ΨΥΧΟΣΥΝΘΕΣΗ: ΑΤΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ, Α’ ΜΕΡΟΣ, του Roberto Assagioli
Η Ψυχοσύνθεση προϋποθέτει ψυχανάλυση, ή μάλλον την περιλαμβάνει ως πρώτο και απαραίτητο στάδιο. Από αυτή την άποψη υπάρχει μια στενή αναλογία μεταξύ εκείνων των χημικών διαδικασιών, οι οποίες παράγονται στο επιστημονικό εργαστήριο και εκείνων, οι οποίες λαμβάνουν χώρα συνεχώς στο ανθρώπινο σώμα. Τα πολυσύνθετα μόρια της πρωτεΐνης, για παράδειγμα, τα οποία περιλαμβάνονται στην τροφή, υποδιαιρούνται σε απλούστατα μόρια πεπτονίων μέσω των βιοχημικών αναλυτικών διαδικασιών της πέψης. Μέσω μιας διαδικασίας σύνθεσης, τα μόρια αυτά συντίθενται για να σχηματίσουν μεγαλύτερα μόρια, που αποτελούν την ειδική πρωτεΐνη του ίδιου μας του οργανισμού. |
Το ίδιο πράγμα συμβαίνει και στην ανθρώπινη ψυχή, στην οποία οι διαδικασίες της ανάλυσης και της ανασύνθεσης συνεχίζονται ακατάπαυστα. Ενίοτε, οι διαδικασίες αυτές της ψυχολογικής αφομοίωσης (θα μπορούσε κάποιος να πει, της πρόσληψης και της πέψης) λαμβάνουν χώρα εύκολα και αυθόρμητα, συχνά όμως παρουσιάζονται η ψυχολογική δυσπεψία και οι τοξικές καταστάσεις και αναπτύσσονται στο ασυνείδητο του ατόμου οι ψυχοπαθολογικές μολύνσεις και οι όγκοι. Η μοίρα (lot) της ψυχανάλυσης έχει αποβεί ιδιόρρυθμη. Τα όσα έχουν συμβεί εξ’ αιτίας της ψυχανάλυσης, πρέπει να εξερευνηθούν με κάθε δυνατή προσοχή ֺ και τότε με τη βοήθεια της ψυχαναλυτικής γνώσης, τα συμβάντα της ανθρώπινης φύσης, δε θα μας εκπλήξουν. Οι πλέον αμφίβολες, υπερβολικές και επικίνδυνες φάσεις της ψυχανάλυσης είναι εκείνες, οι οποίες διαδόθηκαν και υποστηρίχτηκαν περισσότερο. Η σεξουαλική θεωρία (ή η προβαλλόμενη σεξουαλική προέλευση των περισσότερων εκδηλώσεων της ανθρώπινης ζωής) και σε ένα σύστημα αυθαίρετων και εξεζητημένων ερμηνειών, είχαν μεγάλη απήχηση στο κοινό. Έτσι προκάλεσαν μια νοσηρή περιέργεια και συχνά αποτέλεσαν μια ψευδοδικαιολογία για την αχαλίνωτη παράδοση στην ενστικτώδη φύση!. Ταυτόχρονα οι ανώτερες φάσεις, αυτές που ευδοκιμούν στην ανθρώπινη φύση, όπως εκφράζονται μέσω της θρησκείας και της τέχνης, έχουν παραδοθεί σε μια καταστρεπτική ανάλυση, από την οποία λείπει η αληθινή και βαθειά έννοιά τους. Δυνάμεθα να προσθέσουμε ότι η πλέον καρποφόρος προσφορά της ψυχανάλυσης οφείλεται στο ότι απέδειξε, ότι δεν είναι δυνατόν να υπάρξει πραγματική υγεία, ούτε εσωτερική αρμονία και ελευθερία, ούτε ανεμπόδιστη δραστηριότητα δίχως την ειλικρινή, θαρραλέα και ευσυνείδητη αναγνώριση όλων των κατώτερων φάσεων της φύσης μας, όλων των ορμών, παθών και ψευδαισθήσεων (αυταπατών), με τους πολλαπλούς συνδυασμούς και αποκλίσεων τους, οι οποίες κατοικούν και κοχλάζουν στο ασυνείδητό μας και οι οποίες μας εξάπτουν, μας περιορίζουν και μας υποδουλώνουν. Η ψυχανάλυση, στις καλύτερές της φάσεις, προσφέρει βοήθεια στον τομέα της υπερκίνησης των αντιστάσεων και των απωθήσεων, οι οποίες δημιουργούνται από την άγνοιά μας, το φόβο μας, την αλαζονεία μας και την υποκρισία μας. Αυτοί μας εμποδίζουν από το να δούμε εναργώς τις σκοτεινές πλευρές της φύσης μας. Η αναγνώρισή τους είναι απαραίτητη προϋπόθεση της ικανοποιητικής αντιμετώπισής τους και της τοποθέτησης υγιών και σταθερών θεμελίων για όλη την εργασία της ψυχολογικής δομής της προσωπικότητάς μας. Αλλά ενίοτε η βοήθεια αυτή, ακόμη και όταν δίνεται υπό την καλύτερη μορφή της ψυχανάλυσης, αποδεικνύεται ανεπαρκής για την επίλυση των ψυχολογικών και πνευματικών προβλημάτων του ανθρώπου. Επανειλημμένως έχει παρατηρηθεί ότι, ενώ η επαναφορά στο φως της συνείδησης των διαφόρων εν πάλη ευρισκόμενων εντός των τάσεων του ασυνειδήτου μας, μπορεί να περιορίσει μερικά από τα νοσηρά συμπτώματα, δεν είναι ικανή να επιλύσει τις συγκρούσεις, επί πλέον δε, μια επίμονη και μονόπλευρη διερεύνηση των κατώτερων φάσεων της ανθρώπινης ψυχής δύναται να αποβεί οπωσδήποτε επιβλαβής. Υπάρχουν ειδικοί ψυχολογικοί νόμοι, οι οποίοι ρυθμίζουν τη χρησιμοποίηση και το μετασχηματισμό των συναισθηματικών και νοητικών δυνάμεων και οι οποίοι βρίσκονται σε στενή σχέση με τους νόμους της υδροδυναμικής ֺ σε τέτοιους νόμους στηρίζονται οι μέθοδοι για τις οποίες οι δυνάμεις αυτές μπορούν να οδηγηθούν στα επιθυμητά επίπεδα και να εφαρμοσθούν για δημιουργικούς σκοπούς. Οι μέθοδοι αυτές, λόγω της συνεχούς ανάπτυξης και τελειοποίησής τους, δημιούργησαν τον ειδικό κλάδο της εφαρμοσμένης ψυχολογίας, την Ψυχοδυναμική. Κατ’ αυτόν τον τρόπο δυνάμεθα να ενισχύσουμε και σκοπίμως να κατευθύνουμε το σχηματισμό και την ανάπτυξη μιας ολοκληρωμένης και καλώς οργανωμένης ανθρώπινης προσωπικότητας. Αυτή είναι η ψυχοσύνθεση με την αυστηρή έννοια της λέξης, το αποτέλεσμα δηλ. της χρησιμοποίησης των ψυχοσυνθετικών μεθόδων. Οι τάσεις αυτές και ενέργειες, οι οποίες μπορούν να ονομασθούν υπέρ-συνειδητό, έχουν σχέσεις και αλληλεπιδράσεις με τη συνειδητή προσωπικότητα και είναι περιέργως ανάλογο:-σε μια υψηλότερη οκτάβα-των επιθυμιών του κατώτερου ασυνειδήτου. Έχει αποδειχθεί ότι οι ανώτερες αυτές ενέργειες συχνά απωθούνται και εκδιώκονται από το «πεδίο της συνείδησης» εξ αιτίας κινήτρων, όπως η έλλειψη κατανόησης, ο φόβος, οι προκρινόμενες ιδέες, η αποδοκιμασία, η απροθυμία ενόχλησης ή πραγματοποίηση νέων έργων και αποκήρυξης εγωιστικών προσηλώσεων και ικανοποιήσεων κλπ. Αλλά και στις περιπτώσεις αυτές, οι απωθήσεις και οι αρνήσεις προκαλούν αντιδράσεις, συγκρούσεις και πολλά είδη νευρικών και ψυχολογικών διαταραχών. Όπως ο ίδιος ο Jung τόνισε: «Το να είναι κάποιος ομαλός είναι μια θαυμάσια ιδέα για τον αποτυχημένο και για όλους όσους δεν κατόρθωσαν να προσαρμοσθούν. Αλλά για ανθρώπους, οι οποίοι έχουν ικανότητα μεγαλύτερη του κανονικού, για τους οποίους ουδέποτε ήταν δύσκολο να επιτύχουν και να προσφέρουν το μερίδιο τους στην εργασία του συνόλου, γι’ αυτούς περιορισμός στο κανονικό (ομαλό) σημαίνει την κλίνη του Προκρούστου, ανυπόφορη ανία, διαρκή στειρότητα και απογοήτευση. Κατά συνέπεια υπάρχουν πολλοί άνθρωποι, οι οποίοι γίνονται νευρωτικοί επειδή και μόνο είναι ομαλοί, όπως υπάρχουν άνθρωποι, οι οποίοι είναι νευρωτικοί επειδή δεν μπορούν να γίνουν ομαλοί». |
Κατά συνέπεια μερικοί από τους ψυχολόγους, οι οποίοι είναι ενήμεροι των τελευταίων εξελίξεων του κλάδου τους, έχουν αναγνωρίσει την ύπαρξη και έχουν αρχίσει την επιστημονική μελέτη του υπέρ-συνειδητού (super–conscious), του ψυχοπνευματικού δηλ. εκείνου βασιλείου, όπου βρίσκονται οργανωμένες και ανεπτυγμένες και απ’ όπου διεισδύουν στη συνείδηση του ανθρώπου όλες οι ανώτερες εμπνεύσεις, οι φιλοσοφικές και οι επιστημονικές ενοράσεις, η πνευματική διαφώτιση, οι τηλεπαθητικές εντυπώσεις, οι εξαιρετικές θεραπευτικές δυνάμεις και οι τάσεις για ηρωισμό και αυτοθυσία.
|