1

ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΣΤΗΝ ΕΡΓΑΣΙΑ – ΔΙΕΘΝΗΣ ΗΜΕΡΑ ΜΝΗΜΗΣ ΕΡΓΑΤΩΝ (του Αλέξανδρου Μπέλεση)

Ο νόμος δεν ετόλμησε στη σκέψη να ζυγώσει,
μα η λογική προσπάθησε αυτήνε να αλώσει,
ότι είναι άνθρωποι πολλοί στον κόσμο που πεινάνε.
Και η αλήθεια αστράφτει ορμητική
και η καρδιά κι η λογική ενώνονται
σαν αξεχώριστα ένα.
Της στοργής η θύρα είναι κοινή
προς όλα τα όντα αυτής της γης.
Απρόσωπα απλώνεται και τα σκεπάζει όλα
και δεν ρωτάει τη λογική με ποια σειρά να γίνει.

Ιωάννα Μουτσοπούλου, από την ποιητική συλλογή
 «Ψυχές της Φύσης»

 

            Σε μια εποχή στην οποία γίνεται λόγος για αναγνώριση των δικαιωμάτων της φύσης και των όντων της,  θα περίμενε κανείς ότι τα βασικά δικαιώματα του ανθρώπου θα είχαν εξασφαλιστεί. Ωστόσο η δημοκρατία στην «σύγχρονη» Δύση διακυβεύεται από  κέντρα που συγκεντρώνουν τεράστια οικονομική εξουσία και που με τον ένα ή τον άλλο τρόπο επηρεάζουν την πολιτική και τα ΜΜΕ.  Ο οικονομικός ανταγωνισμός, η διεθνοποίηση του κεφαλαίου και ο αγώνας για συμπίεση του κόστους των προϊόντων,  έχουν διευκολύνει την  μεταφορά των εργοστασίων παραγωγής των προϊόντων σε χώρες όπου το εργατικό κόστος είναι πολύ μικρό.

Εκτός από το πολύ χαμηλό ημερομίσθιο, οι συνθήκες ασφαλούς εργασίας και ασφαλιστικής κάλυψης  είναι  στις περισσότερες περιπτώσεις   απαράδεκτες. Έτσι, ενώ η Δύση «έφερε την ανάπτυξη» στις αναπτυσσόμενες χώρες, στις περισσότερες από αυτές δεν έχει φέρει ακόμη  τα βασικά ανθρώπινα δικαιώματα σε θεσμική λειτουργία.

          Η παιδική εργασία, η ανασφάλιστη εργασία, τα ημερομίσθια πείνας, η απαγόρευση του συνδικαλίζεσθε, η σωματεμπορία, αποτελούν ένα τοπίο που δεν μπορεί να συνεχιστεί για πολύ ακόμη χωρίς περαιτέρω συνέπειες. Με αυτό το δεδομένο, η διεύρυνση των χωρών που έχουν πυρηνικά όπλα, η αύξηση της πειρατείας,  οι ασύμμετρες απειλές κλπ γενικεύουν τις παγκόσμιες συνθήκες ανασφάλειας και προκαλούν μέτρα θέσπισης περιορισμού των ελευθεριών και σπατάλη στέρηση  πόρων για τον πολιτισμό προς χάριν της βιομηχανίας των συστημάτων ασφαλείας υψηλής τεχνολογίας.  Η κοινωνικά άδικη και διαχειριστικά ληστρική χρήση των πλουτοπαραγωγικών πηγών των Αραβικών και Ασιατικών χωρών από τις αποικιοκρατικές πρακτικές των Ευρωπαϊκών δυνάμεων, τροφοδότησε και τροφοδοτεί την άνοδο της φονταμενταλιστικής πλευράς του Ισλαμισμού.[1] Οι πρακτικές αυτές ξέφτισαν την αίγλη που υπήρχε στο μπολιασμένο από την Ευρωπαϊκή κουλτούρα του διαφωτισμού, διανοούμενο κομμάτι του πληθυσμού των χωρών αυτών. Το παράδειγμα Βρετανού αξιωματούχου της Μεγάλης Βρετανίας που ασκούσε εξουσία στην υπο κηδεμονία Αίγυπτο υπήρξε  υποστηρικτής των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Αγγλία ενώ οι πρακτικές του κινούνταν στην αντίθετη κατεύθυνση με αποτέλεσμα τη δυσφήμηση της ιδεολογικής τους βάσης και εγκυρότητας.[1] Η Ρωσική εισβολή στα Αφγανιστάν, ανέβασε τους Ταλιμπάν στην εξουσία,  για την άνοδο των οποίων εργάστηκε συστηματικά η Δύση και οι οποίοι εξέθρεψαν σε παγκόσμιο επίπεδο τις ασύμμετρες απειλές χρησιμοποιώντας την τεχνογνωσία που τους παραχωρήθηκε για να χρησιμοποιηθεί ενάντια στους Σοβιετικούς.  Τελευταία, αφού η Δύση τους εξεδίωξε από την εξουσία, μετατρέποντας την χώρα σε πρώτη παγκόσμια παραγωγό  οπίου  και διαπράττοντας κάθε λίγο μεγάλο αριθμό «παράπλευρων απωλειών», φιλοδοξεί να εκδημοκρατήσει τη χώρα και άρα να γνωρίσει στους κατοίκους της τα ανθρώπινα δικαιώματα και προπαντός την «ανάπτυξη».  Αντίστοιχα και με το Ιράκ και τα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας που διαπράχτηκαν στη χώρα αυτή από την Δύση και αναφερόμαστε στην προαναγγελθείσα  και εκτελεσθείσα ολική  καταστροφή της βασικής υποδομής της χώρας από την συμμαχική αεροπορία. [2] 

           Δεν υιοθετείται η ακραία άποψη που υποστηρίζει ότι για το επίπεδο ζωής και εργασίας των αναπτυσσομένων χωρών φταίει αποκλειστικά η οικονομικά πλούσια Δύση και το αποικιοκρατικό παρελθόν της. Φυσικά ευθύνη έχουν όλοι οι πολίτες σε όλες τις χώρες του κόσμου, οι οποίοι πρέπει να αναλάβουν πρωτοβουλίες για την εξασφάλιση των βασικών δικαιωμάτων τους. Η Δύση όμως δεν είναι δυνατόν, εάν θέλει να θεωρείται φορέας του διαφωτισμού, να συναινεί σε Ασιατικά πολιτικά μορφώματα που πρεσβεύουν μοντέλα «οικονομικής ανάπτυξης» και κοινωνικής καταπίεσης, κοινωνικής αδικίας και βίας.

          Το δικαίωμα των ανθρώπων για ασφαλή και αξιοπρεπών συνθηκών εργασία δεν τίθεται σε αμφισβήτηση στην θεωρία σήμερα, τουλάχιστον στην Δύση. Η πράξη όμως είναι διαφορετική. Μέσα σε αυτό το τοπίο η Δύση «καταναλώνει τα τελευταία της καύσιμα» ως φορέας ανθρωπιστικού και δημοκρατικού πολιτισμού και ως μοντέλο βιώσιμης κοινωνίας, με ελευθερία στην πληροφόρηση και στην διαδικασία λήψης αποφάσεων, ελευθερία θρησκευτικής πίστης, ελευθερία από την ένδεια και από τον φόβο, που αρχίζει να βλέπει τον άνθρωπο και το φαινόμενο της ζωής πιο ολιστικά, που υιοθετεί καινοτόμες πρακτικές για την προστασία του περιβάλλοντος κλπ. Η παγκόσμια οικονομική κρίση θα οξύνει όλες τις αντιθέσεις και τα προβλήματα παγκοσμίως και η ανθρωπότητα  αναγκάζεται ήδη να πάρει αποφάσεις, που ανέβαλε συστηματικά, σε πιο πιεστικές συνθήκες. 

         Η «χαλαρότητα» και άλλοτε η σκοπιμότητα με την οποία αντιμετωπίζει  η Δύση τα ανθρώπινα και κατ επέκταση και τα εργατικά δικαιώματα σε παγκόσμιο επίπεδο, ήδη εν μέσω της οικονομικής κρίσης,  εισχωρεί στον εσωτερικό της, σκεπτόμενη  λύσεις όπως την  ελεγχόμενη ανεργία, το μειωμένο ωράριο, την «ελαστική» ασφάλιση κλπ. Η δε λύση της ελεγχόμενης ανεργίας είναι πολύ επικίνδυνη για τους εμπνευστές της γιατί αποτελεί έγκλημα κατά της ανθρωπότητας.  Εάν προσθέσουμε και την δυσφορία της Δύσης για τις αρνητικές συνέπειες στο φαινόμενο των κλιματικών αλλαγών, που επιφέρει η  οικονομική ανάπτυξη των αναπτυσσόμενων χωρών, τότε καταλαβαίνουμε ότι οι αντιφάσεις πλέον είναι τόσο μεγάλες που η υπέρβασή τους  απαιτεί μια συνεπή και καινοτόμα διακυβέρνηση πράσινης ανάπτυξης, δίκαιου μερισμού και ορθών ανθρώπινων σχέσεων, για όλους τους ανθρώπους και τα έθνη σε όλο τον κόσμο. 

[1] Ο Εμπόλεμος θεός, Κάρεν Άρμστρονγκ Εκδόσεις Φιλίστωρ
[2] Τι άκουσα για το Ιράκ, Eliot Weinberger

28 Απριλίου 2009, 

Αλέξανδρος Μπέλεσης
Μέλος της ΜΚΟ ΣΟΛΩΝ