Το ζήτημα παίρνει τις οριστικότερες διαστάσεις του με το πρώιμο ρομαντισμό που εκφράζεται από την εποχή του Λεονάρντο Ντα Βίντσι μέχρι τον Τζέρεμι Μπένθαμ, με τις μεμονωμένες και ιδιόρρυθμες προσεγγίσεις που ανέπτυξαν στο θέμα της βαρβαρότητας του ανθρώπου απέναντι στη φύση.
Oι δύο πρώτοι με τη νομική προφητεία τους για μια εποχή δικαιωμάτων όχι μόνο για όλα τα έμβια όντα αλλά ακόμα και για τα αντικείμενα. Ύστερα με το ρομαντισμό που αναδεικνύει την ευαισθησία του ανθρώπου, την αισθητική αναζήτηση του ωραίου σε συνάρτηση με τη φύση, το τοπίο και τις σχέσεις, μέσα από την κλασσική και ρομαντική λογοτεχνία που φτάνει στις μέρες μας, το περιβάλλον επανατοποθετείται σαν καθολική προοπτική κοινής μοίρας. Αναδεικνύεται η διαρκής και αδιαχώριστη αμοιβαιότητα της ποιότητας της ανθρώπινης ζωής με την ποιότητα του περιβάλλοντος κυρίως στο 2ο μισό του του 20ου αιώνα.
Ο πολιτιστικός χάρτης για το περιβάλλον άρχισε να διαμορφώνεται μέσα από την τάση του ανθρώπου να οριοθετήσει την ιδιοτέλειά του και να καταλάβει ότι είναι πολύ ισχυρότερη η αξία της απόλαυσης του περιβάλλοντος από την εμπορευματοποίησή του και τη βάρβαρη κατάκτησή του. Ταυτόχρονα η αγάπη για τη ζωή, η αναγνώριση της αξίας της ζωής σε κάθε ον και η ανάπτυξη της συμπάθειας για τα έμβια όντα έβαλε μια πρόσθετη και πιο βαθιά ανθρώπινη πολιτιστική διάσταση στη σχέση του ανθρώπου με το περιβάλλον.
Αυτό δε θα μπορούσε να είχε φτάσει στη σημερινή δυναμική αν ένα πλήθος από ανθρώπους της οικολογίας, ανθρώπους που βίωσαν την αισθητική διάσταση της σχέσης ανθρώπου και περιβάλλοντος και από το πλήθος των οικολογικών οργανώσεων του οικολογικού κινήματος δεν είχε αναδείξει αυτή την ζωηρότητα της σχέσης.
Ο άνθρωπος συγκινείται και αναπτύσσεται μέσα από μια δυαδική προσέγγιση απέναντι στο περιβάλλον, από τη μία μέσα από την προσέγγιση των αναγκών του, και από την άλλη μέσα από την προσέγγιση της ευαισθησίας του.
Η ευαισθησία του βοήθησε στο να μπουν κάποιοι κανόνες προστασίας και στην ουσία συνηγορεί σε μια δημιουργική σχέση και δυναμική όπως αυτή που περιγράφει ο Ζωρζ Μπρακ σαν αναγκαία για την τέχνη στη φράση ‘‘με κανόνα και συγκίνηση’’.
Και συγκινησιακά αλλά και κανονιστικά το περιβάλλον έχει γίνει μια διαρκής διάσταση πολιτισμού.
Υπάρχει ένα ευρύτατο φάσμα πολιτιστικών τοποθετήσεων απέναντι στο δικαίωμα της ζωής, στην αναγνώριση της αξίας της ζωής, στη συμπάθεια για τη ζωή και στη διαχείριση της ποιότητας της ζωής.
Μπορούμε εδώ να σημειώσουμε ότι πια η φύση αναδεικνύεται όχι μόνο σαν εργαλειακός Προμηθεϊκός Χώρος αλλά σαν χώρος που απαιτεί μια νέα Προμηθεϊκή τεχνική για τη διάσωσή του. Σ’ αυτή τη νέα Προμηθεϊκή τεχνική πρέπει να αναβιώσουμε και το Ορφικό Πρότυπο της αρμονίας και του ωραίου, της σιωπής και της τέχνης του ανθρώπου.
|