Η ΠΛΑΝΗ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ (του Γιάννη Ζήση)

 Συνειδητοποιείται με γοργούς ρυθμούς το γεγονός ότι λόγω κλιματικών αλλαγών και περιορισμένης φέρουσας ικανότητας του οικοσυστήματος δεν είναι δυνατό για τον υπόλοιπο κόσμο να υιοθετήσει το καταναλωτικό τρόπο ζωής του δυτικού πολίτη. Επίσης η φούσκα της άυλης οικονομίας, η εξάντληση των υδάτινων πόρων ως αποτέλεσμα καταχρηστικών πρακτικών είναι μερικά μόνο γεγονότα που αποκαλύπτουν την θεμελιώδης πλάνη της κυρίαρχης οικονομικής σκέψης, την πλάνη της ατελεύτητης «προόδου», «ευημερίας» και «απόδοσης».

         Οι υποστηρικτές της ατελεύτητης «ανάπτυξης» κάνουν σφάλμα «Post hoc», δηλαδή σφάλμα ερμηνείας σε σχέση με τα αίτια της ευημερίας και της προόδου. Η ευημερία και η πρόοδος αποδίδεται στην αγορά, στην ανταγωνιστικότητα και στην επιχειρηματικότητα και ότι αυτές οι συνθήκες της αγοράς λειτουργούν τελικά προς όφελος του καταναλωτή.
        Παραγνωρίζεται το γεγονός ότι έτσι όπως κατανοείται και εφαρμόζεται η ανταγωνιστικότητα επιτείνει τα φαινόμενα ισχύος μέσα από τις οικονομίες κλίμακας που αφορούν την παραγωγή, την επικοινωνία και το marketing και τα οποία λειτουργούν στρεβλωτικά στην αγορά και τείνουν διαρκώς να συγκεντρώσουν την ισχύ και να μην την διανείμουν αποκλείοντας τους ορίζοντες της ευημερίας για τους περισσότερους. Τελικά επικροτούνται οι λειτουργίες που ευνοούν τους όρους πρακτικών των ελίτ και οι οποίοι στρεβλώνουν τόσο την αγορά όσο και την ανταγωνιστικότητα. Αυτές οι συνθήκες της αγοράς και της ανταγωνιστικότητας ισχύος είναι μη επωφελείς τόσο για τη διάχυση της επιχειρηματικότητας, αυξάνοντας το κόστος μιας νέας επιχειρηματικής δραστηριότητας, όσο επίσης και για τους ίδιους τους καταναλωτές.

        Οι οικονομικές κλίμακες ισχύος έχουν αναγκαστεί να λειτουργούν μέσα σε ένα σχετικά περιοριστικό για αυτές πλαίσιο μετά από την εξέγερση των κοινωνιών αλλά και μετά από την αλλαγή των συνθηκών που επέβαλλε η τεχνολογική πρόοδος.

        Υπάρχει πράγματι πρόοδος και ευημερία αλλά αυτή οφείλεται στις πολιτικές και τεχνολογικές οικονομίες κλίμακας, στις πολιτικές και στις τεχνολογικές εξελίξεις. Εδώ ακριβώς πρέπει να συνειδητοποιήσουμε την πλανερή φαντασίωση της οικονομικής επιστήμης της μικροοικονομίας, αυτές και τις θετικιστικές φαντασιώσεις που υιοθετούνται με ένα επικίνδυνο φουτουριστικό μαθηματικό γίγνεσθαι οικονομικών προϊόντων, παραγώγων και άλλων που θεμελιώνονται σε λάθος παραδοχές.
        Το κρίσιμο θέμα της οικονομίας είναι να επανεπεξεργαστεί και να επαναδιαπιστώσει την εγκυρότητα των αρχικών υποθέσεων, εννοιών και εργαλείων. Εμείς πάντως υποστηρίζουμε ότι στην ουσία υπήρξε ένα τεχνολογικό και ένα πολιτικό  μέρισμα. Όσον αφορά το τεχνολογικό μέρισμα αυτό υποχωρεί λόγω του περιβαλλοντικού κόστους.  Όσον αφορά το πολιτικό μέρισμα αυτό υποχωρεί λόγω της ταξικής συγκέντρωσης και της ανασυγκρότησης της ισχύος, μετά από το τέλος της καπιταλιστικής ισχύος, μετά από  το τέλος του Ψυχρού Πολέμου και την ανυπαρξία συστημικού ανταγωνισμού.   

Γιάννης Ζήσης, Συγγραφέας
Μέλος της γραμματείας της ΜΚΟ Σόλων
ioanzisis@solon.org.gr

Φωτό: Wikimedia

3 Νοεμβρίου 2010