1

Η ΩΡΑ ΓΙΑ ΝΕΑ ΘΕΣΜΙΚΗ ΔΡΑΣΗ ΕΙΝΑΙ ΤΩΡΑ (του Γιάννη Ζήση)

Η ανάδυση των ολιγοπωλίων στη παγκόσμια χρηματαγορά, αφενός θα διαμορφώσει νέους όρους στις αγορές, αφετέρου προμηνύει έναν δικό της αργότερα κύκλο κρίσης. Από τώρα η πολιτική πρέπει να μην σταθεί θεσμικά άβουλη, τόσο σε επίπεδο κρατών όσο και σε επίπεδο διεθνούς κοινότητας και διεθνών οργανισμών. Η πολιτική δεν πρέπει να σταθεί άβουλη σ’ αυτό τον νέο χάρτη της οικονομίας, ο οποίος δείχνει ήδη, πολύ ολοκληρωμένα, την  δυναμική της στρέβλωσης και της κρίσης ταυτόχρονα.

Και εφόσον από μόνη της η αγορά, μέσα από την κρίση, οδηγεί στην ολοκλήρωση της ολιγοπωλιακής αυτοστρέβλωσής της πρέπει να μην θεωρήσουμε πλέον τους κανόνες της λειτουργικούς. Πρέπει να προχωρήσουμε σε μια νέα θέσμιση για τις δημόσιες δικαιοδοσίες και να προχωρήσουμε και σε νέες πολιτικές σε σχέση με τον άνθρωπο με τον πολίτη με την οικονομία της μικρής κλίμακας.

          Εφόσον  η αγορά καταντήσει μονοπώλιο, παύει να ‘ναι και κατ’ επίφασιν φιλελεύθερη αγορά, γιατί δεν θα την διακρίνει καθόλου το στοιχείο του ανταγωνισμού στα μεγάλα μεγέθη, καθώς στα χαμηλά  νοείται ότι δεν υπάρχει. Αυτό συμβαίνει μέχρι τώρα γιατί οι μεγάλες εταιρίες, είναι ούτως ή άλλως τόσο ισχυρές ώστε ο καταναλωτής δεν μπορούσε να τις επηρεάσει σοβαρά στις υποτιθέμενες αγορές. Δηλαδή, η καταναλωτική συμπεριφορά ή η ζήτηση, δεν μπορούσε να λειτουργεί σαν ρυθμιστής της ανταγωνιστικότητας στα μεγάλα μεγέθη, γιατί έχει χαθεί η διαμεσολαβητική αμεσότητα διασταύρωσης της προσφοράς και της ζήτησης, με την έννοια ενός πλήθους παικτών της αγοράς. Οι διαμεσολαβητές της ζήτησης είναι ελάχιστοι και οι ρυθμιστές της προσφοράς επίσης ελάχιστοι. 

         Και όταν λέμε καταναλωτή, εννοούμε τους μικρούς αυτούς που διαμεσολαβούν. Υπήρχε όμως ένας ανταγωνισμός, ανάμεσα σε παίκτες μεγάλων μεγεθών, όπως αυτός που παρατηρείται μεταξύ των τραπεζών. Αν  εξαφανιστούν και αυτοί, τότε θα έρθουμε αντιμέτωποι με την πραγματικότητα του απόλυτου ολιγοπωλίου και τελικώς του απόλυτου μονοπωλίου.

          Τώρα είναι η κατάλληλη στιγμή για θεσμικές αλλαγές, που οι επιτήδειοι δεν έχουν κανένα περιθώριο να μιλάνε για τον φιλελευθερισμό και τον ανταγωνισμό και για όλα αυτά που αποτέλεσαν το όνειρο του υπαρκτού «Φιλελευθερισμού».

          Πρέπει κάποιοι να συνειδητοποιήσουν ότι οι εποχές Ρήγκαν – Θάτσερ, και Φρίντμαν – Χάγιεκ τελείωσαν. 


1 Ιουνίου 2009, 

Γιάννης Ζήσης, 
Μέλος της ΜΚΟ ΣΟΛΩΝ
ioanniszisis@solon.org.gr