1

Η ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΣΤΗΝ ΕΙΔΙΚΕΥΜΕΝΗ ΑΓΝΟΙΑ (A’ ΜΕΡΟΣ) (του Γιάννη Ζήση)

Οι επιστήμες στο σύνολό τους, δημιουργούν «ανασκαφές» στο γνωστικό τους αντικείμενο, αναζητώντας τη γνώση μέσα από την έρευνα, τόσο του παρελθόντος όσο και του παρόντος. Αυτή η αναζήτηση αποτελεί μια «ανασκαφική περιπέτεια» εξόρυξης της γνώσης από τα δεδομένα. Από αυτές όμως απουσιάζει το απαιτούμενο εύρος σύνθεσης και πάθους αυθεντικότητας για αυτήν την «περιπέτεια», ξεκινώντας με τη παραδοχή ότι, ο άνθρωπος αδυνατεί ως άτομο, να συνθέσει τα γνωστικά του αντικείμενα και να τους δώσει μια συστηματική μορφή στην προσέγγισή του.

Το πρόβλημα της γνώσης στον σύγχρονο κόσμο, είναι η εξαιρετική ειδίκευση και ο πληθωρισμός της πληροφορίας. Ο πληθωρισμός της πληροφορίας εμφανίζεται και στον επιστημονικό τομέα, εμποδίζοντας την ιεράρχηση της γνώσης και την ανάδειξη μίας συνεκτικής σοφίας στους τομείς των επιστημών. Έτσι, η επιστήμη από την μία έχει μπροστά της την ευθύνη της συμμετοχής της στην παραγωγική διαδικασία και στο παραγόμενο αποτέλεσμα της οικονομικής εμπλοκής της και από την άλλη αδυνατεί να λειτουργήσει σύμφωνα με το σύνολο των κοινωνικών της επιταγών και με τον κώδικα δεοντολογίας της γνώσης.

Αυτό το χάσμα μεταξύ  της κοινωνικής δεοντολογίας, που είναι ένα λειτουργικό ζητούμενο στον σύγχρονο κόσμο και της επιστημονικής δεοντολογίας, δημιουργεί σοβαρές επιπτώσεις. Όλο και περισσότερο, η επιστήμη απομακρύνεται τόσο από την αναγκαία διαχειριστική σοφία που θα έπρεπε να υπάρχει στον ανθρώπινο πολιτισμό όσο και από την πολιτισμική της ώσμωση επιτρέποντας στα αποξενωμένα κοινωνικά σύνολα να δημιουργούν πολιτισμικές τερατογενέσεις, οπισθοδρομήσεις και καταστάσεις που οδηγούν σε ένα εκρηκτικό μείγμα για το μέλλον. 

Η επιστήμη πρέπει να αναγνωρίσει πλέον έναν νέο ρόλο στο βίωμα και στην οντολογική σοφία όπως αυτόν που είχαν οι μεγάλοι επιστήμονες των φυσικών επιστημών όπως οι Αϊνστάιν, Έρβιν Σρέντιγκερ, Ζίλαρ, Ράσσελ και πολλοί άλλοι. Αναφερόμαστε σε επιστήμονες που εργάστηκαν στην κατεύθυνση της σύνθεσης και ενός νέου εγκυκλοπαιδισμού ή διαφωτισμού. Αυτό το εγχείρημα για να πραγματοποιηθεί απαιτεί μία νέα γέννηση, αυτή του ανθρώπου της σοφίας, της αναγέννησης και του homo-universalis.
Οι οντολογικές ανασκαφές, δεν είναι μόνο γνωστικά επιχειρήματα και εγχειρήματα σοφίας. Είναι πρωταρχικά ποιητικό δαιμόνιο. Είναι η ομορφιά της ανθρώπινης συνείδησης  στον  κολοφώνα της και η αναζήτηση και η ενατένιση αυτής της ομορφιάς.
Εκείνο  που χρειάζεται η εποχή του μέλλοντος, είναι τη σύνθεση, μέσα από την σοφία, μέσα από την ιεραρχημένη ανάδειξη και αναγνώριση της γνώσης και μέσα από την δυναμική της σοφίας προς την πράξη και το βίωμα. Αυτό αποτελεί το αντικείμενο των οντολογικών ανασκαφών, η επιστροφή στην αυθεντικότητα του όντος, τόσο στο βάθος όσον και στο εύρος του. Αυτή η επιστροφή δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί, παρά μόνον μέσα από μία  αισθητική, βιωματική, και συστημική προσέγγιση, δηλαδή μία σύνθεση επιστήμης, τέχνης και φιλοσοφίας. 

Τί είναι η ειδικευμένη άγνοια
Μόνο μέσα από αυτήν την μορφή που θα προκύψει από την σύνθεση, θα μπορέσει η γνώση να διαχυθεί στην καθημερινότητα με τρόπο αρμονικό και λειτουργικό συνεπαίρνοντας την καθημερινή ζωή των ανθρώπων. Σε διαφορετική περίπτωση θα κυριαρχήσει αυτό το σχισματικό γίγνεσθαι  της επιστήμης και της σχέσης της, παράγοντας ένα είδος ειδικευμένης άγνοιας. 

Τι είναι αυτή η ειδικευμένη άγνοια. Πρωταρχικά αυτή έχει δύο μορφές:
Η πρώτη μορφή της ειδικευμένης άγνοιας, είναι η λειτουργική άγνοια που υπάρχει μέσα στις επιμέρους ειδικεύσεις. Ξεκινά από το γεγονός της απουσίας της  εννοιολογικής παιδείας, στο σύνολο των επιστημών, αναπτύσσοντας αποκλειστικά   μία επιμεριστική συστημική προσέγγιση και αποξενώνοντας από τον κεντρικό πυρήνα της γνώσης της κάθε επιστήμη. Γ΄αυτό μόνον οι μεγάλες επιστημονικές μορφές είναι ικανές να αντλήσουν  δημιουργικό στοχασμό από τον πυρήνα των επιστημών τους. Αυτή είναι η πρώτη όψη της ειδικευμένης άγνοιας.

Η δεύτερη μορφή της ειδικευμένης άγνοιας, έχει να κάνει με την άγνοια που υπάρχει στην ίδια την επιστήμη στο σύνολό της, μέσα από τα είδωλα της ειδικότητας. Καμία ειδίκευση δεν μπορεί  να προσεγγίσει τα ζητήματά της ολοκληρωμένα, ολιστικά, και επιστημονικά και η ειδίκευση απαιτεί την συνδρομή των άλλων μορφών. Η έκφραση του γνωστικού συνόλου της ανθρώπινης συνείδησης, απαιτεί την συνδρομή μορφών που δεν είναι ακραιφνώς επιστημονικές και που εκφράζουν στο σύνολό τους την ανθρώπινη συνείδηση. Γιατί, δεν υπάρχει γνώση χωρίς ανθρώπινη συνειδητότητα, και μάλιστα συνειδητότητα στό σύνολο της. Αυτή η συνεργασία των όψεων της ανθρώπινης συνείδησης, είναι που απαιτείται για να θεραπεύσουμε το σχισματικό πεδίο της ανθρώπινης εξέλιξης. 

Που αποβλέπει η οντολογική ανασκαφή

Η οντολογική ανασκαφή αποβλέπει πρωταρχικά στην δημιουργία ενός πυρήνα πνευματικού πολιτισμού, αποβλέποντας στην λειτουργική εξυπηρέτηση των αναγκών της  ανθρώπινης ζωής για ορθές ανθρώπινες σχέσεις, για αυθεντικότητα ζωής, επέκεινα της επιφάνειας. 

Στην πραγματικότητα, ο σύγχρονος κόσμος και η σύγχρονη γνώση, δεν εκπληρώνουν τίποτε άλλο, από μία δυναστεία της επιφάνειας. Αυτή η  δυναστεία της επιφάνειας, πρέπει να παρέλθει και να γίνει μία εμπειρία αισθητικής, δημιουργικής και εικαστικής μετουσίωσης από την μεριά της ανθρώπινης συνείδησης. Δεν είναι ένα νέο ρήγμα που πρέπει να γίνει, μεταξύ της επιφάνειας και του βάθους, μεταξύ του εξωτισμού και της εσωτερικότητας, είναι μία νέα σύνθεση, που μπορεί να γεφυρωθεί με τις αξίες και τις σχέσεις, αυτές τις διαβαθμίσεις της ανθρώπινης εμπειρίας και προσέγγισης στον άνθρωπο και τον κόσμο. 

Η ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΣΤΗΝ ΕΙΔΙΚΕΥΜΕΝΗ ΑΓΝΟΙΑ (Β’ ΜΕΡΟΣ) 
Η ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΣΤΗΝ ΕΙΔΙΚΕΥΜΕΝΗ ΑΓΝΟΙΑ (Γ’ ΜΕΡΟΣ)

 
Γιάννης Ζήσης, συγγραφέας

3 Μαρτίου 2009