Η εμπειρία τόσων χιλιάδων χρόνων γεωργικών καλλιεργειών είχε ως αποτέλεσμα την προτίμηση στην ποικιλία των καλλιεργούμενων προϊόντων ακόμα και σε περιορισμένες εκτάσεις γης.
Η μέθοδος της μονοκαλλιέργειας δεν ήταν διαδεδομένη μέχρι σχεδόν και τα μέσα του 20ου αιώνα. Τότε ήρθε με την ευλογία μεγάλων εταιριών η Πράσινη Επανάσταση και η «νίκη απέναντι στην παγκόσμια πείνα» που υποσχόταν μέσω των καλλιεργειών τη διατροφική επάρκεια του πλανήτη.
Με την υποστήριξη του USAID, της Υπηρεσίας των ΗΠΑ για τη Διεθνή Ανάπτυξη, τις «επιταγές» διαφόρων παγκόσμιων οργανισμών όπως της Παγκόσμιας Τράπεζας, του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και τη χρηματοδότηση ιδιωτικών κολοσσών, κράτη με χρόνια διατροφικά προβλήματα των τεράστιων αυξανόμενων πληθυσμών τους όπως το Μεξικό, η Ινδία και αργότερα πολλά κράτη της νοτιοανατολικής Ασίας, υιοθέτησαν τις μονοκαλλιέργειες, κάποιες και ως «πανάκεια» στα διατροφικά τους προβλήματα. Σε αρκετές περιπτώσεις, με προεξέχων το παράδειγμα της Ινδίας η παραγωγή τροφίμων αυξήθηκε αισθητά. Παρόλα αυτά, από το 1970 έως το 1990 ο αριθμός των ανθρώπων που υπέφεραν παγκοσμίως από πείνα είχε αυξηθεί 11%. Οι στατιστικές για το συγκεκριμένο διάστημα διαφοροποιούνται εξαιτίας της παρουσίας της Κίνας, η οποία στο διάστημα αυτό εξάλειψε σε μεγάλο βαθμό την πείνα.
Η «Πράσινη Επανάσταση» λοιπόν όχι μόνο δεν έφερε τη λύση στο πρόβλημα ακόμα και σε απόλυτους αριθμούς, αλλά συνδέθηκε και με ολέθριες συνέπειες για την υγεία ανθρώπων, ζώων και τη συνολική λειτουργία των οικοσυστημάτων. Αυτό συνέβη επειδή το εξαιρετικά ελκυστικό σαν ιδέα και πολυδιαφημισμένο μοντέλο της «Πράσινης Επανάστασης», που με μεγάλη επιμονή διαφημίστηκε από τους δημιουργούς του σύντομα προσέκρουσε στα περιβαλλοντικά και οικονομικοκοινωνικά προβλήματα που η ίδια δημιούργησε: Στον περιβαλλοντικό τομέα η συντριπτική πλειοψηφία των μονοκαλλιεργειών απαιτούσαν (και απαιτούν) τη χρήση συγκεκριμένων φυτοφαρμάκων, χημικών λιπασμάτων και αρδευτικών συστημάτων τα οποία στις περισσότερες των περιπτώσεων είχαν ως αποτέλεσμα την καταστροφή εδαφών που επί χιλιάδες χρόνια καλλιεργούταν χωρίς διακοπή με τις παραδοσιακές μεθόδους. |
Στον οικονομικοκοινωνικό τομέα πάρα πολλοί ακόμα και στη Δύση ήταν αυτοί που υποστήριξαν και συνεχίζουν να υποστηρίζουν ότι η επιβολή συγκεκριμένων σπόρων, ποικιλιών, φαρμάκων και γενικότερα μεθόδων καλλιέργειας εντάσσονταν σε ένα ευρύτερο σχέδιο που είχε στόχο: Επιπλέον όπως αποδείχτηκε ξεκάθαρα από τη διατροφική κρίση που βιώνει ο πλανήτης, το πρόβλημα δεν έγκειται τελικά στην επάρκεια των τροφίμων, αφού είναι ο καθορισμος των τιμών από τις αγορές με βάση τα συμφέροντά τους αυτός που αυξάνει ή μειώνει τον αριθμό των πεινασμένων ανθρώπων στον πλανήτη. Το πάθημα της Πράσινης Επανάστασης το οποίο ακόμα βιώνουν και θα βιώνουν εκατομμύρια άνθρωποι πάνω στον πλανήτη δεν φαίνεται να γίνεται μάθημα. Όπως και τότε έτσι και σήμερα ελάχιστα πανίσχυρα κέντρα αποφάσεων επιμένουν να προωθούν τις μονοκαλλιέργειες προς ίδιον όφελος μέσω μίας Δεύτερης Πράσινης Επανάστασης που σαρώνει τα πάντα στο πέρασμά της με την προσπάθεια επιβολής των γενετικά μεταλλαγμένων τροφίμων και των βιοκαυσίμων.
|
Πηγές-αναφορές: |
Άρης Καπαράκης |