1

Η ΠΟΡΕΙΑ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΑΥΤΟΤΕΛΕΙΩΣΗ & ΟΙ ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ_Μέρος Δ΄, του Roberto Assagioli

Εφαρμογές για τη διάγνωση και τη θεραπεία

         Εξετάζοντας πιο βαθιά το θέμα από ιατρικής και ψυχολογικής άποψης, θα πρέπει να αναγνωρίσουμε το γεγονός ότι, ενώ οι διαταραχές που συνοδεύουν τις διάφορες φάσεις της Αυτοτελείωσης, πιθανόν εσωτερικά να φαίνονται όμοιες ή κάποιες φορές ταυτόσημες με εκείνες που παρουσιάζονται στους μέσους ασθενείς, ωστόσο οι αιτίες και η σημασία των διαταραχών είναι διαφορετικές άρα και η θεραπείας τους θα πρέπει να είναι διαφορετική.  Με άλλα λόγια η υφιστάμενη κατάσταση στις δύο ομάδες είναι όχι μόνο διαφορετική αλλά κατά κάποιο τρόπο και αντίθετη.

          Τα ψυχολογικά συμπτώματα των συνηθισμένων ασθενών έχουν γενικά παλινδρομικό χαρακτήρα.  Οι ασθενείς αυτοί δεν είναι ικανοί να πετύχουν την απαραίτητη εσωτερική και εξωτερική προσαρμογή, η οποία συνίσταται στην κανονική ανάπτυξη της προσωπικότητας. Σε πολλές περιπτώσεις αυτοί δεν έχουν κατορθώσει να ελευθερώσουν τον εαυτό τους από τη συναισθηματική προσήλωση στους γονείς τους, η οποία εξακολουθεί να υφίσταται σαν μία μορφή παιδικής εξάρτησης από αυτούς ή από άλλα άτομα τα οποία υποκαθιστούν τους γονείς.  Κάποιες φορές μία εκδήλωση απροθυμίας για την αντιμετώπιση των απαιτήσεων της οικογένειας και της κοινωνικής ζωής ή η ανικανότητα να ανταποκριθούν με τις δυσκολίες τους, τους κάνει να ζητούν καταφύγιο στην ασθένεια ή την  ψευδασθένεια.  Σε άλλες περιπτώσεις η αιτία είναι μία συναισθηματική διαταραχή ή αποστέρηση την οποία αδυνατούν ή δεν επιθυμούν να παραδεχτούν και η οποία μπορεί να οδηγήσει σε μία αντιδραστική κατάθλιψη ή σε άλλα νευρωτικά συμπτώματα. Σε όλες τις περιπτώσεις βρίσκουμε ότι κοινό χαρακτηριστικό γνώρισμα είναι μία σύγκρουση ή συγκρούσεις μεταξύ διαφορετικών συνειδητών ή ασυνείδητων φάσεων της προσωπικότητας ή μεταξύ της προσωπικότητας και του περιβάλλοντος.

         Οι δυσκολίες που δημιουργούνται από την ένταση και τον αγώνα στα διάφορα στάδια που οδηγούν στην Αυτοτελείωση, έχουν αντίθετα ένα ιδιαίτερο προοδευτικό χαρακτήρα. Οφείλονται αυτές στην ανακαίνιση των υπερσυνείδητων δυνατοτήτων, σε μία δυνατή «φωνή εκ των άνω», στην ανύψωση του Εγώ και καθορίζονται ειδικά από τα προβλήματα προσαρμογής και από τις συγκρούσεις μεταξύ των «μέσων» και «κατώτερων» φάσεων της προσωπικότητας.  Η κρίση αυτή έχει περιγραφεί θαυμάσια από τον Jung:
«Το να είναι κάποιος «ομαλός» αποτελεί ένα υπέροχο ιδανικό αυτών που αποτυγχάνουν, όλων εκείνων που δεν έχουν ακόμη βρει την προσαρμογή. Αλλά για τους ανθρώπους που διαθέτουν ικανότητες πάνω από το κανονικό για τους οποίους ποτέ δεν υπήρξε δυσκολία να επιτύχουν ή να κατορθώσουν να συμμετέχουν στο έργο των συνανθρώπων τους -γι’αυτούς ο περιορισμός στο ομαλό σημαίνει το κρεβάτι του Προκρούστη, ανίκητη μονοτονία, κακοβουλη στείρωση και απελπισία. Κατά συνέπεια, υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που γίνονται νευρωτικοί γιατί αδυνατούν να γίνουν ήρεμοι» (Jung, 1933, σελ.55).

          Είναι προφανές ότι η κατάλληλη προς τα δύο αντίθετα είδη ασθενών ψυχοθεραπευτική μεταχείριση πρέπει κατά συνέπεια να είναι εντελώς διαφορετική.

          Το θεραπευτικό πρόβλημα που αφορά στην πρώτη ομάδα αναφέρεται στο να βοηθηθεί ο ασθενής να φτάσει στην ομαλή κατάσταση εντός ενός μέσου ανθρώπου (άντρα ή γυναίκας) με τον τρόπο της μείωσης των απωθήσεων και των αναχαιτίσεων, των φόβων και της παιδιάστικης εξάρτησης να βρει το δρόμο έξω από τον εγωκεντρισμό του, τη διεστραμμένη συναισθηματική του εμφάνιση, σε μία αντικειμενική και λογική εμφάνιση της ομαλής ζωής, σε μία αναγνώριση των καθηκόντων και υποχρεώσεων σε αυτή και σε μία ορθή εκτίμηση των άλλων ατόμων. Οι αντίθετες και εν μέρει υποανάπτυκτες, ασυντόνιστες, ασυνείδητες τάσεις και λειτουργίες πρέπει να εναρμονιστούν και να ολοκληρωθούν σε μία προσωπική ψυχοσύνθεση.

           Από αυτό συμπεραίνουμε ότι η θεραπεία η οποία είναι κατάλληλη για την πρώτη ομάδα των ασθενών αποδεικνύεται όχι μόνο ανεπαρκής αλλά και οπωσδήποτε τραυματική για εκείνους της δεύτερης ομάδας. Η μοίρα των τελευταίων καθίσταται χειρότερη όταν τη θεραπεία αυτών έχουν αναλάβει θεραπευτές που δεν κατανοούν ούτε εκτιμούν τις υπερσυνειδητές λειτουργίες, που αγνοούν ή αρνούνται την ύπαρξη του Εγώ και τη δυνατότητα της Αυτοτελείωσης. Αυτοί ενδεχομένως να γελοιοποιήσουν τις αβέβαιες ανώτερες φιλοδοξίες τους ασθενή οι οποίες εκλαμβάνονται ως απλές φαντασίες ή να τις ερμηνεύσουν με υλιστικό τρόπο και σ’αυτήν την περίπτωση ο ασθενής ίσως να πειστεί ότι η προσπάθεια του, να σκληρύνει την προσωπικότητά του και να την κλείσει εναντίον του επίμονα τονίζοντας το υπερσυνειδητό Εγώ, είναι σωστή.  Αυτό συνεπώς επιδεινώνει την κατάσταση, εντείνει τον αγώνα και παρεμποδίζει τη σωστή λύση του προβλήματος.

         Εξάλλου, ο θεραπευτής που είναι ο ίδιος πνευματικά προσανατολισμένος ή τουλάχιστον αποδεικνύει μία κατανόηση και μία συμπαθή στάση έναντι των ανώτερων επιτεύξεων και πραγματικοτήτων, μπορεί να βοηθήσει πολύ όταν, όπως συνήθως γίνεται, αυτό εντοπίζεται ως τώρα στο πρώτο στάδιο της ανικανοποίησης, της ανησυχίας και της ασυνείδητης αναζήτησης. Αν αυτό χάσει το ενδιαφέρον για τη ζωή, αν η καθημερινή ύπαρξη δεν παρουσιάζει ενδιαφέρον γι’αυτό και δεν γνωρίζει απόλυτα την παραπάνω πραγματικότητα, αν αυτό αναζητά την ανακούφιση σε σφαλμένες κατευθύνσεις περιπλανώμενο σε τυφλά μονοπάτια –τότε η ανακάλυψη της πραγματικής αιτίας των διαταραχών του και η ένδειξη σχετικά με ένα ευτυχές αποτέλεσμα της κρίσης, μπορεί να βοηθήσει πολύ στην εσωτερική αφύπνιση που αυτή η ίδια αποτελεί και το κύριο μέρος της συνολικής θεραπείας.

        Το δεύτερο στάδιο της συναισθηματικής εξάρτησης -στην οποία το άτομο κατέχεται από ένα υπερβολικό ενθουσιασμό και καλλιεργεί την ψευδαίσθηση ότι έχει φτάσει σε ένα μόνιμο κατόρθωμα- απαιτεί μία ευγενή προειδοποίηση, ότι η ευλογημένη κατάστασή του είναι αναγκαια και προσωρινή.  Καλό θα είναι να του δοθεί μία περιγραφή των περιπετειών που πρόκειται να συναντήσει.  Αυτό θα το προετοιμάσει για την έφοδο των αναπόφευκτων αντιδράσεων στο τρίτο στάδιο και θα το καταστήσει ικανό να αποφύγει πολλές ταλαιπωρίες γιατί μπορεί να προβλεφθούν εφόσον προέρχονται από αμφιβολίες και αποθάρρυνση.  Όταν ένας ασθενής που βρίσκεται σε θεραπεία κατά την περίοδο μίας παρόμοιας αντίδρασης δεν έχει λάβει την πρέπουσα προειδοποίηση, ο θεραπευτής μπορεί να τον βοηθήσει βεβαιώνοντάς τον ότι η τωρινή κατάστασή του είναι προσωρινή και σε καμία περίπτωση μόνιμη ή απελπιστική, όπως φαίνεται υποχρεωμένος να πιστεύει.  Ο θεραπευτής πρέπει επομένως να δηλώνει ότι η αμοιβή που προέρχεται από την κρίση, δικαιολογεί την αγωνία που προκαλεί, ανεξάρτητα από την ένταση που παρουσιάζει. Μεγάλη ανακούφιση και ενθάρρυνση μπορεί επίσης να προκύψει από την αναφορά παραδειγμάτων ατόμων που βρίσκονται στην ίδια κατάσταση και βγήκαν νικητές από αυτή.

          Στο τέταρτο στάδιο «των περιστατικών της ανύψωσης» κατά την πορεία της μεταλλαγής- το οποίο είναι το μακρότερο και πολυπλοκότερο- το έργο του θεραπευτή είναι πιο περίπλοκο.  Μερικά σημαντικά σημεία της θεραπείας είναι τα ακόλουθα:
1. Το να διαφωτίσουμε τον ασθενή για την πραγματική κατάσταση που αντιμετωπίζει και να τον βοηθήσουμε να βρει τη σωστή στάση απέναντι σε αυτή.

2. Το να τον διδάξουμε πως μέσω της σωστής χρήσης της βούλησης να ελέγξει και να κυριαρχήσει σταθερά πάνω στα κίνητρα που προκύπτουν από το υπερσυνείδητο χωρίς να τα απωθεί από φόβο ή καταδίκη.

3. Το να τον διδάξουμε τις μεθόδους της μεταλλαγής και της εξειδανίκευσης των σεξουαλικών και επιθετικών ενεργειών. Αυτές οι μέθοδοι αποτελούν την πιο ικανή και δημιουργική λύση πολλών ψυχολογικών συγκρούσεων.

4. Το να τον βοηθήσουμε να αναγνωρίσει και να αφομοιώσει όλες εκείνες τις ενέργειες που απορρέουν από το Εγώ και τα υπερσυνειδητά επίπεδα.

5. Τον να τον βοηθήσουμε να εκφράσει και να χρησιμοποιήσει τις ενέργειες αυτές με αλτρουιστική αγάπη. Αυτό έχει επίσης ιδιαίτερη σημασία για την αντίδραση της τάσης προς την υπερβολική ενδοστρέφεια και τον εγωκεντρισμό που συναντάται σε αυτό και σε άλλα στάδια της αυτο-ανάπτυξης.

6. Το να τον καθοδηγήσουμε μέσω των διάφορων φάσεων της ανακατασκευής της προσωπικότητάς του γύρω από ένα ανώτερο εσωτερικό κέντρο, συνεπώς στην επίτευξη της πνευματικής τους ψυχοσύνθεσης.

         Στο σημείο αυτό θέλουμε να τονίσουμε ότι η ψυχοθεραπευτική θεραπεία όπως περιγράφεται πιο πάνω δεν αποκλείει μία κατάλληλη σωματική θεραπεία η οποία μπορεί να συνδυαστεί με την ψυχοθεραπευτική. Η ανάπτυξη εντούτοις του θέματος με φυσικά μέσα τα οποία μπορούν να χρησιμοποιηθούν εκτός του ότι διαφέρουν από τις ειδικές απαιτήσεις του καθενός χωριστά, δεν είναι δυνατόν να ερευνηθεί στη συγκεκριμένη μελέτη.

        Σε μερικές περιπτώσεις, η θεραπεία περιπλέκεται απο το γεγονός ότι υπάρχει μία ανάμειξη (μείγμα) των «παλινδρομικών» και των «προοδευτικών» συμπτωμάτων.  Αυτές είναι οι περιπτώσεις που δεν αναπτύσσονται κανονικά. Αυτοί οι άνθρωποι είναι πιθανόν να φτάσουν σε ένα υψηλό επίπεδο με ένα τμήμα της προσωπικότητάς τους και να παραμένουν ανάπηροι εξαιτίας ορισμένων παιδικών προσηλώσεων ή ασυνείδητων ισχυρών συγκρούσεων. Μπορεί κανείς να ισχυριστεί ότι μία προσεκτική ανάλυση αποδεικνύει ότι πολλοί από αυτούς που ακολουθούν την πορεία της αυτο-πραγμάτωσης βρίσκονται μεταξύ των ατόμων αυτού του είδους, αυτό όμως δεν πρέπει να θεωρείται περίεργο γιατί το ίδιο μπορεί επίσης να ειπωθεί για τους επονομαζόμενους κανονικούς ανθρώπους που όπως σωστά επισημαίνει ο Maslow, ζουν «σε μία κατάσταση ήπιας και χρόνιας ψυχοπαθολογίας και τρόμου, παρεμπόδισης και αναπηρίας και ανωριμότητας».

          Από τα όσα μέχρι στιγμής αναφέρθηκαν, φαίνεται φανερό ότι για να αντιμετωπίσουμε ικανοποιητικά τις ψυχολογικές διαταραχές, οι οποίες συνοδεύουν την αυτο-πραγμάτωση, μία διπλή αρμοδιότητα είναι απαραίτητη –εκείνη του επαγγελματία ψυχοθεραπευτή και εκείνη του σοβαρού σπουδαστή ή καλύτερα του έμπειρου ταξιδιώτη στην πορεία προς την Αυτοτελείωση. Αυτό το διπλό χάρισμα συμβαίνει σπάνια αλλά λαμβάνοντας υπόψην το μεγάλο αριθμό των ατόμων που απαιτούν τη συγκεκριμένη θεραπεία, καθίσταται αναγκαία η προετοιμασία όσο το δυνατόν περισσότερων ατόμων, τα οποία έχουν τη διάθεση να υπηρετήσουν την ανθρωπότητα.

         Θα ήταν επίσης χρήσιμο το γεγονός της διαφώτισης του κοινού πάνω στα βασικά γεγονότα αυτού του προβλήματος. Προς το παρόν, συχνά παρατηρείτα η άγνοια, η πρόληψη και η ενεργή αντίθεση –ιδιαίτερα από μέρος των συγγενών του ασθενούς-να παρεμποδίζουν το έργο του ίδιου και του θεραπευτού του.

        Με μία καλύτερη αντιμετώπιση του προβλήματος τόσο από την πλευρά του κοινού όσο και από εκείνη των ψυχοθεραπευτών, πολλές ταλαιπωρίες μπορούν να αποφευχθούν και έτσι πολλοί φιλότιμοι άνδρες και γυναίκες να φτάσουν ευκολότερα και γρηγορότερα  στον επιδιωκόμενο σκοπό, δηλαδή στην επίτευξη μίας διαρκώς αυξανόμενης Αυτοτελείωσης.

______________________
Απόσπασμα από το βιβλίο: “Η ΑΣΚΗΣΙΣ ΤΗΣ ΒΟΥΛΗΣΕΩΣ”, του οποίου, η μετάφραση πραγματοποιήθηκε από τον κ.Τριαντάφυλλο Τριανταφύλλου. Τον ευχαριστούμε θερμά για την ευγενική παραχώρηση του αποσπάσματος, προς δημοσίευση.

Μεταφορά καθαρεύουσας σε δημοτική: solon.org.gr

Διαβάστε επίσης:
ΨΥΧΟΣΥΝΘΕΣΗ: ΑΤΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ, Α’ ΜΕΡΟΣ, του Roberto Assagioli — Σειρά Σύνθεση & Σχέδιο Για το Μέλλον
ΨΥΧΟΣΥΝΘΕΣΗ: ΑΤΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ, Β΄ ΜΕΡΟΣ, του Roberto Assagioli — Σειρά Σύνθεση & Σχέδιο Για το Μέλλον
ΜΕΤΑΛΛΑΓΗ ΚΑΙ ΕΞΙΔΑΝΙΚΕΥΣΗ ΤΩΝ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΩΝ, του Roberto Assagioli. — Σειρά Παιδεία & Ανθρώπινες Σχέσεις
Η ΑΝΑΓΚΗ ΤΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ ΤΗΣ ΒΟΥΛΗΣΗΣ, του Roberto Assagioli — Σειρά Πνεύμα & Ηθική
ΜΕΘΟΔΟΙ ΑΣΚΗΣΗΣ ΤΗΣ ΒΟΥΛΗΣΗΣ, του Roberto Assagioli — Σειρά Πνεύμα & Ηθική
ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΒΟΥΛΗΣΗΣ ΣΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΖΩΗ, του Roberto Assagioli — Σειρά Πνεύμα & Ηθική
ΤΑ ΒΑΣΙΚΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ & ΟΙ ΝΟΜΟΙ ΤΗΣ ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΗΣ ΖΩΗΣ, του Roberto Assagioli — Σειρά Πνεύμα & Ηθική
Η ΚΑΛΗ ΘΕΛΗΣΗ (ΒΟΥΛΗΣΗ), του Roberto Assagioli — Σειρά Πνεύμα & Ηθική
Η ΣΧΕΣΗ ΤΗΣ ΒΟΥΛΗΣΗΣ ΜΑΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΒΟΥΛΗΣΗ, του Roberto Assagioli — Σειρά Πνεύμα & Ηθική
Η ΠΟΡΕΙΑ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΑΥΤΟΤΕΛΕΙΩΣΗ & ΟΙ ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ, ΜΕΡΟΣ Α’, του Roberto Assagioli — Σειρά Πνεύμα & Ηθική
Η ΠΟΡΕΙΑ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΑΥΤΟΤΕΛΕΙΩΣΗ & ΟΙ ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ, ΜΕΡΟΣ Β΄, του Roberto Assagioli — Σειρά Πνεύμα & Ηθική
Η ΠΟΡΕΙΑ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΑΥΤΟΤΕΛΕΙΩΣΗ & ΟΙ ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ_Μέρος Γ΄, του Roberto Assagioli — Σειρά Πνεύμα & Ηθική
Η ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΤΙΣ ΓΕΝΙΕΣ ΚΑΙ Η ΨΥΧΟΣΥΝΘΕΣΗ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΗΛΙΚΙΩΝ_Α’ μέρος, του Roberto Assagioli — Σειρά Παλιά & Νέα Εποχή
Η ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΤΙΣ ΓΕΝΙΕΣ ΚΑΙ Η ΨΥΧΟΣΥΝΘΕΣΗ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΗΛΙΚΙΩΝ_Β’ μέρος, του Roberto Assagioli — Σειρά Παλιά & Νέα Εποχή
Η ΣΚΟΤΕΙΝΗ ΝΥΧΤΑ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ, του Roberto Assagioli — Σειρά Θρησκεία Άνθρωπος Πνεύμα