ΣΕ ΑΜΕΣΟ ΚΙΝΔΥΝΟ ΟΙ ΠΟΤΑΜΟΙ ΣΕ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΕΠΙΠΕΔΟ

Η υποβάθμιση των υδάτων των ποταμών αποτελεί ένα παγκόσμιο φαινόμενο που δεν γνωρίζει σύνορα και αποτελεί ένα φαινόμενο που έχει ήδη μεγάλες επιπτώσεις σε τεράστιο ποσοστό του παγκόσμιου πληθυσμού.  
      Οχτώ στους δέκα κατοίκους του πλανήτη ζουν κοντά σε κάποιον ποταμό του οποίου η ύπαρξη κινδυνεύει άμεσα. 

       Η έρευνα που διεξήχθη από ερευνητική ομάδα του City University της Νέας Υόρκης και δημοσιεύεται στην επιθεώρηση Nature αναφέρει ότι απειλείται άμεσα η συντριπτική πλειοψηφία των ποταμών του πλανήτη.

        Η υποβάθμιση των ποταμών εξαιτίας μιας σειράς επιπτώσεων ως αποτέλεσμα της αλόγιστης ανθρώπινης δράσης δεν γνωρίζει σύνορα και μεγέθη.

       Κάποιοι από τους πλέον ευάλωτους ποταμούς βρίσκονται στις Η.Π.Α. ή την Ευρώπη, ενώ ο κίνδυνος δεν επηρρεάζεται από το μέγεθός τους.

        Οι σημαντικότεροι λόγοι υποβάθμισης των ποταμών παγκοσμίως είναι: 
-η δημιουργία φραγμάτων, 
-οι αγροτικές απορροές, 
-τα φυτοφάρμακα,
-η μόλυνση από τα βιομηχανικά λύματα, 
-η εμφάνιση νέων ειδών στην πανίδα και τη χλωρίδα των ποταμών, 
-η διάβρωση εξαιτίας της αποψίλωσης των δασών, 
-η υπεραλιεία, 
-οι ακατάλληλες μέθοδοι άρδευσης. 

        Με εξαίρεση κάποιους ποταμούς στις αρκτικές περιοχές ή σε ανεκμετάλλευτες ακόμα ζώνες στους Τροπικούς, η υποβάθμιση των ποταμών σε παγκόσμια κλίμακα επηρεάζει την ποιότητα ζωής και την πρόσβαση σε νερό 5.5 δις ανθρώπων, ενώ 65% των κατοικούμενων περιοχών του πλανήτη βρίσκονται σε κατάσταση μετρίου έως και υψηλού κινδύνου εξαιτίας του φαινομένου. Οι ποταμοί παραμένουν η μεγαλύτερη πηγή πόσιμου και καθαρού νερού για τον παγκόσμιο πληθυσμό.

        Ιδιαίτερη εντύπωση προκάλεσε και το γεγονός ότι σύμφωνα με την έρευνα πολλοί από τους πλέον απειλούμενους ποταμούς του πλανήτη, βρίσκονται στις Η.Π.Α. και την Ευρώπη, αφού μέχρι τώρα αρκετοί θεωρούσαν επαρκή τα μέτρα που είχαν λάβει οι κυβερνήσεις των ανεπτυγμένων κρατών για τη διάσωση των ποταμών. 
       Αυτό συμβαίνει επειδή, παρά το γεγονός ότι κάποια κράτη ξοδεύουν μεγάλα ποσά στην προσπάθειά τους να αντιμετωπίσουν τα συμπτώματα της υποβάθμισης των ποταμών, εξακολουθούν να αγνοούν τις αιτίες που οδηγούν στο φαινόμενο. Σε κάποιους ποταμούς των Ηνωμένων Πολιτειών για παράδειγμα βρέθηκαν τεράστιες ποσότητες χημικών αποβλήτων, με συνέπειες καταστροφικές για τηn άλγη αλλά και τα ψάρια και άλλα ποτάμια ζώα.  

       Οι κυβερνήσεις όμως –όπου υπάρχει η οικονομική δυνατότητα και η αντίστοιχη πολιτική βούληση- δίνουν έμφαση στα συμπτώματα αντί να επικεντρωθούν στις αιτίες τους, προτιμώντας το μέγιστο και άμεσο οικονομικό όφελος. 
       Έτσι, υπάρχει έλλειψη επενδύσεων και μέτρων που θα στοχεύουν στην αντιμετώπιση των αιτιών. Οι επιπτώσεις της έλλειψης πρόληψης  σε επίπεδο πρόσβασης και ποιότητας υδάτων, σε επίπεδο προστασίας της βιοποικιλότητας, και εν τέλει μακροπρόθεσμα και σε οικονομικό επίπεδο, αποδεικνύονται καταστροφικές.

(Πηγές: http://www.mongabay.com/ , Nature , Environmental News Network)

Άρης Καπαράκης
Συνεργάτης της ΜΚΟ Σόλων
aris@solon.org.gr

5 Οκτωβρίου 2010