ΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΑ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΚΑΙ ΖΩΑ ΣΤΟ ΕΛΕΟΣ ΤΗΣ ΞΗΡΑΣΙΑΣ

Η χωρίς προηγούμενο ξηρασία σε μία τεράστιας έκτασης περιοχή στην ανατολική Αφρική απειλεί άμεσα περισσότερους από 23 εκατομμύρια ανθρώπους και πολλά περισσότερα εκατομμύρια ζώα.
Ποτάμια έχουν ξεραθεί τελείως και οι υδάτινοι πόροι σε πολλές περιπτώσεις έχουν στερέψει εντελώς απειλώντας με πλήρη καταστροφή ανθρώπους, πανίδα και χλωρίδα στην περιοχή.
Η περιβαλλοντική καταστροφή όμως που έχει υποστεί η περιοχή, συνεπεία κλιματικών αλλαγών που προέρχονται κυρίως από άλλες περιοχές του πλανήτη, είναι τέτοια που ακόμα και όταν βρέξει προκαλούνται τεράστιες καταστροφές.

 Η περιοχή η οποία εξαιτίας των κλιματικών αλλαγών είχε εδώ και αρκετά χρόνια υποστεί όσο ελάχιστες στον πλανήτη τις επιπτώσεις της διατροφικής κρίσης, μαστίζεται τώρα και από την ξηρασία η οποία επιτείνει με τη σειρά της το τεράστιο πρόβλημα της διατροφής. Πρόκειται για άλλο ένα φαινόμενο το οποίο δικαιολογεί τις απελπισμένες εκκλήσεις επιστημόνων και ειδικών για την ανθρωπιστική καταστροφή που θα δεχτούν πολλές περιοχές του Τρίτου Κόσμου εξαιτίας των κλιματολογικών ζωνών τους και της έλλειψης υποδομών λόγω της φτώχειας.

Η ανατολική Αφρική αντιμετωπίζει χρόνια φαινόμενα ξηρασίας και λειψυδρίας. Οι κάτοικοι των εφτά χωρών που τώρα νοιώθουν χωρίς να ευθύνονται άμεσα τις καταστροφικές επιπτώσεις της ξηρασίας, είχαν μάθει παραδοσιακά να ζουν με ελάχιστο νερό και τα τελευταία χρόνια και με ελάχιστα τρόφιμα, καθώς οι τιμές των βασικών διατροφικών αγαθών είχαν τετραπλασιαστεί. 

Οι κλιματικές αλλαγές που γίνονταν αισθητές όλο και περισσότερο την τελευταία δεκαπενταετία, ανάγκασαν πολλούς ανθρώπους να μετακινηθούν από τις πεδιάδες σε περιοχές πιο ορεινέςκαθώς η μέση θερμοκρασία της περιοχής σταθερά αυξανόταν, με αποτέλεσμα τη γρηγορότερη εξάτμιση των υδάτων και τη διάβρωση των εδαφών που καθίσταντο ακατάλληλα για καλλιέργειες και άλλες χρήσεις.    
Η πολυετής όμως ξηρασία χτύπησε και περιοχές κάποτε πλούσιες σε νερό αφού για τέταρτη συνεχή χρονιά οι βροχοπτώσεις είναι ελάχιστες χωρίς μάλιστα μια αύξησή τους να βελτιώσει την κατάσταση. Γιατί ακόμα και στην περίπτωση που βρέξει, ο όγκος των υδάτων είναι τέτοιος που σε συνδυασμό με τη σύσταση των εδαφών όπως αυτή έχει διαμορφωθεί εξαιτίας των κλιματικών αλλαγών, προκαλεί πλημμύρες και ανεπανόρθωτες καταστροφές.

Η μετακίνηση των πληθυσμών προς άλλες περιοχές είναι δραματική για ανθρώπους και ζώα, πολλά μάλιστα εκ των οποίων δεν φτάνουν λόγω της δίψας στον τελικό προορισμό τους. Επιπλέον εκτός της καταστροφής των καλλιεργειών, οι κτηνοτρόφοι της περιοχής βλέπουν τα ζώα τους να πεθαίνουν καθημερινά το ένα μετά το άλλο ανήμποροι να τα βοηθήσουν.

 Η φύση, όπως συνηθίζει άλλωστε, είχε προειδοποιήσει: τη δεκαετία του ’70 παρατηρούταν φαινόμενα ξηρασίας μία φορά ανά δέκα χρόνια. Την επόμενη δεκαετία, του ’80, το φαινόμενο αυξήθηκε με μία χρονιά ξηρασίας ανά εφτά, την δεκαετία του ’90 παρατηρούταν μία φορά ανά πενταετία, ενώ τώρα οι επιστήμονες μιλούν για κατάσταση «μόνιμης ξηρασίας» με την περιοχή να βρίσκεται στην τρίτη συνεχόμενη περίοδο ξηρασίας.

Σύμφωνα με την οργάνωση Όξφαμ, η ανθρωπιστική κρίση που λαμβάνει χώρα στην περιοχή είναι η μεγαλύτερη παγκοσμίως την τελευταία δεκαετία, με συνέπειες καταστροφικότερες από την αντίστοιχη ανθρωπιστική κρίση στο Νταρφούρ του Σουδάν. Η ίδια οργάνωση μάλιστα γνωστοποίησε ότι δύο εκατομμύρια άνθρωποι στην Ουγκάντα απειλούνται άμεσα από την έλλειψη τροφίμων ως αποτέλεσμα της ξηρασίας. Στην Αιθιοπία υπολογίζεται ότι 14 εκατομμύρια άνθρωποι απειλούνται, ενώ στην Κένυα άλλα τουλάχιστον 3,8 εκατομμύρια άνθρωποι βιώνουν άμεσα τις συνέπειες της κρίσης.  

Πηγές: Oxfam, The Independent, Guardian, http://www.medicalnewstoday.com

Άρης Καπαράκης
Συνεργάτης της ΜΚΟ Σόλων
aris@solon.org.gr

6 Οκτωβρίου 2009