ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΣΧΕΣΕΙΣ & ΓΕΩΠΟΛΙΤΙΚΗ, ΣΥΝΘΕΣΗ & ΣΧΕΔΙΟ ΙΔΕΩΝ

“ΧΡΥΣΕΣ ΔΟΥΛΕΙΕΣ” ΓΙΑ ΤΙΣ ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΕΣ ΕΤΑΙΡΙΕΣ ΟΠΛΩΝ ΕΝ ΜΕΣΩ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ, ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΗΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ

fiowa bb 61 pr - Σόλων ΜΚΟ
image_pdfimage_print

fiowa bb 61 pr - Σόλων ΜΚΟ

Οι Ηνωμένες Πολιτείες κυριαρχούν ολοκληρωτικά στην παγκόσμια αγορά όπλων, καταλαμβάνοντας το 68,4% της παγκόσμιας αγοράς με συνολικό τζίρο 37,8 εκατομμυρίων δολαρίων επί συνόλου 55,2 παγκοσμίως για το 2008 και με τα κέρδη των πολεμικών βιομηχανιών να αυξάνονται εν μέσω διατροφικής, περιβαλλοντικής και οικονομικής κρίσης.

        Η Ουάσινγκτον απολαμβάνει μίας πολύ μεγάλης λίστας πελατών-κρατών των αμερικανικών βιομηχανιών οπλικών συστημάτων, των οποίων ο ρόλος είναι κάτι περισσότερο από ζωτικός για τη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου.

         Είναι μάλιστα χαρακτηριστικό ότι το 2008 και παρά την κρίση που χτύπησε την παγκόσμια οικονομία στο τελευταίο τρίμηνο του έτους, οι αμερικανικές αμυντικές βιομηχανίες υπέγραψαν συμφωνίες πώλησης οπλικών συστημάτων συνολικού ύψους 37,8 εκατομμυρίων δολαρίων, έναντι 25,4 το 2007. Έτσι οι ΗΠΑ καταλαμβάνουν το 68,4% της συνολικής αγοράς όπλων και το 70% των εξαγωγών προς τις αναπτυσσόμενες χώρες.

          Σύμφωνα με την έρευνα με τον τίτλο «Μεταφορές Συμβατικών όπλων στα Αναπτυσσόμενα Έθνη» (“Conventional Arms Transfers to Developing Nations”) η μεγάλη αύξηση στις πωλήσεις ήταν αποτέλεσμα όχι μόνο των τεράστιων παραγγελιών από πελάτες στην Άπω Ανατολή και την Ασία, αλλά και τη συνέχιση των υπηρεσιών σε επίπεδο υπαρχόντων εξοπλισμών και υποστήριξης σε ένα μεγάλο αριθμό κρατών-πελατών των ΗΠΑ παγκοσμίως.  
         Η συντήρηση, η αναβάθμιση και η αγορά επιπλέον πυρομαχικών και ανταλλακτικών συνεισέφεραν στην εντυπωσιακή άνοδο των εσόδων των αμερικανικών εταιριών οπλικών συστημάτων από το 2007 στο 2008, έστω και αν για την ίδια περίοδο ο τζίρος της παγκόσμιας αγοράς όπλων σημείωσε λόγω και της κρίσης πτώση κατά 7,6%.

       Στην αντίστοιχη λίστα του 2007 οι τρεις πρώτοι πελάτες παγκοσμίως ήταν κράτη σφιχτά εναγκαλισμένα στο άρμα της Ουάσινγκτον: Πακιστάν, Ινδία και Σαουδική Αραβία
       Στη λίστα της έρευνας που διεξήχθη για λογαριασμό της κρατικής Υπηρεσίας Έρευνας του Κογκρέσου και η οποία βλέπει σήμερα το φως της δημοσιότητας, άλλοι παραδοσιακοί σταθεροί σύμμαχοι των ΗΠΑμε μικρότερη γεωστρατηγική σημασία από τα προαναφερθέντα κράτη, όπως τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και το Μαρόκο βρίσκονται στην κορυφή της.
       Τα αναπτυσσόμενα έθνη αποτελούν τον βασικό «στόχο» της παγκόσμιας αγοράς όπλων, με τα κέρδη εκτός από οικονομικά να είναι βέβαια και πολιτικά.

        Η παγκόσμια αγορά οπλικών συστημάτων γνώρισε σημαντική κάμψη με το τέλος του Ψυχρού Πολέμου. Η εξάρτηση των μεγαλύτερων οικονομιών του κόσμου όμως από τις  βιομηχανίες οπλικών συστημάτων οδήγησε σε μία νέα κούρσα εξοπλισμών η οποία καθόλου τυχαία εντάθηκε μετά τις επεμβάσεις των ΗΠΑ σε Αφγανιστάν και Ιράκ και τον λεγόμενο «πόλεμο κατά της τρομοκρατίας».    
        Σήμερα οι αμυντικές δαπάνες παγκοσμίως έχουν ξαναφτάσει σε δυσθεώρητα ύψη και μόνο η μεγάλη οικονομική κρίση οδήγησε σε πτώση την παγκόσμια βιομηχανία όπλων, με εξαίρεση τις αμερικανικές εταιρίες.  

 

Έτσι, δε μοιάζει περίεργο που στην παγκόσμια αγορά όπλων οι σύμμαχοι των ΗΠΑ φιγουράρουν στη λίστα των μεγαλύτερων συμφωνιών για το 2008. Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα ξόδεψαν 6,5 δισεκατομμύρια δολάρια για το σύστημα αεράμυνας της χώρας, το Μαρόκο υπέγραψε συμφωνία για αγορά μαχητικών αεροσκαφών ύψους 2,1 δις., η Ταϊβάν μία αντίστοιχη για αγορά ελικοπτέρων ύψους 2 δις… Αλλά και πιο κάτω βρίσκουμε την Ινδία, το Ιράκ, τη Σαουδική Αραβία, την Αίγυπτο, τη Νότια Κορέα και τη Βραζιλία, κράτη φιλικά διακείμενα προς τον Λευκό Οίκο.

        Η Βραζιλία και εν γένει η Λατινική Αμερική είναι ένα εξέχων παράδειγμα της σύνδεσης πολιτικών επιλογών και των πωλήσεων όπλων από την πλευρά του Λευκού Οίκου. Με τις περισσότερες χώρες της περιοχής να κυβερνώνται από αριστερές, κεντροαριστερές ή εν πάση περιπτώσει «απειθείς» κυβερνήσεις στην Ουάσινγκτον τα τελευταία χρόνια, οι τρεις μεγαλύτεροι πελάτες οπλικών συστημάτων (ανεξαρτήτως εισαγωγέα) είναι εκτός του στενού συμμάχου Κολομβία, η Χιλή και η Βραζιλία, δύο χώρες που ελάχιστα ακολουθούν το πολιτικό ρεύμα της περιοχής την τελευταία πενταετία, διατηρώντας φιλικές σχέσεις με τον Λευκό Οίκο.

          Επιπλέον όταν το 2007 οι ΗΠΑ ανησύχησαν για τις μεγάλες συμφωνίες αγοράς όπλων που είχε συνάψει η αριστερή κυβέρνηση της Βενεζουέλας με τη Ρωσία, δεν άργησαν να προχωρήσουν σε μία εκ νέου στρατιωτικοποίηση της γειτονικής και συμμάχου τους Κολομβίας της οποίας το τελικό επεισόδιο γράφτηκε τον προηγούμενο μήνα με τη συμφωνία για την εγκατάσταση εφτά νέων στρατιωτικών βάσεων στη χώρα.

          Η εγκατάσταση των εφτά υπερσύγχρονων βάσεων οδηγεί όπως είναι λογικό σε μια γενικότερη κούρσα εξοπλισμών σε όλη την περιοχή με πολλές παραμέτρους: η Βενεζουέλα προσπαθώντας να «απαντήσει» στα νέα δεδομένα στρέφεται εκ νέου προς τη Ρωσία. Η Μόσχα φυσικά δεν χάνει την ευκαιρία και ως τρίτος μεγαλύτερος εξαγωγέας στον κόσμο ήδη έχει στρέψει το ενδιαφέρον της στην περιοχή. 
      Πρόκειται βεβαίως για ένα σενάριο το οποίο μάλιστα εξαιτίας των ελληνοτουρκικών σχέσεων το έχουμε δει πολλές φορές αντίστοιχα και στη χώρα μας, η οποία συνεχίζει παρά τα τεράστια οικονομικά της προβλήματα να ξοδεύει τεράστια ποσά στην πολεμική βιομηχανία.

         Στην δεύτερη θέση των εξαγωγέων οπλικών συστημάτων στον αναπτυσσόμενο κόσμο βρέθηκε η Ιταλία με 3,7 εκ. δολάρια, η οποία μαζί με τις παραδοσιακά πανίσχυρες αμυντικές βιομηχανίες της Βρετανίας, της Γαλλίας και της Γερμανίας ηγούνται των ευρωπαϊκών προσπαθειών για να κερδίσουν μια…θέση στον ήλιο των εξαγωγών οπλικών συστημάτων, αυξάνοντας όπως και η Ουάσινγκτον την παραγωγή και τις δαπάνες τους στην κατασκευή οπλικών συστημάτων, προκειμένου ν΄ αυξήσουν ταυτόχρονα και τις εξαγωγές τους. 

         Έτσι με τα αναπτυσσόμενα έθνη εν μέσω οικονομικής ύφεσης να πληρώνουν το μεγαλύτερο τίμημα των επιπτώσεων των κλιματικών αλλαγών και της τεράστιας διατροφικής κρίσης, οι μεγάλες βιομηχανίες οπλικών συστημάτων συνεχίζουν να κάνουν «χρυσές δουλειές» εις βάρος εκατομμυρίων ανθρώπων που στερούντα ακόμα και τα αυτονόητα.

(Αναφορές-στατιστικά στοιχεία:
Despite Slump, U.S. Role as Top Arms Supplier Grows, New York Times, 7 Σεπτεμβρίου 2009
U.S. Is Top Arms Seller to Developing World, New York Times, 1 Οκτωβρίου 2007
http://www.sipri.org/  
Conventional Arms Transfers to Developing Nations, 2000-2007)


7 Σεπτεμβρίου 2009

Άρης Καπαράκης
Συνεργάτης της ΜΚΟ Σόλων
aris@solon.org.gr