1

ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ: ΠΑΛΗ ΜΕΤΑΞΥ ΣΩΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΕΓΚΕΦΑΛΟΥ

Η πικρή αλήθεια είναι ότι ο εγκέφαλος μας δεν πρόκειται να  βοηθήσει αν παχύνουμε. Η κατασκευή του ανθρώπινου εγκεφάλου, είχε τελειοποιηθεί στους πρωτόγονους ανθρώπους, και η μορφή του δεν έχει αλλάξει από τότε. Οι λειτουργικοί μηχανισμοί του εγκεφάλου μας είχαν καθοριστεί με βάση τις καθημερινές δραστηριότητες και ανάγκες του πρωτόγονου ανθρώπου. 

       Σ’ εκείνες, λοιπόν, τις εποχές ο άνθρωπος βρισκόταν διαρκώς σε κίνηση, στην προσπάθεια του να βρει την τροφή του για να επιβιώσει. Θέλοντας λοιπόν, ο οργανισμός του να τον προστατεύσει από πιθανή ασιτία, δημιούργησε μηχανισμούς αποθήκευσης λίπους. Και εδώ είναι η διαφορά με το σήμερα. Ο σημερινός άνθρωπος εξακολουθεί να χρησιμοποιεί τους ίδιους μηχανισμούς, σήμερα όμως δεν τους χρησιμοποιεί προς όφελός του, αλλά εις βάρος του.

Ενώ ο πρωτόγονος άνθρωπος χρησιμοποιούσε την αποθηκευμένη του ενέργεια μέσω της διαρκούς κίνησης, ο σημερινός τρόπος ζωής, κάθε άλλο παρά δραστήριος είναι,  με αποτέλεσμα η αποθηκευμένη ενέργεια να μην καταναλώνεται. Αντίθετα, διογκώνεται, προκαλώντας με αυτόν τον τρόπο τη παχυσαρκία και όλες τις παθήσεις που συνδέονται με αυτήν π.χ. διαβήτης, καρδιαγγειακά νοσήματα κ.ά. 

        Για να γίνει πιο κατανοητό το παραπάνω συμπέρασμα θα πρέπει να επισημάνουμε το εξής: ο ανθρώπινος οργανισμός έχει κατασκευαστεί με τέτοιο τρόπο, ώστε όταν αντιλαμβάνεται μειωμένη  πρόσληψη τροφής, καταφεύγει σε διάφορες μεθόδους, οι οποίες θα διατηρήσουν το ήδη υπάρχον βάρος σταθερό,  επειδή παίρνει μηνύματα κινδύνου. Με ποιόν τρόπο λοιπόν γίνεται αυτό; Ο εγκέφαλος μας χρησιμοποιεί ορισμένους δείκτες, για να παρακολουθεί τις ενεργειακές ανάγκες του σώματος. Ένας από αυτούς τους δείκτες, είναι η  λεπτίνη. Η λεπτίνη λοιπόν κρατάει ενήμερο τον εγκέφαλο για τα επίπεδα του λίπους στο σώμα μας. Μόλις η λεπτίνη δείξει πτωτικά επίπεδα λίπους, τότε ενεργοποιείται ο μηχανισμός της πείνας και κατ’ επέκταση η αύξηση του βάρους.

       Άλλος ένας δείκτης που εξυπηρετεί τους ίδιους σκοπούς είναι και η ινσουλίνη. Η ινσουλίνη παράγεται από το πάγκρεας μετά τα γεύματα και μεταφέρει το μήνυμα σε πλήθος λιποκυττάρων να αποθηκεύσουν τη γλυκόζη που απελευθερώνεται από τις τροφές σε ενέργεια. 
       Η διαφορά των δυο δεικτών, της λεπτίνης και της ινσουλίνης, είναι ότι η λεπτίνη φροντίζει για το υποδόριο λίπος, ενώ η ινσουλίνη για το σπλαγχνικό, το οποίο συσχετίζεται με την εμφάνιση πολλών παθήσεων, ανάμεσα τους και του διαβήτη.

       Επίσης,  κάτι άλλο που πρέπει να επισημανθεί, είναι ότι στον εγκέφαλό μας δεν αρέσει να χρησιμοποιεί το αποθηκευμένο λίπος για τις καθημερινές του δραστηριότητες, αλλά προτιμάει να το κρατάει, για τις περιπτώσεις που κρίνει αναγκαίες για την επιβίωση μας. Κάντε έναν απλό παραλληλισμό. Θα χρησιμοποιούσατε τα χρήματα που αποταμιεύετε, για να βάζετε βενζίνη στο αυτοκίνητο σας; 

        Φαίνεται λοιπόν ξεκάθαρα, ότι το μείζον θέμα της παχυσαρκίας είναι στην ουσία μια καθημερινή πάλη μεταξύ μας και του εγκεφάλου μας. Πρέπει λοιπόν να βρούμε τρόπους να τον ξεγελάσουμε και να μην τον αφήνουμε να μας κατευθύνει αυτός αλλά να τον ελέγχουμε εμείς. 

        Μια καλή αρχή είναι να αυξήσουμε την φυσική μας δραστηριότητα, έτσι ώστε να δαπανούμε την αποθηκευμένη μας ενέργεια, όπως επίσης να βρίσκουμε τρόπους απόσπασης του μυαλού μας από το φαγητό π.χ. όταν ο εγκέφαλος μας, μας στέλνει μηνύματα πείνας εμείς ας το αναγνωρίσουμε  αυτό και ας αντιδράσουμε: ας κάνουμε κάτι άλλο, ας διαβάσουμε, ας περπατήσουμε, ας παίξουμε με τα παιδιά μας, ας κάνουμε βόλτα στα μαγαζιά, ας πάρουμε τηλέφωνο ένα φίλο, ας κάνουμε κάποιο άθλημα. Μόλις φτάσουμε σε αυτό το επίπεδο, θα μας ευγνωμονεί ο εγκέφαλος μας, που δεν τον κουράζουμε.  Το ίδιο και η ζυγαριά μας!

Κατερίνα Κρητικού, διατροφολόγος

(Με την ευγενική παραχώριση του mednutrition.gr)

29 Ιουνίου 2010