|
Το 1933, όταν πρόεδος των ΗΠΑ ήταν ο Φρανγκλίνος Ρούσβελτ, είχε συζητηθεί ένα πακέτο διάσωσης της οικονομίας και των ασθενών τάξεων, το περίφημο Νιου Ντηλ. Σε αυτό το σχέδιο η τότε πλούσια τάξη είχε αντιτεθεί σφοδρά, πράγμα που ήταν μεν φυσιολογικό δεδομένης της ανθρώπινης φύσης αλλά ταυτόχρονα καταστροφικό για τη χώρα. Η πλούσια τάξη δεν ήθελε να σηκώσει το βάρος αυτής της οικονομικής ανόρθωσης των ΗΠΑ, αν και ήταν η μόνη που μπορούσε να το κάνει αλλά και η υπεύθυνη για την πλασματικοποίηση της οικονομίας όπως πάντα. Αυτές οι μεγάλες εταιρείες και οικογένειες του πλούτου είχαν συστήσει μία οργάνωση που ονομαζόταν «Αμερικανική Λεγεώνα της Ελευθερίας» και αποσκοπούσε στο να χρησιμοποιήσει στρατό, για να κάνει πραξικόπημα ενάντια στον Ρούσβελτ. Σύμφωνα με το βιβλίο «The Corporation – Το παθολογικό κυνήγι των εταιρειών για κέρδος και εξουσία» του Τζόελ Μπάκαν (σελ.87 επ.), ανάμεσα στους οικονομικούς υποστηρικτές και στελέχη της ήταν μερικοί από τους μεγαλύτερους επιχειρηματίες των ΗΠΑ, όπως άτομα από την G.P.Morgan και την General Motors και άλλες φυσικά που αποσκοπούσαν μεταξύ άλλων και στις «ελεύθερες ιδιωτικές επιχειρήσεις».
Σήμερα – και αυτή είναι η ειρωνεία της τύχης – η General Motors ζητάει και μόλις της εγκρίθηκε δάνειο μερικών δις δολλαρίων από το περίφημο πακέτο Πόλσον, επειδή έχει φθάσει στο χείλος της πτώχευσης!
Βλέπουμε λοιπόν εδώ ανάγλυφα τα «δύο μέτρα και δύο σταθμά». Κάποτε συμμετείχε σε μία απόπειρα ανατροπής της νόμιμης κυβέρνησης των ΗΠΑ, επειδή δεν ήθελε ένα πακέτο διάσωσης της οικονομίας, δηλαδή δεν ήθελε να επιβαρυνθεί οικονομικά από το σχέδιο διάσωσης του λαού και της χώρας. Σήμερα όμως κάνει τα αδύνατα δυνατά για να αποκομίσει τα οφέλη από ένα άλλο πακέτο διάσωσης που θα το πληρώσει όμως τώρα ο ίδιος ο λαός, ο οποίος σημειωτέον δεν έχει καν την απαιτούμενη οικονομική δυνατότητα.
Και για να προλάβουμε μία αντίρρηση: Μπορεί κάποιος να πει ότι σήμερα τα μέλη της εταιρείας αυτής είναι άλλα από εκείνα που επεχείρησαν το πραξικόπημα και επομένως δεν έχουν καμμία ευθύνη για ό,τι συνέβη τότε. Αλλά η απάντηση πρέπει να βρεθεί στο γεγονός ότι σήμερα οι εταιρείες προσπαθούν να αντιμετωπισθούν ως «φυσικές οντότητες», δηλαδή σαν άνθρωποι. Επομένως, εφόσον ο άνθρωπος ως μέλος μιας εταιρείας εξαφανίζεται και εμφανίζεται στη θέση του η εταιρεία, τότε δεν μπορεί να επικαλεστούν μία τέτοια παράμετρο ως δικαιολογία, εφόσον η εταιρεία παραμένει ως οντότητα ανεξάρτητα από τις αλλαγές των προσώπων. Φυσικά αυτό δεν σημαίνει ότι και στην αντίθετη περίπτωση δεν θα μπορούσε να υπάρξει συλλογιστική που να αντικρούσει ένα τέτοιο επιχείρημα, αλλά αυτή δεν είναι του παρόντος. Εκτός αν χρησιμοποιήσουμε και πάλι εδώ τα βολικά «δύο μέτρα και δύο σταθμά».
Χρειάζεται επίσης ιδιαίτερη επισήμανση και το γεγονός ότι οι μεγάλες εταιρείες και οι ισχυροί επιχειρηματίες ήθελαν πάντοτε στην πραγματικότητα ένα σύστημα που να μη τους ελέγχει, αν και οι ίδιοι είναι, σε αντίθεση με τις θεωρίες περί ελευθερίας όπως έγινε φανερό, διατεθειμένοι να απολαύσουν προς όφελός τους ένα αντίστροφο Νιου Ντηλ από το λαό, αλλά όχι για το λαό. Αλλά δυστυχώς και τα άτομα, οι ασθενέστεροι πολίτες, θα ήταν διατεθειμένοι στη δική τους μικροκοινωνική κλίμακα για το ίδιο πράγμα. Επομένως τι γίνεται;Αυτό το χαρακτηριστικό των δύο μέτρων και σταθμών είναι εγγενές του ανθρώπου που επιχειρεί σε κάθε περίσταση να έχει το μεγαλύτερο δυνατό κέρδος και την ελάχιστη απώλεια και κατασκευάζει θεωρίες που να εξυπηρετούν την εκάστοτε θέση του. Και η μη κατανόηση αυτής της ανθρωπολογικής παραμέτρου θα οδηγεί συνεχώς σε αδιέξοδα συγκρούσεων, προβλημάτων και ιδεών.
Όπως φαίνεται, και αυτό δεν θα μπορέσουμε να το αποφύγουμε πλέον, μόνον ένα «σύστημα» μπορεί να σώσει τον κόσμο: η ανθρώπινη συνείδηση, η οποία όμως πρέπει να πάψει να θεωρείται μόνον ως ένα ψυχολογικό σύστημα υποκείμενο σε έλεγχο με σκοπό το όποιο κέρδος, όπως χρησιμοποιείται επί δεκαετίες τώρα εκ μέρους των μεγάλων εταιρειών και της διαφήμισης, αλλά και εχρησιμοποιείτο πάντα εκ μέρους των ανθρώπων ως προσπάθεια γοητείας και υπεροχής στην καθημερινότητα της ζωής απέναντι στους συνανθρώπους τους, που φαίνεται μεν ανάξια λόγου, αλλά αποτελεί μία παθητική εξουσία των πολλών πάνω στην οποία οικοδομούνται οι άλλες. Η ανθρώπινη συνείδηση πρέπει να αντιμετωπίζεται ως το επίκεντρο της αναζητούμενης ολοκλήρωσης της εαυτότητάς μας πέραν των ειδώλων. Αυτό είναι ατομική ευθύνη του καθενός, καθώς βέβαια και όλων των θεσμικών φορέων. Στην πραγματικότητα είναι ένα από τα πράγματα στο οποίο πρέπει να στοχεύουν, δηλαδή να αφήνεται ο άνθρωπος ελεύθερος προς το να είναι κοινωνικός και όχι μονήρης, γιατί όπως έλεγε ο Αριστοτέλης «άνθρωπος μονήρης ή θηρίο ή θεός». Αλλά, επειδή δεν είναι θεός, ένα πράγμα του απομένει στην περίπτωση που είναι μονήρης…
Ως άνθρωποι και ως ανθρωπότητα πρέπει να μάθουμε όποιο καλό αναδύεται μέσα μας να μην το απαξιώνουμε στη συνέχεια με τη θηριώδη απληστία και αδιακρισία μας, καθώς η όποια συνοχή στις ανθρώπινες σχέσεις βασίζεται μόνο σε αυτό το καλό. Έτσι λοιπόν, αν θέλουμε να κυριαρχήσουμε πάνω στη θηριώδη φύση των πραγμάτων που διακατέχει και εμάς, πρέπει να αναγάγουμε σε σταθερό μέτρο και αμερόληπτο βάθρο αυτές καθαυτές τις αξίες.
|
Σήμερα ελάχιστοι θα γνωρίζουν τι συνέβη τα μακρινά εκείνα χρόνια της Μεγάλης Ύφεσης, δηλαδή από το 1929 και μετά. Σε απόλυτες τιμές δεν είναι τόσο μακρινά, ώστε να επιφέρουν τη λήθη, όμως σε ψυχολογικές τιμές, με δεδομένη την αλλαγή του τρόπου ζωής και των γενεών, είναι όντως μακρινά. Όμως καλό είναι να γνωρίζουμε αυτά που έγιναν, ώστε να υπάρχει μία πλήρης εικόνα της τότε κατάστασης, η οποία είναι καταλυτική για την ερμηνευτική διαδικασία του παρόντος και ειδικότερα του ανθρωπολογικού ελλείμματος που υπάρχει μέσα και έξω από τις εταιρείες. Αυτό επίσης θα μπορούσε να μετριάσει τις αυταπάτες που μπορεί να τρέφουμε για τα διάφορα επαγγελλόμενα συστήματα, οικονομικά και πολιτικά, που θα «σώσουν» τον κόσμο.
