ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΟΛΑ «ΜΑΥΡΑ» – Η μεταρρύθμιση και ο νόμος του Ομπάμα για την περίθαλψη, την υγεία και την ασφάλιση (του Γιάννη Ζήση)

  Έχουμε πολλές φορές σταθεί επικριτικά για τις ΗΠΑ και ακόμη και για τον Ομπάμα ως φορέα ελπίδων αλλαγής. Οι δεσμεύσεις της διακυβέρνησης των ΗΠΑ σε συνεχιζόμενες υποθέσεις και πολιτικές, εσωτερικές και εξωτερικές είναι ένα διαχρονικό ζήτημα που δεν αφορά μόνο στις ΗΠΑ στο σύγχρονο κόσμο.
        Είναι ένα πρόβλημα που εμείς οι ίδιοι πρέπει να αντιμετωπίσουμε μέσα από την εσωτερική και εξωτερική πολιτική μας ολοκλήρωση.

         Αυτό όμως δεν αποτελεί άλλοθι για τους θεσμικούς εκπροσώπους και τη συνέπειά τους. Την ασυνέπειά τους αυτή κατά παράξενο τρόπο την προεξοφλεί ένα σημαντικό μέρος των υποστηρικτών. Αυτό πρέπει να το αντιμετωπίσουμε ως ένα μέρος του προβλήματος, αλλά και ως μια όψη του «διαισθητικού» συναινετικού πραγματισμού.[1] 

         Είναι πάντως σαφές πως οι ρυθμοί και η ποιότητα των πολιτικών μεταρρυθμίσεων υπολείπονται πολύ των αναγκών και της δυναμικής των προβλημάτων και πρέπει εδώ να δούμε και τη δική μας ευθύνη πολιτικής ολοκλήρωσης.

         Με όλες αυτές τις παρατηρήσεις, ας έρθουμε στον τίτλο του θέματος. Ο τίτλος «δεν είναι όλα μαύρα» αποτελεί μια έκκληση για να διακρίνουμε τα σημαντικά ζητήματα στις όποιες πολιτικές αλλαγές και ταυτόχρονα να αναγνωρίσουμε ότι η ολοκληρωτική κριτική δεν μπορεί να συνεισφέρει στην πολιτική ολοκλήρωση και πρόοδο.

         Παράλληλα ο τίτλος είναι και σημειολογικά κωμικός με μια αισιόδοξη ιλαρότητα. Με ένα ηγέτη μαύρο στο χρώμα του δέρματος, τα πράγματα έγιναν λίγο πιο «λευκά». Μιλάμε για τον νόμο για την υγεία και την ασφάλιση που η έλλειψή του έδειχνε και καλλιεργούσε μια τερατώδη στρέβλωση. Θα έπρεπε η πολιτική αυτή να είχε ολοκληρωθεί τουλάχιστον από τον Θ. Ρούσβελτ, έστω από τον Γούντροου Ουίλσον, οπωσδήποτε από τον Φραγκλίνο Ρούσβελτ στο πρωτοποριακό New Deal. Θα ‘πρεπε να ήταν αναπόφευκτο – παρά τις αναβολές τέτοιων πολιτικών – από τον Τρούμαν στον Αϊζενχάουερ, από την ανανεωτική πολιτική του Τζων Κέννεντυ ή χωρίς άλλο από τη «Μεγάλη Κοινωνία» του Λύντον Τζόνσον, ή τέλος πάντων από τον Τζίμμυ Κάρτερ. Τελικά έγιναν ελάχιστα και ένας αιώνας κοινωνικής προόδου και δικαιωμάτων δεν κατάφερε να αλλάξει ουσιαστικά – στα θεμελιώδη ζωής, θανάτου, υγείας, αρρώστιας και ασφάλειας – την κατάσταση των ΗΠΑ, παρά το γεγονός ότι η αγριότητα της ιδιωτικοποίησης αυτών των τομέων, γινότανε ακόμη πιο τραγική μέσα και από τις κυκλικές οικονομικές κρίσεις που έδειχναν τη χρηματιστηριακή επισφάλεια της ιδιωτικής ασφάλισης.

         Η διαπλοκή των ασφαλιστικών συμφερόντων με άλλα συμφέροντα, πότε -πότε απλώς ρυθμιζότανε, συχνά με αποτελέσματα πάνω στους ασφαλιζόμενους, έμμεσα ή άμεσα. Αφήνουμε βέβαια τους αποκλεισμούς ασθενών, τον υπολογισμό του γενετικού προφίλ, τις επιπτώσεις στην απασχόληση κλπ.
        Σε μια δημοκρατικά εξελισσόμενη κοινωνία αυτά τα ζητήματα έπρεπε να είχαν τεθεί επί Οδυσσέα Γκράντ αμέσως μετά από την απελευθέρωση των δούλων και τον αμερικανικό εμφύλιο.
         Αντί αυτού όμως το θέμα αυτό έγινε η βάση της ήττας και της πλήρους κατάρρευσης του προοδευτικού προγράμματος Κλίντον – Γκορ, όπου πρέπει να αναγνωρίσουμε την προοδευτική συνδρομή τότε της Χίλαρυ Κλίντον.

Ένα βήμα προς εσωτερική εξυγίανση και κοινωνική δικαιοσύνη.
       Πράγματι ο νόμος αυτός όπως πιθανώς θα προκύψει συνδυαστικά από τις διατάξεις που ψηφίστηκαν από τα σώματα Βουλής και Γερουσίας είναι ένα μεγάλο, εξυγιαντικό έργο για τις ΗΠΑ που θίγει ένα βασικό πεδίο εσωτερικής στρέβλωσης με μεγάλες εσωτερικές και έμμεσα διεθνείς επιπτώσεις, πολύ ευρύτερες των προφανών.
Όμως το βήμα αυτό έγινε μ’ ένα διπλό βαρύ τίμημα.
         Το πρώτο μέρος του τιμήματος συνδέεται με σοβαρές υποχωρήσεις τουλάχιστον πρόσκαιρες σε άλλα εσωτερικά ή διεθνή ζητήματα, όπως για παράδειγμα σχετικά με την αποτυχία της Κοπεγχάγης.
Σημειώνουμε βέβαια ότι η μεταφορά της ευθύνης για τη διαχείριση των αερίων του θερμοκηπίου στην πολιτική αρμοδιότητα των ζητημάτων υγείας[2] υπήρξε επίσης ένα θετικό βήμα από την κυβέρνηση Ομπάμα.

         Το δεύτερο μέρος του τιμήματος αφορά στη «συμβιβαστική» εξαίρεση από το κείμενο της Γερουσίας του κρατικού τομέα ασφάλισης.
Η πολιτική δυστοκία μέσα από τους δημοκρατικά κοινοβουλευτικούς περιορισμούς της προεδρικής εξουσίας σε συνάρτηση με την επιρροή των λόμπυς στα κοινοβουλευτικά σώματα, ή με τη διαπλοκή και τη διαφθορά της πολιτικής της οποίας έπεσαν θύματα εξαίρετοι πολιτικοί ηγέτες στην ιστορία, οδήγησε και αυτήν τη μεταρρύθμιση σε μια εκκρεμότητα για το μέλλον.
Σίγουρα υπήρχαν στενά χρονικά πλαίσια για την λήψη αποφάσεων καθώς είναι «πιεστικός» ο ρόλος των ερχόμενων ενδιάμεσων εκλογών για τα κοινοβουλευτικά σώματα. Και οι ευθύνες των πολιτών αναδεικνύονται σε τόσο σημαντικές υποθέσεις που θα ‘πρεπε να αποτελούν σημεία μαζικών δυναμικών αγώνων.

        Ωστόσο πρέπει να κατανοήσουμε πόσο ο ανθρώπινος πόνος θα μειωθεί σε αυτή τη χώρα στα θέματα περίθαλψης, υγείας και ασφάλισης. Ελπίζουμε όμως όχι για να γίνουν πιο παθητικοί και αδιάφοροι οι αμερικάνοι πολίτες στο μέλλον.

         Η θεραπεία του ανθρώπινου πόνου πρέπει να ολοκληρωθεί με μια προοδευτική πολιτική πορεία για την οποία είμαστε όλοι συνυπεύθυνοι. 

[1] Daily Presidential Tracking Poll, 29 Δεκεμβρίου 2009, Rasmussen Reports
[2] Απειλή για τη δημόσια υγεία κηρύχθηκαν στις ΗΠΑ τα αέρια του θερμοκηπίου

Γιάννης Ζήσης, Δημοσιογράφος – Συγγραφέας
Μέλος της γραμματείας της ΜΚΟ ΣΟΛΩΝ