σε μεσαιωνικά λατινικά «habeas corpus ad subjiciendym», που σημαίνει «(Θα) έχετε το σώμα (του κρατουμένου) για να υποβληθεί σε (εξέταση)».

Νόμος Χάμπεας Κόρπους — Νόμος για την καλύτερη διασφάλιση της ελευθερίας του υπηκόου και για την πρόληψη φυλακίσεων πέρα των θαλασσών  

Ι. Δεδομένου ότι έχουν παρατηρηθεί μεγάλες καθυστερήσεις από σερίφηδες, δεσμοφύλακες και άλλους αξιωματούχους, στη φύλαξη των οποίων βρίσκονται υπήκοοι του Βασιλιά για εγκληματικές ή φερόμενες εγκληματικές πράξεις, ως προς την ανταπόκρισή τους σε εντάλματα χάμπεας κόρπους που τους υποβάλλονται, τα οποία αγνοούν, αν και έχουν υποβληθεί και για δεύτερη και τρίτη φορά, και μερικές φορές παραπάνω, και αποφεύγουν με άλλα τεχνάσματα να συμμορφωθούν με τέτοια εντάλματα, σε παράβαση του καθήκοντός τους και των γνωστών νόμων της χώρας, με αποτέλεσμα πολλοί από τους υπηκόους του Βασιλιά να έχουν κρατηθεί και να κρατούνται επί μακρόν στη φυλακή, σε περιπτώσεις όπου σύμφωνα με τον νόμο μπορούν να αποφυλακιστούν, προς μεγάλη τους επιβάρυνση και ταλαιπωρία.

II. Για την αποτροπή των παραπάνω, και την ταχύτερη απελευθέρωση όλων όσοι κρατούνται για οποιεσδήποτε τέτοιες εγκληματικές ή φερόμενες εγκληματικές πράξεις, (2) θεσπίζεται από την εξοχότατη μεγαλειότητα του Βασιλιά, διά της, και με την, συμβουλή και συναίνεση των Πνευματικών¹και Κοσμικών Λόρδων και των Βουλευτών, από το παρόν Κοινοβούλιο, και με την εξουσία αυτού. 
Πως όταν οποιοδήποτε πρόσωπο ή πρόσωπα υποβάλλουν οποιοδήποτε ένταλμα χάμπεας κόρπους σε οποιονδήποτε σερίφη ή σερίφηδες, δεσμοφύλακα, εκπρόσωπο ή οποιονδήποτε άλλο, για οποιοδήποτε πρόσωπο το οποίο αυτός έχει υπό κράτηση, και το προαναφερθέν ένταλμα υποβληθεί στον προαναφερθέντα αξιωματούχο, ή αφεθεί στη φυλακή σε οποιονδήποτε από τους υπαξιωματούχους, υποφύλακες ή βοηθούς, τότε εντός τριών ημερών από την υποβολή του όπως προαναφέρθηκε (εκτός αν η προαναφερθείσα φυλάκιση οφείλεται σε έγκλημα προδοσίας ή κακούργημα, καθαρά και ρητά αναφερόμενο στο ένταλμα φυλάκισης), και με την πληρωμή ή καταβολή των εξόδων φυλάκισης του προαναφερθέντος κρατουμένου, τα οποία θα καθοριστούν από τον δικαστή ή το δικαστήριο που εξέδωσε το ανωτέρω ένταλμα, και θα αναγνωρίζονται επ’ αυτού, και δεν θα υπερβαίνουν τις δώδεκα πένες ανά μίλι, και με την καταβολή εγγύησης για την πληρωμή των εξόδων επιστροφής του κρατουμένου αν αυτός προφυλακιστεί από το δικαστήριο ή τον δικαστή ενώπιον του οποίου θα παρουσιαστεί σύμφωνα με την αληθή πρόθεση του παρόντος νόμου, και για την εξασφάλιση της μη απόδρασής του καθ’ οδόν, θα ανταποκριθούν σε ένα τέτοιο ένταλμα (3) και θα μεταφέρουν ή θα δώσουν εντολή να μεταφερθεί το πρόσωπο που κρατείται ενώπιον του λόρδου καγκελάριου ή του λόρδου καγκελάριου ή του λόρδου φύλακα της μεγάλης σφραγίδας της Αγγλίας προς το παρόν, ή των δικαστών ή βαρόνων του προαναφερθέντος δικαστηρίου από το οποίο θα εκδοθεί το προαναφερθέν ένταλμα, ή ενώπιον εκείνου του προσώπου ή των προσώπων ενώπιον των οποίων είναι επιστρεπτέο το προαναφερθέν ένταλμα, σύμφωνα με την επ’ αυτού εντολή (4) και παρομοίως θα βεβαιώσουν τα αληθή αίτια της κράτησης ή φυλάκισής του, εκτός αν το προαναφερθέν πρόσωπο είναι φυλακισμένο σε οποιοδήποτε μέρος πέρα από την απόσταση των είκοσι μιλίων από το μέρος ή τα μέρη όπου το δικαστήριο ή το πρόσωπο κατοικεί ή θα κατοικείται αν πέρα από την απόσταση των είκοσι μιλίων, και όχι πάνω από την απόσταση των εκατό μιλίων, τότε εντός διαστήματος δέκα ημερών, και αν πέρα από την απόσταση των εκατό μιλίων, τότε εντός διαστήματος είκοσι ημερών, μετά την προαναφερθείσα υποβολή, και όχι περισσότερο.

III. Και έτσι ώστε κανείς σερίφης, δεσμοφύλακας ή άλλος αξιωματούχος να μην μπορεί να ισχυριστεί άγνοια της σημασίας ενός τέτοιου εντάλματος, (2) θεσπίζουμε με την προαναφερθείσα εξουσία, ότι όλα τα εντάλματα αυτού του είδους θα σημειώνονται με αυτό τον τρόπο, Per statutum tricesimo primo Caroli secundi Regis² και θα υπογράφονται από εκείνον που τα εκδίδει (3) και αν οποιοδήποτε πρόσωπο ή πρόσωπα έχουν παραπεμφθεί ή έχουν κρατηθεί ή φυλακιστεί όπως προαναφέρθηκε για οποιοδήποτε έγκλημα εκτός από κακούργημα ή προδοσία, το οποίο θα διατυπώνεται καθαρά στο ένταλμα φυλάκισης, κατά τον χρόνο διακοπών του δικαστηρίου και εκτός προθεσμίας, θα είναι νόμιμο για το πρόσωπο ή τα πρόσωπα που κρατούνται ή φυλακίζονται με αυτό τον τρόπο (εκτός από εκείνους που έχουν καταδικαστεί ή για τους οποίους βρίσκεται ακόμη σε εκτέλεση η νομική διαδικασία) ή οποιοδήποτε άλλο πρόσωπο εκ μέρους του ή εκ μέρους τους, να προσφύγουν ή να κάνουν καταγγελία στον λόρδο καγκελάριο ή στον λόρδο φύλακα, ή οποιονδήποτε από τους δικαστές της Μεγαλειότητας του, είτε του ενός δικαστηρίου είτε του άλλου, είτε στους βαρόνους του φορολογικού δικαστηρίου με τον βαθμό της καλύπτρας³ (4) και οι προαναφερθέντες λόρδος καγκελάριος, λόρδος φύλακας, δικαστές ή βαρόνοι, ή οποιοσδήποτε από αυτούς, με την εμφάνιση του αντιγράφου ή των αντιγράφων του εντάλματος ή των ενταλμάτων κράτησης και φυλάκισης, ή αλλιώς κατόπιν όρκου ότι το πρόσωπο ή τα πρόσωπα στην κράτηση των οποίων βρίσκεται ο φυλακισμένος ή οι φυλακισμένοι αρνήθηκαν να δώσουν τέτοιο αντίγραφο ή αντίγραφα, εξουσιοδοτούνται και υποχρεώνονται από το παρόν, μετά από γραπτό αίτημα που θα υποβληθεί από τέτοιο πρόσωπο ή πρόσωπα, ή από οποιονδήποτε άλλον εκ μέρους του ή εκ μέρους τους, βεβαιωμένο και υπογεγραμμένο από δύο μάρτυρες που ήταν παρόντες κατά την παράδοση του ανωτέρω, να εκδώσουν και να παραχωρήσουν εντολή χάμπεας κόρπους με τη σφραγίδα εκείνου του δικαστηρίου του οποίου θα είναι κατόπιν δικαστές, (5) για να επιδοθεί στον αξιωματούχο ή τους αξιωματούχους στην κράτηση των οποίων βρίσκεται το πρόσωπο που κρατήθηκε ή φυλακίστηκε, άμεσα επιστρεπτέο ενώπιον του προαναφερθέντος λόρδου καγκελάριου ή λόρδου φύλακα ή του προαναφερθέντος δικαστή, βαρόνου ή οποιουδήποτε άλλου δικαστικού ή βαρόνου του βαθμού της καλύπτρας οποιουδήποτε από τα προαναφερθέντα δικαστήρια (6) και με την επίδοση του ανωτέρω όπως προαναφέρθηκε, ο αξιωματούχος ή οι αξιωματούχοι, ο υπαξιωματούχος ή οι υπαξιωματούχοι αυτού ή αυτών, ή ο βοηθός του στη φύλαξη του οποίου το πρόσωπο βρίσκεται υπό κράτηση ή φυλάκιση, μέσα στους αντίστοιχους χρόνους που καθορίζονται ανωτέρω, θα προσαγάγει αυτόν τον κρατούμενο ή τους κρατουμένους ενώπιον του προαναφερθέντα λόρδου καγκελάριου ή λόρδου φύλακα, ή εκείνων των δικαστικών ή βαρόνων, ή ενός εξ αυτών, ενώπιον των οποίων είναι επιστρεπτέα η προαναφερθείσα εντολή, και σε περίπτωση απουσίας του ενώπιον οποιουδήποτε από αυτούς, με την επιστροφή αυτής της εντολής, και με τα αληθή αίτια της κράτησης και φυλάκισης (7) και κατόπιν εντός δύο ημερών από την εμφάνιση του προσώπου ενώπιον τους, ο προαναφερθείς λόρδος καγκελάριος ή λόρδος φύλακας ή εκείνος ο δικαστικός ή βαρόνος ενώπιον του οποίου θα προσαχθεί ο κρατούμενος όπως προαναφέρθηκε, θα ελευθερώσει τον προαναφερθέντα κρατούμενο από τη φυλάκισή του, εξασφαλίζοντας τη δέσμευση του ή την δέσμευση τους, με μία ή περισσότερες εγγυήσεις, οποιουδήποτε ποσού σύμφωνα με την κρίση τους, λαμβάνοντας υπόψη την ποιότητα του κρατουμένου και τη φύση του αδικήματος, για τη διασφάλιση της εμφάνισής του ή της εμφάνισής τους στο βασιλικό δικαστήριο την επόμενη περίοδο, ή στην επόμενη σύνοδο δικαστηρίων, ή στις συνεδριάσεις ή γενικά στην εκκαθάριση των φυλακών⁴ εκείνης της κομητείας, της πόλης ή του μέρους όπου γινόταν η κράτηση, ή όπου διαπράχθηκε το αδίκημα, ή σε όποιο άλλο δικαστήριο είναι αρμόδιο για το προαναφερθέν αδίκημα, όπως απαιτείται κατά περίπτωση, και κατόπιν θα επικυρώσει την προαναφερθείσα εντολή με την επιστροφή της, και την προαναφερθείσα δέσμευση ή δεσμεύσεις ενώπιον του προαναφερθέντος δικαστηρίου στο οποίο θα γίνει αυτή η εμφάνιση (8) εκτός αν κρίνει ο προαναφερθείς λόρδος καγκελάριος ή ο λόρδος φύλακας ή ο δικαστής ή οι δικαστικοί ή ο βαρόνος ή οι βαρόνοι ότι ο κρατούμενος κρατείται βάσει νομικής διαδικασίας, εντολής ή εντάλματος κάποιου δικαστηρίου που έχει αρμοδιότητα για ποινικά θέματα, ή κάποιου εντάλματος υπογεγραμμένου και σφραγισμένου με το χέρι και τη σφραγίδα οποιουδήποτε από τους προαναφερθέντες δικαστικούς ή βαρόνους, ή κάποιου ειρηνοδίκη ή ειρηνοδικών, για τέτοια θέματα ή αδικήματα για τα οποία σύμφωνα με τον νόμο ο κρατούμενος δεν μπορεί να αφεθεί ελεύθερος με εγγύηση. (…)

—————————
1. Επίσκοποι που συμμετέχουν στη Βουλή των Λόρδων.
2. Σύμφωνα με τον τριακοστό πρώτο νόμο του Βασιλιά Καρόλου Β’.
3. Καλύπτρα του κεφαλιού που φορούσε μια κατηγορία δικαστών.
4. Εκκαθάριση μιας φυλακής από κρατουμένους με την προσαγωγή τους σε δίκη, ειδικά σε εποχιακό δικαστήριο.
—————————-

φωτό wikimedia

Διαβάστε επίσης:
MAGNA CARTA – ΧΑΡΤΗΣ ΤΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ (1215) — Σειρά Διακηρύξεις
ΔΙΑΚΗΡΥΞΗ ΤΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ — Σειρά Διακηρύξεις

Πηγή: Βιβλίο “Πολιτικές Διακηρύξεις” της σειράς Πολιτικά Κείμενα, εφημερίδα “Ποντίκι”
Εκδόσεις «ΤΟ ΠΟΝΤΙΚΙ»