ΛΙΘΑΝΘΡΑΚΑΣ: ΒΡΩΜΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ…ΒΡΩΜΙΚΑ ΨΕΜΑΤΑ

Οι περιβαλλοντικές φιλοδοξίες που έχουν καλλιεργηθεί στην χώρα, ειδικά μετά και την επικράτηση του Μπαράκ Ομπάμα δεν επιτρέπουν την κατασκευή επιπλέον μονάδων λιθάνθρακα στον ρυθμό που αυτή γινόταν στο παρελθόν. «Δεν μπορείς να θέλεις να μετατραπείς στον ηγέτη της αντιμετώπισης της παγκόσμιας υπερθέρμανσης και να χτίζεις μονάδες λιθάνθρακα» αναφέρει χαρακτηριστικά στους New York Times ο Στίφεν Σμιθ, διευθυντής της οργάνωσης Νοτιοανατολική Συμμαχία για την Καθαρή Ενέργεια. 

Για τρία ολόκληρα χρόνια περιβαλλοντικές ομάδες και ομάδες πολιτών προσπαθούν να αποτρέψουν την κατασκευή μονάδας λιθάνθρακα στην Βόρεια Καρολίνα, στα νοτιοανατολικά της χώρας. Μόνο από τη συγκεκριμένη μονάδα έξι εκατομμύρια τόνοι ρύπων θα εκλύονται ετησίως, χωρίς να υπολογίζονται τα υπόλοιπα τοξικά αέρια που θα απελευθερώνονται από τη λειτουργία της. Η εταιρία Duke Energy, μπροστά στην καθολική αντίδραση που συνάντησαν τα σχέδια κατασκευής της μονάδας, αναδιπλώθηκε και υποσχέθηκε -ψευδόμενη- ότι η νέα μονάδα θα ενσωματώνει τις νέες πανάκριβες τεχνολογίες συλλογής και αποθήκευσης του άνθρακα. Τότε, ένα νέο μεγάλο ψέμα αποκαλύφθηκε, καθώς σύμφωνα με ειδικούς το βραχώδες υπέδαφος της περιοχής δεν θα μπορούσε να αποθηκεύσει τίποτα.
 Αυτό είναι ένα μόνο από τα δεκάδες παραδείγματα μιας μεγάλης διαμάχης που έχει ξεκινήσει τα τελευταία χρόνια στις ΗΠΑ στον τομέα της παραγωγής ενέργειας από λιθάνθρακα.
 
Η νέα μεγάλη καμπάνια στην οποία συμμετέχουν ο ανιψιός του Τζον Κένεντι και γνωστός ακτιβιστής σε θέματα περιβάλλοντος Δημοκρατικός Ρόμπερτ Κένεντι,  ο πρώην αντιπρόεδρος Αλ Γκορ, ο διευθυντής της εταιρίας Γκουγκλ Έρικ Σμιντ και ο αρχηγός των Δημοκρατικών στην Γερουσία Χάρι Ράιντ, έχει λάβει ήδη σάρκα και οστά και φέρει την ονομασία “Dirty Lie” δηλαδή «Βρώμικο Ψέμα». Ποιο είναι όμως αυτό το βρώμικο ψέμα;

 Για τις εταιρίες που κατασκευάζουν ή / και εκμεταλλεύονται τις μονάδες λιθάνθρακα οι προσπάθειες των περιβαλλοντολόγων και πολιτών ισοδυναμούν με κήρυξη πολέμου.          Το πρώτο επιχείρημά τους είναι ότι οι καθαρές μορφές ενέργειας θα είναι πολύ πιο δαπανηρές από τον λιθάνθρακα, ειδικά στις κεντρώες πολιτείες των ΗΠΑ. Επιπλέον αναφέρουν ότι με τις καθαρές πηγές ενέργειας δεν εξασφαλίζεται η απρόσκοπτη και συνεχής παροχή ενέργειας. Χαρακτηριστική είναι η άποψη του Τζιμ Όουεν του Edison Electric Institute: «Το να παίρνουμε ολοένα και μεγαλύτερα ποσοστά ενέργειας από λεγόμενες καθαρές πηγές, όπως ο άνεμος, ο ήλιος και η βιομάζα ακούγεται καλή ιδέα, αλλά οι ανανεώσιμες πηγές δεν μας εξασφαλίζουν ότι τα φώτα μας θα είναι πάντα ανοιχτά και το iPod μας πάντα φορτισμένο».

Αν και οι ίδιες οι βιομηχανίες λιθάνθρακα δεν κρύβουν την ανησυχία τους για τη νέα περιβαλλοντική νομοθεσία, η οποία αναμένεται να αυξήσει αισθητά το κόστος λειτουργίας τους, η Αμερικανική Συμμαχία για Ηλεκτρισμό από Καθαρό Λιθάνθρακα, ξόδεψε μόνο το 2008, 38 εκατομμύρια δολάρια για την προώθηση στην αμερικανική κοινή γνώμη της ιδέας των νέων μονάδων λιθάνθρακα, οι οποίες θα ενσωματώνουν –σύμφωνα με τις επιχειρήσεις- νέες τεχνολογίες συλλογής και αποθήκευσης των ρύπων. 
Οι καταχωρίσεις της Συμμαχίας στην τηλεόραση και τις εφημερίδες υπενθύμιζαν στους Αμερικανούς πολίτες ότι το 50% της ηλεκτρικής ενέργειας της χώρας παράγεται από λιθάνθρακα, ο οποίος επιπλέον βρίσκεται σε αφθονία και δεν ρυπαίνει το περιβάλλον! 
Δεν έχουν περάσει άλλωστε παρά πολύ λίγα χρόνια από τον καιρό που εταιρίες παρόμοιων συμφερόντων, εξακολουθούσαν να διατρανώνουν ότι η παγκόσμια υπερθέρμανση δεν έχει καμία σχέση με την δράση του ανθρώπου!

Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία οι μονάδες λιθάνθρακα που δραστηριοποιούνται στο έδαφος των ΗΠΑ, είναι υπεύθυνες για το 1/3 περίπου των συνολικών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, ποσοστό που πολλές περιβαλλοντολογικές μελέτες, συμπεριλαμβανομένων και κυβερνητικών, ανεβάζουν σε ποσοστό μεγαλύτερο του 40%. Επιπλέον σύμφωνα με στοιχεία του Υπουργείου Ενέργειας, οι μονάδες λιθάνθρακα ευθύνονται για το 59% των συνολικά εκλυόμενων εκπομπών διοξειδίου του θείου και το 18% των οξειδίων του αζώτου ενώ αποτελούν και τους μεγαλύτερους ρυπαντές άλλων ρυπογόνων ουσιών, όπως ο τοξικός υδράργυρος. Οι σχετιζόμενοι με τον λιθάνθρακα θάνατοι στην χώρα ανέρχονται ετησίως σε 25.000. 

Με τους νέους νόμους οι οποίοι προβλέπουν εξαιρετικά υψηλά πρόστιμα στις εγκαταστάσεις που εκπέμπουν υπερβολικά επίπεδα ρύπων ο κλάδος των εταιριών λιθάνθρακα στις ΗΠΑ σημειώνει αξιοσημείωτη κάμψη τα τελευταία τρία χρόνια, με 83 περιπτώσεις δημιουργίας νέων μονάδων να «μπαίνουν στο συρτάρι» είτε επειδή οι εταιρίες αποσύρθηκαν από τα αρχικά τους σχέδια, είτε επειδή απαγορεύτηκε η κατασκευή τους από τις πολιτειακές αρχές. 

Όπως αναφέρει η Μέλανι Γουόρνερ. σε άρθρο της στους New York Times, οι ίδιες οι εταιρίες λιθάνθρακα, παρά τις προσπάθειές τους, ξέρουν ότι η δαπανηρή και ευρισκόμενη ακόμα σε στάδιο έρευνας τεχνολογία για συλλογή και αποθήκευση του άνθρακα που θα μειώσει τις εκπομπές ρύπων, είναι ένα από τα τελευταία τους χαρτιά στο ενεργειακό «παιχνίδι» της χώρας. 

Πηγές: New York Times, Υπουργείο Ενέργειας ΗΠΑ, Sierra Club

Δείτε επίσης: την επίσημη ιστοσελίδα της καμπάνιας “Dirty Lie”. http://thedirtylie.com/  

Άρης Καπαράκης
Συνεργάτης της ΜΚΟ Σόλων 
aris@solon.org.gr 

16 Φεβρουαρίου 2009