ΠΡΟΣΩΡΙΝΑ ΜΕΤΡΑ: Εργαλείο ΄Αμεσης Ανταπόκρισης Εναντίον των Περιβαλλοντικών Βλαβών (του Αλέξανδρου Μπέλεση)
Τα προσωρινά μέτρα, που χρησιμοποιούνται μόνο κατ’ εξαίρεση και σε περιπτώσεις με πραγματικά Ευρωπαϊκή διάσταση, αποτελούν έναν σημαντικό αλλά ελάχιστα γνωστό νομικό μηχανισμό. Δίνουν τη δυνατότητα στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο (ΕΔ) να ζητήσει άμεση δράση από τα κράτη μέλη ώστε να σταματήσει μια δραστηριότητα ή ένα μέτρο που αντιτίθενται στην κοινοτική νομοθεσία, όσο εκκρεμεί η απόφαση σε μια κύρια διαφορά.
|
Από το 2006 η Επιτροπή έχει ζητήσει με επιτυχία αυτά τα μέτρα για να διακοπεί το εαρινό κυνήγι άγριων πτηνών σε δύο κράτη μέλη και να εμποδιστεί η κατασκευή ενός αμφιλεγόμενου από περιβαλλοντική σκοπιά δρόμου στην Πολωνία. Η εφαρμογή της ευρωπαϊκής περιβαλλοντικής νομοθεσίας βασίζεται κυρίως στα άρθρα 226 και 228 της συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Κοινότητα. Περίπου ένας στους πέντε φακέλους εφαρμογής της Κοινότητας είναι επί του παρόντος αφιερωμένοι στο περιβάλλον, υπογραμμίζοντας τη δέσμευση της Κοινότητας να εφαρμόσει την κοινοτική νομοθεσία σε τομείς όπως η διατήρηση της φύσης, η αξιολόγηση αντίκτυπων, το νερό, ο αέρας και τα απόβλητα. Ωστόσο, η δράση νομικής εφαρμογής είναι συχνά χρονοβόρα εξαιτίας της απαίτησης να ακολουθηθούν όλα τα διαδικαστικά βήματα στα παραπάνω άρθρα. Για να έχει τα απαιτούμενα αποτελέσματα μια υπόθεση, ίσως μάλιστα χρειαστούν δύο αποφάσεις του ΕΔ, μία για κάθε άρθρο. Προσωρινά μέτρα Στον περιβαλλοντικό τομέα υφίσταται ο κίνδυνος να προκληθούν ανεπανόρθωτες ζημιές στο περιβάλλον μέχρι να ολοκληρωθεί αυτή η μακρά διαδικασία για μια υπόθεση. Προκειμένου να αντιμετωπίσει αυτό το πρόβλημα, η Επιτροπή άρχισε πρόσφατα να ζητά «προσωρινά μέτρα» από το Δικαστήριο στα πλαίσια του άρθρου 243 της συνθήκης. Αυτός ο νομικός μηχανισμός ήταν διαθέσιμος εξαρχής αλλά έχει χρησιμοποιηθεί σπάνια. “Τα προσωρινά μέτρα πρέπει να χρησιμοποιούνται μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις” Στα τέλη του 2006 το ΕΔ διέκοψε το κυνήγι ορισμένων ειδών άγριων πτηνών στην περιφέρεια Liguria της Ιταλίας. Το γεγονός αυτό είχε μεγάλη σημασία αφού ήταν το πρώτο προσωρινό μέτρο που εφαρμόστηκε επιτυχώς σε περιβαλλοντική υπόθεση. Αυτή η απόφαση-ορόσημο του ΕΔ προετοίμασε το δρόμο για μια δεύτερη επιτυχημένη χρήση των προσωρινών μέτρων. Στην Πολωνία οι αρχές σχεδίαζαν την κατασκευή μιας παρακαμπτηρίου γύρω από την πόλη Augustowksa· ο δρόμος θα διέσχιζε μια σημαντική τοποθεσία του Natura 2000 με προστατευόμενα δάση και υγροτόπους. Στις αρχές του 2007, καθώς οι μπουλντόζες ήταν έτοιμες να μπουν στην περιοχή, η Επιτροπή επισήμανε δύο πιθανά προβλήματα: ζημιές στη φύση από την παρακαμπτήριο και ζημιές σε άλλη μια προστατευόμενη τοποθεσία από τα προτεινόμενα αντισταθμιστικά μέτρα δενδροφύτευσης. Υπέβαλε αίτηση για προσωρινά μέτρα στο ΕΔ για να προληφθούν τυχόν βλάβες. Το Δικαστήριο επέβαλε προσωρινή διαταγή για το σταμάτημα της δενδροφύτευσης. Δεν χρειάστηκε να επιβληθούν περαιτέρω διαταγές αφού οι πολωνικές αρχές συμφώνησαν να αναστείλουν τις σχεδιασμένες εργασίες. |