TO ΣΙΔΕΡΕΝΙΟ ΚΛΟΥΒΙ ΤΟΥ ΓΡΑΦΕΙΟΚΡΑΤΙΚΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΣ (του Στίβεν Μπεστ)
«Ο Χέγκελ παρατηρεί κάπου ότι όλα τα μεγάλα, κοσμοϊστορικά γεγονότα και προσωπικότητες εμφανίζονται, τρόπον τινά, δύο φορές. Έχει ξεχάσει να προσθέσει: την πρώτη φορά ως τραγωδία, τη δεύτερη ως φάρσα.»
Karl Marx
Το σύγχρονο κίνημα των «δικαιωμάτων» των ζώων μετράει μόνο μερικές δεκαετίες ζωής. Σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα, έχει καταστήσει την παρουσία του σαφώς αισθητή στην κοινωνία.
Υπάρχουν πολλά ελπιδοφόρα σημάδια εξέλιξης στις κοινωνικές τοποθετήσεις και στη μεταχείριση των ζώων, που κυμαίνονται από τις αυξημένες νομικές κυρώσεις για την κακοποίηση ζώων ως την ανάπτυξη του νομικού τομέα σχετικά με τα ζώα και την αύξηση της δημοτικότητας των ζωικών μελετών στην ανώτατη εκπαίδευση. Εν τούτοις, θα ήταν σοβαρό λάθος να καταλήξουμε στο συμπέρασμα ότι «κερδίζουμε» ή ότι σημειώνουμε «πρόοδο» με έναν αληθινά σημαντικό τρόπο, ή ότι μπορούμε να πορευτούμε στο μέλλον πάνω στα φτερά των mainstream οργανώσεων και στη νομοθετικά-βασισμένη τακτικής τους. Τα σφάλματα της επικρατούσας τάσης Ομοίως, οτιδήποτε κι αν έχει κάποιος λαμπερός δημοσιοσχεσίτης να καταλογίσει στις τελευταίες δεκαετίες του κινήματος της υπεράσπισης των ζώων, κάποιος πρέπει να αντιμετωπίσει τα τρομαχτικά γεγονότα ότι ακόμα περισσότερα ζώα πεθαίνουν κάθε χρόνο στα σφαγεία, στα εργαστήρια ζωοτομίας, και στα «καταφύγια» ζώων, ενώ η βιομηχανία γούνας έχει κάνει μια τεράστια επιστροφή. Ομοίως, μετά από τρεις δεκαετίες δραστηριότητας, το κίνημα της υπεράσπισης των ζώων παραμένει συντριπτικά ένα λευκό, μεσοαστικό κίνημα που έχει κερδίσει λίγους υποστηρικτές από έγχρωμες κοινότητες ή από κινήματα κοινωνικής δικαιοσύνης. Έτσι εάν μετράμε τον αριθμό των θυμάτων σε αυτόν τον πόλεμο απελευθέρωσης, επιλέγοντας ένα κριτήριο, η πλευρά μας μετά βίας κερδίζει. Κατά τη διάρκεια των προηγούμενων δύο δεκαετιών, οι Αμερικανοί έχουν ρίξει 40 δισεκατομμύρια δολάρια σε θέματα προστασίας ζώων, περίπου 2 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως, ενώ 3.000 εθελοντικές οργανώσεις δούλεψαν δισεκατομμύρια ώρες. Και για ποιο λόγο; Για περισσότερο θάνατο και μεγαλύτερα κλουβιά; Καθώς οι ακτιβιστές περιφέρονται άσκοπα σε χλιδάτα ξενοδοχεία κηρύσσοντας τη χορωδία τους στα ατελείωτα συνέδρια και φεστιβάλ του Εγώ, ο εχθρός αυξάνεται σε αριθμό και δύναμη. Εν τω μεταξύ, η ουσιαστική τακτική που έχει πραγματικά αποδείξει την αξία της και τη δουλειά της εκεί όπου οι άλλοι αποτυγχάνουν – οι μέθοδοι του ALF, της SHAC, και η άμεση δράση γενικά – έχουν απορριφθεί και καθυβριστεί από τα τεράστια δρεπάνια του κινήματος. Πολλά άτομα και οργανώσεις – καμία πιο επιθετική από την Humane Society of the United States (HSUS) – στην πραγματικότητα έχουν υιοθετήσει με υπερβάλλοντα ζήλο τη δολοφονική φωνή των εταιρικών-κρατικών μηχανισμών και έχουν καταδικάσει την άμεση δράση ως βίαια, τρομοκρατική, και αντιθετική στις αξίες του κινήματος της υπεράσπισης των ζώων. Ο θανατηφόρος ιός του Μακαρθισμού έχει μολύνει το κίνημά μας. Οι ηθικοί καθαρολόγοι και νομιμόφρονες εκλιπαρούν τους υπερασπιστές της άμεσης δράσης να εξαγνίσουν το «βίαιο και εξτρεμιστικό» στοιχείο έτσι ώστε οι φωνές της λογικής, του οίκτου, και της μετριοπάθειας να επικρατήσουν. Και θα επικρατήσουν, καλούμαστε να πιστέψουμε, με αρκετούς επαγγελματίες, γραφειοκράτες, λομπίστες, και δικηγόρους που γεμίζουν τους διαδρόμους και τις αίθουσες του Κογκρέσου, πείθοντας τους «εκλεγμένους αντιπροσώπους» μας οι οποίοι – φυσικά! – εξυπηρετούν μόνο τα συμφέροντα του κόσμου, και ποτέ τη θέληση των εταιριών. Είναι θλιβερό το ότι μια τέτοια αφέλεια ακόμα εμποδίζει τα κοινωνικά κινήματα σήμερα, καθώς ολόκληρη η ιστορία της κρατικής καταστολής, της πολιτικής δωροδοκίας, και της εταιρικής ηγεμονίας διαψεύδει αυτές τις μαλακίες σε κάθε της στροφή. Στην επιταχυνόμενη φάση της οικολογικής κρίσης, το να γίνει κάτι είναι πλέον ζήτημα ζωής και θανάτου και δεν έχουμε την πολυτέλεια να περιμένουμε την αλλαγή να ξετυλιχθεί μέσα σε μια μακροχρόνια πορεία δια μέσω των θεσμών.
Μαθήματα από το περιβαλλοντικό κίνημα Η συνταγή του κινήματος για την επιτυχία, εντούτοις, γρήγορα μετατράπηκε σε φόρμουλα για την καταστροφή καθώς οι μεγάλες περιβαλλοντικές ομάδες όλο και περισσότερο έμοιαζαν με τις εταιρίες που κατέκριναν και, στην πραγματικότητα, οι ίδιες εξελίχθηκαν σε εταιρίες και σε ενδιαφερόμενες για τον εαυτό τους κερδοφόρες μηχανές. Οργανώσεις μεγαθήρια όπως οι Friends of the Earth, η Wilderness Society, και η Nature Conservancy που συστάθηκε ως «Gang of Ten». Διακρίθηκαν για τις εταιρικές και γραφειοκρατικές δομές τους κατά τις οποίες η λήψη αποφάσεων προερχόταν από τους επαγγελματίες στην κορυφή εκ των οποίων κανείς δεν είχε καταβολές ως πολίτης από επίπεδο βάσης. Η Gang of Ten προσέλαβε λογιστές και MBAs αντί για ακτιβιστές, ξόδεψε περισσότερο χρόνο και ενέργεια σε εκστρατείες μαζικής αποστολής γραμμάτων απ’ ότι στην πραγματική υπεράσπιση, και τα χρήματά τους σπαταλήθηκαν στη στήριξη των προϋπολογισμών και των γραφειοκρατισμών τους αντί για την προστασία του περιβάλλοντος. Έκαναν συμβιβαστικές συμφωνίες για να πάρουν ψήφους για την νομοθεσία η οποία ήταν χαλαρή, συνεχώς αναθεωρούμενη για να ενισχύσει τα εταιρικά συμφέροντα, και φτωχά επιβεβλημένη. Τα σημαντικά κέρδη στο περιβαλλοντικό κίνημα ήρθαν προς το τέλος της δεκαετίας του ’70 και στις αρχές της δεκαετίας του ’80, με την εμφάνιση χιλιάδων οργανώσεων σε επίπεδο βάσης μη υπόχρεες σε προστάτες, εταιρίες, και πολιτικούς, μαζί με την τακτική άμεσης δράσης του Paul Watson και της Sea Shepherd Conservation Society, της Earth First!, και του Earth Liberation Front.
Προβλήματα στο σπίτι μας Δυστυχώς, τα ίδια προβλήματα και οι ίδιες παθολογίες που ακρωτηρίασαν την ενδεχόμενη δύναμη ενός μαζικού περιβαλλοντικού κινήματος, ξαναδιπλώνονται στο κίνημα της υπεράσπισης των ζώων. Όπως ο Gary Francione, η Joan Dunayer, και άλλοι έχουν παραπονεθεί, είναι δύσκολο ακόμη και να βρεθεί μια συνεπής φιλοσοφία για τα δικαιώματα των ζώων και μια συνεπής πολιτική στο κίνημα, δεδομένου ότι οι περισσότερες εκστρατείες στην πραγματικότητα είναι συμβιβασμένες με τις εταιρίες, είναι ευημερίστικες εκστρατείες που καλοντύνονται με μια γλώσσα δικαιωμάτων και επιδιώκουν μείωση των βασάνων αντί για την κατάργηση των πρωταρχικών αιτιών της εκμετάλλευσης. Μέσω της επιρροής του ALF και της SHAC, μια παρουσία μάχιμης άμεσης δράσης έχει περιχαρακωθεί στο κίνημα υπεράσπισης των ζώων (το ALF αρχίζοντας τη δεκαετία του ’80 και η SHAC στα τέλη της δεκαετίας του ’90), αλλά στις περισσότερες περιπτώσεις η άμεση δράση είτε αποφεύγεται, είτε δυσφημείται από το φόβο της κρατικής καταστολής ή εξαιτίας της απώλειας των πανίσχυρων χρηματοδοτήσεων και των χρημάτων των αρωγών μέσω της μόλυνσης με τη διαμάχη.
Ο νέος Γολιάθ Η HSUS είναι μια τεράστια, παγκόσμια αυτοκρατορία, με γραφεία σε όλο τον κόσμο, 10 τοπικά γραφεία στις ΗΠΑ, και πλοκάμια σε ένα δίκτυο άλλων οργανώσεων και θυγατρικών. Ενώ δεν έχει καμία σχέση με τις τοπικές ανθρωπιστικές οργανώσεις και τα καταφύγια ζώων οπουδήποτε στις ΗΠΑ, η HSUS ελέγχει δεκάδες νόμιμες εταιρίες σε όλο τον κόσμο, όπως η Earthvoice, η Wildlife Land Trust, η Earthkind USA, και η UK World Society for the Protection of Animals. Όπως άλλες διεθνικές εταιρίες, το συγκρότημα επιχειρήσεων της HSUS επιζεί μέσα από την ατέλειωτη επέκταση και ανάπτυξη. Από τα 30.000 μέλη της και τον ετήσιο προϋπολογισμό των 500.000 δολαρίων το 1970, έχει σχηματίσει ένα σώμα 9 εκατομμυρίων μελών με ένα ενεργό προϋπολογισμό σχεδόν 100 εκατομμυρίων δολαρίων το 2005. Ένας τέτοιος κολοσσός έχει μια επίδραση ομογενοποίησης στο κίνημα δια μέσω του οποίου μονοπωλεί τις δωρεές σε ζητήματα σχετικά με ζώα, διατάζει ακόμα περισσότερα μίντια, προπαγανδίζει την ευημερίστικη ιδεολογία, δέχεται ακτιβιστές που είναι χρήσιμοι για τα προγράμματά της, και συκοφαντεί τις προσεγγίσεις άμεσης δράσης, όλα αυτά ενώ μένει αποσυνδεδεμένη από τις τοπικές ανθρωπιστικές οργανώσεις και τα καταφύγια ζώων συνολικά (εκτός αν είναι πρόθυμοι να καταβάλουν στην HSUS μια εισφορά για τις υπηρεσίες της και τις συμβουλές της). Βεβαίως, η HSUS έχει βοηθήσει τα ζώα με διάφορους τρόπους και έχει βοηθήσει να καταχωρηθούν επιτυχώς διάφορες νομοθετικές νίκες ενάντια στις κοκορομαχίες, τη σφαγή αλόγων, και άλλες αγριότητες, και κάτω από την ηγεσία του Pacelle προοδευτικά υποστηρίζει μια βίγκαν ατζέντα. Αλλά επίσης είναι μια τεράστια γραφειοκρατική οργάνωση με τα δικά της συμφέροντα και ανάγκες (όπως το να πληρώνει στον Pacelle ετήσιο μισθό 300.000 δολάρια), που έχει υιοθετήσει πολλά από τα ανεπιτυχή χαρακτηριστικά των mainstream περιβαλλοντικών κινημάτων. Καμία τέτοια αυτοκρατορία και γραφειοκρατία δεν μπορεί να διατηρηθεί χωρίς το ζωτικό της στοιχείο – τα χρήματα – και ο έρανος, η ικανοποίηση των αρωγών, και η κάλυψη εταιρικών υποχρεώσεων καταλαμβάνουν έτσι ένα καλό μέγεθος του χρόνου και της ενέργειας της HSUS. Το 2003, η HSUS είχε 116,205,882.00 δολάρια ενεργητικό και παθητικό, και παρ’ όλα αυτά ξόδεψε περίπου 3.5 εκατομμύρια δολάρια στο κρίσιμο πρόβλημα των καταφυγίων των ζώων (πολύ καλύτερα απ’ ότι το 2002, όταν έδωσαν λιγότερο από 150.000 δολάρια στις τοπικές ανθρωπιστικές οργανώσεις και καταφύγια). Ξόδεψαν, παρ’ όλα αυτά, πάνω από 15,6 εκατομμύρια δολάρια σε εράνους και τα διοικητικά έξοδα ανήλθαν σε 6,3 εκατομμύρια δολάρια. Η HSUS απέκτησε αμέτρητα εκατομμύρια δολάρια από δωρεές για να βοηθηθούν τα ζώα που επηρεάστηκαν σοβαρά από τον τυφώνα Κατρίνα. Λειτούργησαν για να σώσουν πολλές ζωές ζώων, αλλά ήρθαν επίσης αντιμέτωποι με τα πυρά ακτιβιστών της βάσης που υποστήριζαν ότι οι άνθρωποι της HSUS ήταν άκυροι και αναποτελεσματικοί. Το 1994, ο Pacelle είπε στην Animal People ότι στόχος του ήταν να χτίσει μια «Εθνική Ένωση του κινήματος των δικαιωμάτων των ζώων», λέγοντας πως επιδιώκει μια ισχυρή οργάνωση η οποία θα κυριαρχείται από μονοθεματική πολιτική. Μια τέτοια προσέγγιση σημαίνει στην πράξη το είδος της συμβιβαστικής πολιτικής που έφθειρε το περιβαλλοντικό κίνημα, έτσι ώστε η HSUS να είναι προετοιμασμένη να διαπραγματευτεί με ή να υποστηρίξει σχεδόν οποιονδήποτε πολιτικό (και ας είναι και δεξιός) ή εταιρία για μια ψήφο. Αυτό ήταν εμφανές στην πρόσφατη υποστήριξή τους στο Central American Free Trade Agreement (CAFTA, μια νεοφιλελεύθερη οικονομική πολιτική που διαμορφώθηκε έχοντας ως βάση τη NAFTA), όπου κέρδισαν μια επουσιώδη υποστήριξη για μερικά ζωικά ζητήματα, αλλά πρόσφεραν την υποστήριξή τους ως αντάλλαγμα για μια «εμπορική συμφωνία» που απειλεί τους μικρούς αγρότες, παραβιάζει τα δικαιώματα των εργαζομένων, προωθεί την εργοστασιακή κτηνοτροφία (και έτσι περισσότερη κατανάλωση κρέατος και γαλακτοκομικών), και ευνοεί τις διεθνικές εταιρίες που γίνονται πλούσιες μέσω της λεηλασίας των Νότιων εθνών.
Ζήτημα Ζωής και Θανάτου Όσο απογοητευμένοι κι αν αισθάνονται οι ακτιβιστές σχετικά με την επίτευξη μεγαλύτερων στόχων, είναι επίσης αλήθεια ότι χρειαζόμαστε υπομονή, προνοητικότητα, μακροπρόθεσμα οράματα και στρατηγικές, και χρήση μη βίαιων τακτικών όπου αυτό μπορεί να γίνει. Όπου παρ’ όλα αυτά οι νόμιμες και μη βίαιες τακτικές δεν είναι δυνατές, όπου δεν φτάνουν για να σταματήσουν τους εκμεταλλευτές από το να σκοτώσουν αθώα ζώα, είναι καθήκον μας να χρησιμοποιήσουμε ισχυρότερες τακτικές για να θέσουμε τέλος σε αυτήν τη βία απέναντι στα ζώα. Δεδομένου ότι δεν θα υποστηρίζαμε κάτι διαφορετικό εάν υπερασπιζόμασταν ανθρώπινα πλάσματα ενάντια στη βία και την τρομοκρατία, πρέπει να εφαρμόσουμε τα ίδια επιχειρήματα στα ζώα τα οποία έχουν ίσα δικαιώματα στη ζωή και στην ελευθερία. Για πολύ καιρό, η κοινότητα της άμεσης δράσης έχει ανεχτεί τις προσβολές των mainstream οργανώσεων όπως η HSUS, η οποία υποστηρίζει ότι οι προσεγγίσεις άμεσης δράσης έχουν δυσφημίσει τις αξίες του κινήματος και έχουν εμποδίσει την πρόοδό του. Όσο σκεφτόμαστε το επίπεδο της ριζοσπαστικής τακτικής που είναι απαραίτητο για να υπερασπίσει τα ζώα και τη γη, και συλλογιζόμαστε τις λανθασμένες απόψεις που έχουν καθοδηγήσει το κίνημα της υπεράσπισης των ζώων για τόσο πολύ καιρό, ίσως είναι καιρός να αναστρέψουμε τα πράγματα και να εκθέσουμε τις πλάνες και την υποκρισία της επικρατούσας τάσης. Το μήνυμα του κινήματος των δικαιωμάτων / της απελευθέρωσης των ζώων δεν έχει καμία σχέση με κέρδη, εταιρίες, και εράνους, και έχει κάθε σχέση με τον επαναστατικό μετασχηματισμό της ανθρώπινης συνείδησης και με όλους τους υπάρχοντες κοινωνικούς θεσμούς. |
21 Ιουνίου 2010 Στίβεν Μπεστ, |