ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ, ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗ & ΠΟΛΙΤΙΚΗ

TA HNΩΜΕΝΑ ΕΘΝΗ ΥΠΗΡΕΤΕΣ ΜΙΑΣ ΠΟΛΥΕΘΝΙΚΗΣ

Niger Delta 2007 1 - Σόλων ΜΚΟ
image_pdfimage_print

Niger Delta 2007 1 - Σόλων ΜΚΟΠαγκόσμια κατακραυγή έχει προκαλέσει το πόρισμα έκθεσης του Περιβαλλοντικού Προγράμματος των Ηνωμένων Εθνών (UNEP), σύμφωνα με την οποία για το 90% των διαρροών πετρελαίου στην Νιγηρία ευθύνονται οι ντόπιοι κάτοικοι και όχι οι απαρχαιωμένες και ελάχιστα συντηρημένες εγκαταστάσεις της εταιρίας Shell, με έξοδα της οποίας πραγματοποιήθηκε άλλωστε και η έρευνα για την εκπόνηση της έκθεσης.

        Η πολυεθνική εταιρία, η δράση της οποίας στην πρώτη πετρελαιαγωγό χώρα της Αφρικής Νιγηρία, έχει στρέψει αρκετές φορές τα βλέμματα του παγκόσμιου τύπου πάνω της, ισχυριζόταν από την δεκαετία του ’80 ήδη, ότι οι επιθέσεις ντόπιων ανταρτών και κατοίκων ευθύνονταν για το 80% τουλάχιστον των διαρροών πετρελαίου από τις εγκαταστάσεις της.

Σύμφωνα με την έκθεση που βασίστηκε σε «τριετή έρευνα» στην περιοχή και η οποία αναμένεται να δει σύντομα το φως της δημοσιότητας, η πολυεθνική εταιρία Shell ευθύνεται μόλις για το 10% των διαρροών πετρελαίου στην περιοχή, επιρρίπτοντας την ευθύνη για το υπόλοιπο 90% στις επιθέσεις των ντόπιων με στόχο την κλοπή ή το σαμποτάζ.

         Η UNEP υπό το βάρος των αντιδράσεων που προκάλεσαν τα στοιχεία της έκθεσης που διέρρευσαν στη δημοσιότητα, παραδέχθηκε[1] ότι τα νούμερα που παραθέτει στηρίζονται σε στοιχεία προερχόμενα από την ίδια την εταιρία –η οποία πλήρωσε για την έκθεση- και την νιγηριανή κυβέρνηση -η οποία βοηθά σταθερά την εταιρία στη δράση της στην περιοχή.

       Τα ερωτηματικά βέβαια που προκαλεί το πόρισμα της έκθεσης –έστω και αν αυτή έχει «παραγγελθεί» από την Shell– είναι πάρα πολλά, ιδίως σε ότι έχει να κάνει με την αξιοπιστία και την αμεροληψία της Επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών. Χαρακτηριστικό είναι άλλωστε το γεγονός ότι προγενέστερα στοιχεία των ίδιων των Ηνωμένων Εθνών είναι ακριβώς αντίθετα της έκθεσης!

      Ο καθηγητής Ρίτσαρντ Στάινερ, ειδικός σε ζητήματα πετρελαϊκής παραγωγής και καταστροφών προερχόμενων από το πετρέλαιο, σχολιάζοντας την έκθεση, αναφέρει ότι το μεγαλύτερο μέρος των διαρροών οφείλεται στις κακές πρακτικές της Shell παρά στις προσπάθειες κλοπής πετρελαίου ή καταστροφής των εγκαταστάσεων της εταιρίας από παραστρατιωτικές ομάδες.

       Ο Ν’Νίμο Μπάσεϊ, μέλος της οργάνωσης Friends of the Earth International και διευθυντής της τοπικής περιβαλλοντικής οργάνωσης Environmental Rights Action χαρακτηρίζει το πόρισμα της UNEP «απίστευτο» προσθέτοντας ότι τα στοιχεία που υπάρχουν δείχνουν «το ακριβώς αντίθετο αποτέλεσμα» σχετικά με τους υπαίτιους της τεράστιας περιβαλλοντικής καταστροφής στο Δέλτα του Νίγηρα και ιδίως στην περιοχή Ogoniland[2]. Με τον κ. Μπάσεϊ φαίνεται να συμφωνούν και τα περισσότερα μέχρι σήμερα στοιχεία των ίδιων των Ηνωμένων Εθνών, σύμφωνα με τα οποία οι επιθέσεις σαμποτάζ είναι υπεύθυνες για το 15% περίπου των διαρροών πετρελαίου στην περιοχή[3].

        Η περιβαλλοντική καταστροφή από την εξόρυξη και επεξεργασία πετρελαίου στην περιοχή είναι από τις μεγαλύτερες στον κόσμοΜόνο τα τέσσερα τελευταία χρόνια η νιγηριανή κυβέρνηση υπολογίζει ότι έχουν λάβει χώρα περισσότερα από 3.200  περιστατικά διαρροών πετρελαίου, ενώ το 77% των διαρροών δεν έχει καθαριστεί, μολύνοντας την περιοχή. Γενιές ολόκληρες ζουν βλέποντας την μία πετρελαιοκηλίδα μετά την άλλη και σε συνδυασμό με την χαοτική πολιτική κατάσταση στην χώρα, το Δέλτα του Νίγηρα αποτελεί ένα από χειρότερα σημεία του πλανήτη.

       Υπολογίζεται ότι τουλάχιστον οι μισές κοινότητες που βρίσκονται στην περιοχή που ζει η φυλή Όγκονι, στην καρδιά των πετρελαϊκών εγκαταστάσεων, δεν έχουν πρόσβαση σε καθαρό νερό. Χαρακτηριστικό είναι ότι σε πολλές κοινότητες το προσδόκιμο ζωής έχει μειωθεί στα 40 έτη για τις δύο τελευταίες γενεές[4].

         Οι τοπικές κοινότητες με την αρωγή πολλών οργανώσεων και φορέων ανά τον κόσμο δεν έχουν σταματήσει εδώ και χρόνια να διαμαρτύρονται για την δημιουργηθείσα κατάσταση, αλλά προς το παρόν δεν μπορούν παρά να περιμένουν τις εξελίξεις από μία άλλη γωνιά του κόσμου, το Εκουαδόρ: εκεί, το 2011 αναμένεται η οριστική απόφαση για τις ευθύνες και την τελική αποζημίωση που θα πρέπει να καταβάλλει η πολυεθνική εταιρία Chevron για τις καταστροφές που η δράση της επέφερε σε περιοχές του Αμαζονίου. 

      Η απόφαση στην υπόθεση TexacoEcuador ίσως αποτελέσει το δικαστικό προηγούμενο που χρειάζονται οι τοπικές κοινότητες και ανοίξει τους «ασκούς του Αιόλου» για την υπόθεση στο Δέλτα του Νίγηρα. Γιατί σύμφωνα με τους ισχυρισμούς τους η δράση της εταιρίας, εκτός της περιβαλλοντικής και ανθρωπιστικής καταστροφής που έχει επιφέρει στο Δέλτα του Νίγηρα, κατηγορείται για κατάφορη παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων[5], ενώ επεκτείνεται εδώ και πολλές δεκαετίες και στον χρηματισμό κυβερνητικών και άλλων φορέων αλλά και στην υποστήριξη του νιγηριανού καθεστώτος[6]. Ήδη άλλωστε εκκρεμούν δεκάδες δικαστικές υποθέσεις εναντίον της εταιρίας.

       Από την άλλη πλευρά οι κυβερνητικές αρχές, προτιμούν μια ανυπολόγιστη ανθρωπιστική και περιβαλλοντική καταστροφή, από την απώλεια του 65% των κρατικών εσόδων τα οποία προέρχονται από το πετρέλαιο[7]ενώ η Shell δεν θέλει με κανέναν τρόπο να απολέσει το 10% της παγκόσμιας παραγωγής της. Η εταιρία συνεχίζει έτσι να επιρρίπτει τις ευθύνες για όλες σχεδόν τις διαρροές πετρελαίου στους ντόπιους, να συγχέει την περιβαλλοντική και ανθρωπιστική καταστροφή με το σαμποτάζ και τις ληστείες και τώρα «παραγγέλνει» μια έκθεση για να βελτιώσει την εικόνα της σε διεθνές επίπεδο. Και δυστυχώς φαίνεται ότι τα Ηνωμένα Έθνη αποτελούν το σημαντικότερο αρωγό της.

[1] UN report on Nigeria oil spills relies too heavily on data from Shell, The Guardian, 25 Αυγούστου 2010 
[2] Outrage at UN decision to exonerate Shell for oil pollution in Niger delta, The Guardian, 22 Αυγούστου 2010
[3] Nigeria: Independent Figures Dispute UN’s Findings
[4] βλ. [2]
[5] Nigeria: New Amnesty report exposes human rights abuses by Shell and other oil companies – Έκθεση Βρετανικού τμήματος Διεθνούς ΑμνηστίαςΙούλιος 2009, 
[6] Shell admits fueling corruption, BBC, 11 Ιουνίου 2004 
[7] U.S. Energy Information Administration – Nigeria-Background

Διαβάστε επίσης – Texaco-Ecuador: Μια υπόθεση ενάντια στη λογική 

Άρης Καπαράκης
Συνεργάτης της ΜΚΟ Σόλων
aris@solon.org.gr 

26 Aυγούστου 2010

Σχετικά άρθρα