Η ΑΦΡΙΚΗ ΚΑΙ Η ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΗ ΤΗΣ ΣΤΑΣΗ ΣΤΟ ΖΗΤΗΜΑ ΤΩΝ ΚΛΙΜΑΤΙΚΩΝ ΑΛΛΑΓΩΝ
Η Αφρική θεωρείται η ήπειρος που θα υποφέρει περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη τα αμέσως επόμενα χρόνια από τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής.
Στα πλαίσια του Συνεδρίου «Προστασία της Βιοποικιλότητας – Πέρα από το 2010» ο καθηγητής του Πανεπιστημίου της Γκάνας Άλφρεντ Ότενγκ Γιεμπόα (Alfred Oteng Yeboah) απαντάει σε ερωτήματα για τη στάση των Αφρικανικών κρατών εφεξής και μέχρι την Κοπεγχάγη, τις ευθύνες που αναλογούν στην ήπειρο και στον ανεπτυγμένο κόσμο αλλά και τον ρόλο των Ηνωμένων Πολιτειών μετά την αλλαγή εξουσίας στον Λευκό Οίκο.
Η συνέντευξη δόθηκε στα πλαίσια του Συνέδριου «Προστασία της Βιοποικιλότητας – Πέρα από το 2010» που διοργανώθηκε στην Αθήνα στις 27 και 28 Απριλίου 2009.
Παρατίθεται το κείμενο της συνέντευξης του Άλφρεντ Ότενγκ Γιεμπόα (Alfred Oteng Yeboah)
Ερώτηση: Στην πρόσφατη Διάσκεψη της Αφρικανικής Ένωσης, ο πρωθυπουργός της Αιθιοπίας Μελές Ζενάουι προειδοποίησε ότι η Αφρική ίσως έρθει αντιμέτωπη με μία «Μαύρη Δεκαετία» εξαιτίας των κλιματικών αλλαγών και της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, για τις οποίες ευθύνονται τα ανεπτυγμένα κράτη. Συμφωνείτε με αυτή την άποψη;
Άλφρεντ Ότενγκ Γιεμπόα: Είναι μια διττή διαδικασία, μπορώ να πω ότι από την μία συμφωνώ, από την άλλη όχι. Οι αναπτυσσόμενες χώρες, όπως αυτές της Αφρικής ασχολούνται ιδιαίτερα με το ζήτημα της παγκόσμιας υπερθέρμανσης. Η Αφρική θεωρητικά δεν παράγει υψηλές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα και έτσι δεν μπορεί να θεωρηθεί άμεσα υπεύθυνη για την παγκόσμια υπερθέρμανση. Είναι όμως έμμεσα υπεύθυνη, εξαιτίας διαφόρων πολιτικών, όπως για παράδειγμα της αποψίλωσης των δασών και των δέντρων, τα οποία μπορούν να αποθηκεύουν το διοξείδιο του άνθρακα. Δεν μπορείς λοιπόν να κατηγορήσεις μία μόνο ομάδα κρατών.
Ερώτηση: Πιστεύετε ότι αυτή η έκκληση από πλευράς του κ. Ζενάουι ήταν μια προσπάθεια συσπείρωσης των Αφρικανικών κρατών, προκειμένου αυτά να προσέλθουν με κοινές θέσεις στην Διάσκεψη της Κοπεγχάγης τον Δεκέμβριο;
Άλφρεντ Ότενγκ Γιεμπόα: Κοιτάξτε, σε επίπεδο περιφερειακής πολιτικής, είναι πάντα καλό να βγαίνει κάποιος και να προτείνει κάτι συγκεκριμένο, ώστε να βολιδοσκοπήσει ποιοι πρόκειται να ακολουθήσουν την όποια πρότασή του. Η πρόταση αυτή όμως πρέπει να εξεταστεί λεπτομερώς από τους υπολοίπους για να δούμε αν είναι αξιόπιστη ή όχι.
Ερώτηση: Πιστεύετε τελικά ότι τα Αφρικανικά κράτη θα πάνε ενωμένα και με κοινές θέσεις στην Διάσκεψη της Κοπεγχάγης ή θα τα δούμε να ακολουθούν διαφορετικά μπλοκ, της Κίνας για παράδειγμα ή της Ευρωπαϊκής Ένωσης; Θα έχουν κοινούς στόχους;
Άλφρεντ Ότενγκ Γιεμπόα: Είναι πολύ δύσκολο να απαντήσω σε αυτό το ερώτημα γιατί δεν ανήκω στον πολιτικό χώρο. Πιστεύω όμως θα είναι πολύ σημαντικό η Ευρωπαϊκή Ένωση να υιοθετήσει μια πολύ καλή στάση για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Η Ε.Ε. είναι πολύ καλά ενημερωμένη για τις κλιματικές αλλαγές στην Αφρική τόσο από την Υπουργική Επιτροπή των Αφρικανικών Κρατών για το περιβάλλον όσο και από άλλους αρμόδιους για το περιβάλλον οργανισμούς. Πάντως για την ώρα δεν θα ήταν σοφό νομίζω να προβλέψω ποια θα είναι η στάση των Αφρικανικών Κρατών στην Διάσκεψη της Κοπεγχάγης.
Ερώτηση: Υπάρχει περίπτωση να ακολουθήσουν την Κίνα η οποία κατηγορεί τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρωπαϊκή Ένωση ως τους μοναδικούς υπευθύνους για τις κλιματικές αλλαγές;
Άλφρεντ Ότενγκ Γιεμπόα: Η μεγάλη άνοδος των εκπομπών διοξειδίου και άλλων αερίων στην ατμόσφαιρα δεν αποτελεί ευθύνη ενός συγκεκριμένου μέρους, ενός συγκεκριμένου αριθμού κρατών. Όλος ο πλανήτης έχει ευθύνη για το φαινόμενο αυτό. Δεν ξέρω αν τελικά τα Αφρικανικά κράτη θα ακολουθήσουν την Κίνα στις κατηγορίες εναντίον της Δύσης. Σίγουρα όμως δεν είναι η στιγμή να κατηγορούν τα κράτη το ένα το άλλο, για το ποιο φέρει την μεγαλύτερη ευθύνη. Είναι η στιγμή που απαιτείται να εξευρεθούν λύσεις για την μείωση των ρύπων. Και κάτι τέτοιο απαιτεί μια συνεργασία σε παγκόσμιο επίπεδο.
Θα προτιμούσα η Αφρική να μην πάρει το μέρος κανενός, αλλά να συνεισφέρει πραγματικά στην μείωση των επιπτώσεων της παγκόσμιας υπερθέρμανσης και να παίξει έναν ρόλο ουδέτερο, ο οποίος αν συνοδευτεί και από πραγματική συνεισφορά στο πρόβλημα, θα γίνει ιδιαίτερα σεβαστός. Και σε αυτό θα συμβάλλει και το γεγονός ότι η Αφρική είναι, εξαιτίας της φτώχειας, η πλέον ευάλωτη ήπειρος στα νέα δεδομένα όπως η παγκόσμια υπερθέρμανση και τα προβλήματα που απορρέουν από αυτήν, όπως για παράδειγμα τα προβλήματα με τις καλλιέργειες.
Ερώτηση: Αισιοδοξείτε ότι τελικά θα υπάρξει μια παγκόσμια συμφωνία στην Σύνοδο της Κοπεγχάγης; Γιατί καθώς πλησιάζουμε σε αυτήν όλο και περισσότεροι ισχυρίζονται ότι κάτι τέτοιο δεν θα καταστεί εφικτό, δεν θα υπάρξει δηλαδή συμφωνία…
Άλφρεντ Ότενγκ Γιεμπόα: Τα πάντα έχουν να κάνουν με τα οικονομικά ζητήματα. Όπου δεν υπάρχουν χρήματα υπάρχουν αντιδράσεις (σ.σ. αναφέρεται στην οικονομική κρίση). Θυμάμαι ότι στις διαπραγματεύσεις του Clean Development Mechanism υπήρχαν πολύ μεγάλες δυσκολίες στην σύναψη μιας Συμφωνίας. Νομίζω όμως ότι μακροπρόθεσμα, θα υπάρξει μια κοινή αποδεκτή θέση από όλους.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες που είναι ο ηγέτης παγκοσμίως, έχουν μια νέα οπτική προς την κατεύθυνση της αντιμετώπισης όλων των περιβαλλοντικών ζητημάτων. Παλαιότερα οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν μπορούσαν να συμφωνήσουν με τις υπόλοιπες χώρες. Τώρα όμως βλέπω μία τάση συνεργασίας και θέλησης επίτευξης συμφωνίας με τα υπόλοιπα κράτη προκειμένου να γίνουν καλύτερα κατανοητά τα παγκόσμια περιβαλλοντικά προβλήματα και οι συνέπειές τους.
Κάμερα: Γιώργος Φλώρος
Κείμενο-Συνέντευξη: Άρης Καπαράκης
7 Μαΐου 2009