1

Η ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΜΙΑΣ ΠΑΛΙΑΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ

Οι αυτοαποκαλούμενοι «Φίλοι της Αϊτής» δεν μπόρεσαν στη συνάντησή τους στο Μόντρεαλ του Καναδά να υποσχεθούν παραγραφή χρέους ύψους 1 δις δολαρίων της χώρας, η οποία μετά τον σεισμό βιώνει τη μεγαλύτερη ανθρωπιστική κρίση του πλανήτη.

        Το ποσό που για τη φτωχότερη χώρα του δυτικού ημισφαιρίου είναι αδιανόητα υψηλό, δεν είναι τίποτα μπροστά στα 85 δις δολάρια που πλήρωσε η κυβέρνηση του Μπαράκ Ομπάμα για να καλύψει τις τοξικές καταθέσεις της ασφαλιστικής AIG [1].

        Καθώς κοπάζει σταδιακά το ενδιαφέρον από τα παγκόσμια μέσα ενημέρωσης για τη ρημαγμένη χώρα νέες ιστορίες έρχονται στο φως που περιλαμβάνουν πιθανές επιχειρήσεις εμπορίας παιδιών από χριστιανικά ιδρύματα που εδρεύουν στις ΗΠΑ και άλλα παρόμοια δραματικά περιστατικά επικεντρωμένα στον άνθρωπο.

         Τα παράδοξα παρά την πρωτοφανή για παρόμοιο περιστατικό παγκόσμια συστράτευση και κινητοποίηση, έρχονται ως συνέπεια της έλλειψης πραγματικής βούλησης των πλούσιων χωρώννα βοηθήσουν την Αϊτή και ακολουθούν το ένα το άλλο: οι Ηνωμένες Πολιτείες ουσιαστικά προχώρησαν σε κατάληψη της χώρας με στρατιωτικές δυνάμεις, η βοήθεια των Ηνωμένων Εθνών δεν μπορεί ακόμα να διανεμηθεί σωστά, ενώ οι επιχειρήσεις διάσωσης αποφασίστηκε να σταματήσουν, τη στιγμή που νέα συνεργεία διάσωσης κατέφθαναν στη χώρα από ολόκληρο τον πλανήτη βγάζοντας ακόμα ανθρώπους από τα ερείπια.

        Επιπλέον, αλγεινή εντύπωση προκάλεσε η απόφαση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) να δανείσει και όχι να δωρίσει στην Αϊτή 102 εκατομμύρια δολάρια. Στις επιθέσεις που φυσιολογικά δέχτηκε το ΔΝΤ για την απόφασή του αυτή, ο διευθυντής του Ντόμινικ Στρος Καν απάντησε ότι η Αϊτή είναι «η δεύτερη σε ρυθμό ανάπτυξης οικονομία στο δυτικό ημισφαίριο» και ότι θα αρχίσει να πληρώνει το παρασχεθέν δάνειο σε πεντέμισι χρόνια από τώρα! 

         Ο διευθυντής του ΔΝΤ βέβαια, εκτός από το να παρουσιάσει με εντελώς κυνικό τρόπο την ξεκάθαρη πολιτική ενός Ταμείου με μαύρο παρελθόν, παραλείπει να αναφερθεί στους ρυθμούς ανάπτυξης όποιων χωρών του δυτικού ημισφαιρίου δεν συμπορεύονται πια με τις επιταγές του ΔΝΤ (κράτη της Λατινικής Αμερικής) ακολουθώντας κατά γράμμα την πολιτική που καταδίκασε την Αϊτή, από την πρώτη ημέρα της ανεξαρτησίας της το 1804, στην ανέχεια και την απομόνωση. 

        Σύμφωνα με τον γνωστό Ουρουγουανό δημοσιογράφο Εντουάρντο Γκαλεάνο η χώρα «αποκηρύχθηκε ως αιώνια τιμωρία για την αξιοπρέπειά της». 
        Μια αξιοπρέπεια που πήγαζε από το γεγονός ότι κατέστη α) το πρώτο ανεξάρτητο έθνος στη Λατινική Αμερική το οποίο δημιούργησαν οι πρώην σκλάβοι των λευκών, β) το  πρώτο κράτος στο οποίο καταργήθηκε η δουλεία το 1804 (αργότερα η επίσημη ιστορία «έδωσε» στους Βρετανούς την πρωτιά), γ) το πρώτο κράτος στο οποίο γαλλικές και βρετανικές δυνάμεις αποκρούονται σθεναρά από τη μαύρη φυλή, και με όλα αυτά δ) το κράτος-παράδειγμα για την χειραφέτηση ολόκληρης της Λατινικής Αμερικής, αλλά και άλλων κρατών που την ίδια εποχή κάνουν τη δική τους επανάσταση, όπως το ελληνικό: η Αϊτή μάλιστα γνώρισε αρκετές συμπάθειες τον τελευταίο καιρό στη χώρα μας καθώς έγινε και ευρέως γνωστό ότι ήταν η πρώτη χώρα που αναγνώρισε το νεοσύστατο ελληνικό έθνος. 

 

Με τη Γαλλία εξοργισμένη από την ανακήρυξη της ανεξαρτησίας του νέου κράτους και με δεδομένο το γεγονός ότι οι Γάλλοι έβλεπαν εαυτούς ως «ανώτερη φυλή» από τους Αϊτινούς, οι γαλλικές στρατιωτικές  προχώρησαν σε επεμβάσεις, οι οποίες αποκρούσθηκαν αλλά με επαχθές τίμημα: το νέο κράτος κατάφερε να αναγνωρισθεί από την πρώην «μητρόπολη» Γαλλία μόλις το 1825, παραδεχόμενο ένα «χρέος» ανερχόμενο σε 21,7 σημερινά δις δολάρια[2]
        Έκτοτε η Αϊτή δεν κατάφερε να ξεπληρώσει τα χρέη που της δημιουργούσαν, κυρίως η Γαλλία και στην συνέχεια οι ΗΠΑ, οι οποίες μάλιστα το 1915 υπακούοντας στις εκκλήσεις του τραπεζικού κόσμου επενέβησαν στρατιωτικά στη χώρα για να τη διατηρήσουν υπό κατοχή για σχεδόν 20 χρόνια.

         «Είναι ένας κατώτερος λαός, ανίκανος να διατηρήσει τον πολιτισμό που άφησαν οι Γάλλοι» έλεγε ο επικεφαλής της αμερικανικής επέμβασης στην χώρα Γουίλιαμ Φίλιπς[3] συνεχίζοντας την μεγάλη παράδοση ρατσιστικής αντιμετώπισης που είχαν ξεκινήσει για το Αϊτινό μαύρο έθνος οι Γάλλοι και ακόμα πιο πριν οι Ισπανοί όταν είχαν ανακαλύψει και καταλάβει το νησί..

       Πλήθος δικτατοριών ακολούθησαν με κυριότερη αυτή των Ντουβαλιέ, πατέρα και γιού που από το 1957 έως το 1986 κυβερνούν με τρομακτική καταπίεση, βασανιστήρια, ρατσισμό και διαφθορά. Οι ΗΠΑ επισήμως δεν «αντέχουν» το παρανοϊκό καθεστώς των Ντουβαλιέ, αλλά υπογείως το προτιμούν ως άλλο ένα αντίβαρο στην περιοχή προς τον κομμουνιστή Φιντέλ Κάστρο και την Κούβα.

        Ο σεισμός που έπληξε την χωρίς υποδομές χώρα και η αντιμετώπιση που τα πλούσια κράτη επεφύλαξαν στην Αϊτή μοιάζει απλά με τη συνέχεια της ιστορίας. Όπως αναφέρει ο GaryYounge στον Guardian το 2008 η χώρα πλήρωσε περισσότερα χρήματα για την κάλυψη του εξωπραγματικού και ατελείωτου εδώ και δύο αιώνες χρέους στο οποίο την έχει «καταδικάσει» η Δύση, από ότι συνολικά στους τομείς της υγείας, της εκπαίδευσης και του περιβάλλοντος[4].

        Τώρα το χρέος ύψους ενός δισεκατομμυρίου δολαρίων εξετάζεται εξονυχιστικά από την «ανθρωπιστική» Δύση, η οποία ίσως να μην καταφέρει να το παραγράψει. Προς το παρόν ο μόνος που το παρέγραψε είναι ο -αντίπαλος του Λευκού Οίκου- Ούγκο Τσάβες, τον οποίο η Ουάσινγκτον κατηγορεί για «παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων». Ο Πρόεδρος της Βενεζουέλας ακύρωσε το χρέος της Αϊτής προς τη χώρα του (το 1/3 σχεδόν του 1 δις;)[5] τη στιγμή που η Αμερικανίδα υπουργός Εξωτερικών Χίλαρι Κλίντον δηλώνει ότι το ζήτημα θα εξεταστεί και ότι θα ήταν «θετική» σε ένα παρόμοιο ενδεχόμενο!

        Η Δύση για άλλη μια φορά δεν στέκεται στο ύψος των περιστάσεων, αρνούμενη να αναγνωρίσει τις ιστορικές κοινωνικοπολιτικές ευθύνες της για τη χώρα, αλλά και αρνούμενη τώρα που της δίνεται η ευκαιρία να εξιλεωθεί έστω και ελάχιστα για αυτές.

[1] The west owes Haiti a bailout. And it would be a hand-back, not a handout, The Guardian, 31/1/2010  
[2] The White Curse [Haiti], Eduardo Galeano, The Progressive magazine, June 2004 
Για να γίνει κατανοητό το ποσό αυτό, αξίζει να αναφερθεί ότι το ΑΕΠ της χώρας το 2009 σύμφωνα με το CIA World Factbook ήταν 7,018 δις δολάρια   
[3] Los pecados de Haití, Eduardo Galeano   
[4] βλ. [1]
[5] http://www.express.gr/news/world/257645oz_20100126257645.php3

2 Φεβρουαρίου 2010

Άρης Καπαράκης
Συνεργάτης της ΜΚΟ Σόλων
info@solon.org.gr