1

ΑΡΝΗΤΙΚΟΙ ΣΕ ΕΘΝΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ ΓΙΑ ΤΟΥΣ Γ.Τ.Ο. ΟΙ ΕΥΡΩΠΑΙΟΙ ΥΠΟΥΡΓΟΙ – ΑΜΦΙΛΕΓΟΜΕΝΗ Η ΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ

Ουσιαστική παρεμπόδιση απο το συμβούλιο υπουργών περιβάλλοντος της κίνησης της Ε.Ε. για την διευκόλυνση αδειοδοτήσεων της καλλιέργειας γ.τ.ο. αποτελούν οι εξελίξεις της περασμένης εβδομάδας. Τα σχέδια της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να επιτρέψει τα κράτη μέλη να αποφασίζουν μεμονωμένα αν θα απαγορεύουν την καλλιέργεια γ.τ. φυτών, χωρίς ωστόσο δικαίωμα γνώμης σε διεθνές επίπεδο και απλοποίηση των διαδικασιών αδειοδότησης των γ.τ.ο., καταρρίφθηκε από χώρες όπως η  Γαλλία, η Γερμανία και άλλες. 
        Διφορούμενη ήταν η στάση των Ελληνικής πλευράς, μέσω της υπουργού περιβάλλοντος Κ. Μπιρμπιλή, καθώς και του κ. Σκανδαλίδη, με δημόσιες δηλώσεις εναντίον των γ.τ.ο ενώ χαρακτηρίζεται ως θετική προσέγγιση οι “επικίνδυνες” προτάσεις της Κομισιόν.


       Οι δηλώσεις της Γαλλίδας υπουργού Chantal Jouanno κατά τη διάρκεια του Συμβουλίου των Ευρωπαίων υπουργών περιβάλλοντος στο Λουξεμβούργο στις 14 Οκτωβρίου, ήταν χαρακτηριστικές για την στάση πολλών Ευρωπαίων σχετικά με το θέμα εθνικοποίησης των αποφάσεων για τους γ.τ.ο.: “Επιτρέψτε μου να είμαι πολύ σαφής, στη Γαλλία, αρνούμαστε ακόμη και να τεθεί αυτή τη συζήτηση. Το σχέδιο απέτυχε να παρέχει επαρκείς εκτιμήσεις των επιπτώσεων της γεωργίας της GM στο περιβάλλον, στην υγεία του ανθρώπου, ή  άλλες κοινωνικο-οικονομικές ανάγκες.”Το Παρίσι επιθυμεί να ενισχυθούν οι επιστημονικές εκτιμήσεις για τους γ.τ.ο. Λαμβάνοντας υπόψη τις κατηγορίες ότι ορισμένοι υπάλληλοι των υπηρεσιών της Ε.Ε. ήταν πολύ κοντά στην βιοτεχνολογική βιομηχανία επηρεάζοντας θετικά τις αποφάσεις έγκρισης, αναφερόμενη στη πρόσφατη υπόθεση της EFSA.

        Η Ευρώπη έχει ήδη δρομολογήσει εξελίξεις σχετικά με τους γ.τ.ο., με δύο καλλιέργειες ήδη να επιτρέπονται επί του παρόντος – την γ.τ. ποικιλία Mon810 για ζωοτροφές και την πατάτα Amflora για την κατασκευή χαρτιού – ωστόσο οι αποφάσεις για άλλες 15 γ.τ. ποικιλίες έχουν παγιδευτεί σε αδιέξοδο. Διάφορες χώρες και οι περιφέρειες έχουν γ.τ.ο. με διάφορα εισαγόμενα προϊόντα που περιέχουν ίχνη τους να δεσμεύονται στα λιμάνια, κάτι για το οποίο η Επιτροπή δηλώνει ότι υπάρχει κίνδυνος εμπορικών επιπλοκών λόγω υπέρβασης των κατευθυντήριων γραμμών του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου. Από την άλλη, το πρόσφατο σκάνδαλο με την επιμόλυνση παρτίδων της γ.τ. πατάτας Amflora με μη εγκεκριμένη γ.τ. ποικιλία οδήγησε τρία κράτη μέλη -την Ουγγαρία, Αυστρία και το Λουξεμβούργο– να προσφύγουν στον Ευρωπαϊκό Δικαστήριο κατά της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την άδεια καλλιέργειας και της διάθεσης της στην ευρωπαϊκή αγορά.

         Εκτός αυτού, μια πρόσφατη εκστρατεία της AVAAZ, έκανε χρήση μιας νέας πρωτοβουλίας πολιτών που προέκυψε από την συνθήκη της Λισσαβόνας το 2009 και δίνει την ευκαιρία όταν συγκεντρώνονται 1 εκατομμύριο πολίτες της Ε.Ε. να κάνουν επίσημες αιτήσεις προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Έχουν μαζευτεί έτσι πάνω από 1 εκ. υπογραφές Ευρωπαίων πολιτών που ζητούν την αναστολή των γ.τ. καλλιεργειών. O Ιρλανδός υπουργός Ciaran Cuffe ήταν ιδιαίτερα αιχμηρή στη διάρκεια μιας δημόσιας συζήτησης, λέγοντας ότι “ανυπομονεί” να δει πώς θα χειριστεί η Κομισιόν τα αποτελέσματα αυτής της εκστρατείας. Ο επίτροπος Υγείας John Dalli, ο οποίος εμμέσως τάσσεται υπέρ της διευκόλυνσης αδειοδοτήσης των γ.τ.ο., δήλωσε ότι θα “παραλάβει” τις υπογραφές, παραδεχόμενος ότι “δεν μπορεί να τις αγνοήσει. Δεν παρέλειψε να τονίσει ωστόσο ότι ο μηχανισμός της νέας διαδικασίας της πρωτοβουλίας πολιτών της Ευρωπαϊκής Ένωσης “ακόμη δεν έχει αποφασιστεί από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.”

        Είναι η πρώτη φορά που η Ε.Ε. έχει να αντιμετωπίσει μια τέτοια γενικότερη πρόκληση, καθώς οι προτάσεις του Dalli για εθνικοποίηση των αποφάσεων σχετικά με τους γ.τ.ο. ήδη επικρίνονται από τη Γερμανία με το σκεπτικό ότι θα σημάνουν το τέλος της οικονομικής ολοκλήρωσης της Ε.Ε. Ο Γερμανός υπουργός Norbert  Rottgen δήλωσε σχετικά ότι η εθνικοποίηση αποδοχής των γ.τ.ο. “θα σήμαινε de facto ότι δεν έχουμε μια ενιαία αγορά.” καθώς και ότι η νομική βάση επί της οποίας η Επιτροπή προσπαθεί να αντιμετωπίσει τις απειλές του ΠΟΕ είναι “άκρως αμφιλεγόμενη”.

        Για την πρόταση της Κομισιόν οι δηλώσεις άλλων χωρών ήταν το ίδιο αρνητικές. Το Λουξεμβούργο δήλωσε ότι η ιδέα «θα είχε νόημα μόνον αν τροποποιηθεί,” ενώ η Φινλανδία παραπονέθηκε ότι “διευκρινίζει το τι δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί, αλλά όχι το τι πραγματικά μπορεί,” Η Ισπανία διατείνεται ότι “δεν παρέχει εγγυήσεις”, ενώ η Ιταλία, την απέρριψε ως «μη κατάλληλη απόκριση.” Ακόμη και η “ουδέτερη”  Σλοβακία, δήλωσε ότι επιθυμεί μια “κοινή προσέγγιση”, ενώ η Βρετανία επανέλαβε προηγούμενες ενδείξεις ότι θα ακολουθήσει την πλειοψηφία, λαμβάνοντας υπόψη ότι οι κύριοι στόχοι της πολιτικής της βρίσκονται αλλού.

        Με τον προτεινόμενο κανονισμό καταργείται στην πράξη η Κοινή Αγροτική Πολιτική, καθώς δίνεται η δυνατότητα στα κράτη-μέλη να επιτρέπουν κατά το δοκούν την καλλιέργεια μεταλλαγμένων στα εδάφη τους. Με δεδομένη την ελεύθερη διακίνηση αγαθών εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ακόμη και οι χώρες που επιθυμούν την πλήρη απαγόρευση της καλλιέργειας γ.τ.ο. στην επικράτειά τους, θα είναι αδύνατο να απαγορεύσουν την εισαγωγή τους από κράτη-μέλη με διαφορετική αγροτική πολιτική. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου θα μπορέσει με ευκολία να επιβάλει την εισαγωγή μεταλλαγμένων από τρίτες χώρες, όπως οι Η.Π.Α., σε οποιοδήποτε κράτος-μέλος επιλέξει να αντισταθεί στα συμφέροντα των εταιριών που προωθούν γενετικά τροποποιημένους σπόρους και προϊόντα.

        Ενδιαφέρον ωστόσο ήταν η διττή προσέγγιση της Ελληνικής κυβέρνησης μέσω της υπουργού κ. Μπιρμπιλή η οποία στο δελτίο τύπου δημοσιοποίησε την στάση της στο συμβούλιο υπουργών, δηλώνοντας ότι “η υπουργός επικρότησε την ανάγκη για ένα τέτοιο κανονισμό, αναφέροντας τις ειδικές συνθήκες που επικρατούν στην Ελλάδα (μικρός κλήρος, κίνδυνος επιμόλυνσης, κ.λπ.)”. Η δήλωση αυτή χαρακτηρίστηκε ως μονόπλευρη ενημέρωση, η οποία ουσιαστικά αποσιωπά σημαντικές πλευρές του σχεδίου του Κανονισμού, προκειμένου να παρουσιάσει τη στάση της υπουργού ως θετική και υπέρ της προστασίας του περιβάλλοντος και της δημόσιας υγείας.

        Με τον ίδιο τρόπο ο νέος υπουργός αγροτικής ανάπτυξης κ. Σκανδαλίδης εμφάνισε μια επικοινωνιακή αποκήρυξη των γ.τ.ο. δηλώνοντας “θα συνεχιστεί η ίδια πολιτική εναντίον των μεταλλαγμένων μιας και απορρίπτονται από την ελληνική κοινωνία για τους κινδύνους που συνεπάγονται στο περιβάλλον, στη δημόσια υγεία αλλά και στα βιολογικά και ποιοτικά προϊόντα”. Ωστόσο σε δελτίο Τύπου που εξέδωσε την επομένη του Συμβουλίου Γεωργίας της Ε.Ε. στις 27 Σεπτεμβρίου, όπου πραγματοποιήθηκε μια πρώτη συζήτηση για το σχέδιο Κανονισμού για την τροποποίηση της Οδηγίας 18 του 2001, αποσιώπησε τη θέση που κράτησε ο ίδιος. 
       Στις 30 Σεπτέμβρη, σε κοινή συνεδρίαση των Κοινοβουλευτικών Επιτροπών Ευρωπαϊκών Υποθέσεων και Παραγωγής και Εμπορίου, επίσης δεν τόλμησε να παρουσιάσει ανοιχτά τη θέση που διατύπωσε στο Συμβούλιο και παρέμεινε απλά στο ότι το σχέδιο Κανονισμού είναι προς θετική κατεύθυνση, καθώς δίνει την ελευθερία στα κράτη-μέλη να αποφασίζουν για την καλλιέργεια τους στην επικράτειά τους. Εγείρονται έτσι ερωτήματα και αμφιβολίες για την πραγματική στάση της ελληνικής κυβέρνησης στις επόμενες κινήσεις της σε Ευρωπαϊκό επίπεδο που θα επηρεάσει άμεσα την τοπική γεωργία.

(Πηγή: Biotech Watch)

Φωτό: wikimedia

25 Οκτωβρίου 2010